Αυξημένο αριθμό αναφορών σχετιζόμενων με το θέμα της μετακίνησης μαθητών προς τα δημόσια σχολεία Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης έλαβε τα τελευταία χρόνια ο Συνήγορος του Πολίτη, ο οποίος απέστειλε στα συναρμόδια Υπουργεία (Παιδείας και Εσωτερικών) Πόρισμα, όπου συνοψίζονται τα προβλήματα της ΚΥΑ που διέπει τις μετακινήσεις μαθητών, ενώ διατυπώνει προτάσεις, με στόχο την επίλυση των προβλημάτων την τρέχουσα σχολική χρονιά.
Τονίστηκε καταρχάς στο Πόρισμα ότι η συνταγματική και διεθνής κατοχύρωση του δικαιώματος στη (δωρεάν) εκπαίδευση συνεπάγεται την υποχρέωση της Πολιτείας να διασφαλίσει, όπου απαιτείται, τη μετακίνηση των μαθητών από και προς το σχολείο, με τρόπο υλοποιήσιμο και ασφαλή, και χωρίς κόστος για τα παιδιά.
Επίσης, ο Συνήγορος επισήμανε την ανάγκη να λαμβάνονται υπόψη στο θεσμικό πλαίσιο ζητήματα που σχετίζονται με την ασφάλεια των μαθητών, με πληθυσμιακές, ηλικιακές, ή/και γεωγραφικές ιδιαιτερότητες, καθώς και με την απόσταση της κατοικίας του μαθητή από το σχολείο σε συνάρτηση με τη διάρθρωση των αστικών συγκοινωνιών και τον πραγματικό χρόνο που απαιτείται για τη μετακίνηση. Πιο συγκεκριμένα, η Αρχή, μεταξύ άλλων, πρότεινε:
α) Να επανεξετασθούν και να απλοποιηθούν οι προβλέψεις της ΚΥΑ, σχετικά με τις αποστάσεις που καθορίζουν τους δικαιούχους μεταφοράς, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι προβλεπόμενες αποστάσεις είναι εφικτό να διανυθούν πεζή με ασφάλεια από μαθητές στις αντίστοιχες ηλικίες.
β) Οι μαθητές νηπιαγωγείου και δημοτικού σχολείου να μεταφέρονται, σε κάθε περίπτωση, για λόγους ασφάλειας με δημόσια σύμβαση υπηρεσιών και με συνοδό, όταν η συνολική απόσταση της κατοικίας τους από το σχολείο είναι πάνω από 1.200 μ..
γ) Η μεταφορά μαθητών Β/θμιας εκπαίδευσης να πραγματοποιείται με δημόσια σύμβαση υπηρεσιών, όταν για την πρόσβαση στο σχολείο απαιτούνται πολλαπλές μετεπιβιβάσεις σε ΜΜΜ, που είναι εκ των πραγμάτων επισφαλείς και χρονοβόρες. Σε κάθε περίπτωση, να προβλέπεται σαφώς η συνεκτίμηση από την Περιφέρεια παραγόντων, όπως ο συνολικός χρόνος περπατήματος και αναμονής σε στάσεις, το φορτίο των μαθητών ορισμένων κατευθύνσεων και πληθυσμιακά-γεωγραφικά κριτήρια.
δ) Να ρυθμιστεί από το Υπουργείο Παιδείας με τρόπο σαφή και συγκεκριμένο η ασφαλής παραμονή στον χώρο του σχολείου των μαθητών που χρειάζεται να περιμένουν λόγω του χρόνου εκτέλεσης των δρομολογίων.
ε) Να συσταθεί άμεσα η προβλεπόμενη στην ΚΥΑ Ομάδα Διαχείρισης Έργου (ΟΔΕ).
στ) Να επανεξετασθεί με απολογιστική μελέτη από το ίδιο Υπουργείο το μέτρο των συγχωνεύσεων σχολείων, στις περιπτώσεις που συνεπάγεται τη μετακίνηση των μαθητών, καθώς φαίνεται ότι το όφελος από τη συγχώνευση αντισταθμίζεται σε μεγάλο βαθμό από το σημαντικό κόστος μεταφοράς, που επιβαρύνει το Υπουργείο Εσωτερικών.
ζ) Να ληφθεί ειδική μέριμνα για τους μαθητές Ρομά, που διαμένουν σε απομονωμένους οικισμούς ή καταυλισμούς (δημόσια σύμβαση υπηρεσιών και πρόβλεψη ειδικών κινήτρων για τους μεταφορείς), καθώς και για τους μαθητές υπερτοπικών σχολείων, δηλ. των μουσικών, καλλιτεχνικών και ΕΠΑΛ (δημόσια σύμβαση υπηρεσιών εφόσον είτε διαμένουν σε συνολική απόσταση μεγαλύτερη από εκείνη που θα καθοριστεί, είτε δεν εξυπηρετούνται από αστική/υπεραστική συγκοινωνία χωρίς μετεπιβίβαση).