Τους τομείς κοινωνικής ασφάλισης, χωροθέτησης και αδειοδότησης, φορολογίας, μεταφορών, εισόδου και παραμονής αλλοδαπών, κοινωνικής πρόνοιας και διακρίσεων λόγω φύλου αφορά ο κύριος όγκος των αναφορών των πολιτών στο Συνήγορο του Πολίτη, σύμφωνα με την 20η ετήσια έκθεση της Ανεξάρτητης Αρχής, που παραδόθηκε σήμερα στον πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση, από τον Συνήγορο του Πολίτη Ανδρέα Ποττάκη.
Οι κυριότερες περιπτώσεις κακοδιοίκησης καταγράφονται στους τομείς του κράτους πρόνοιας, των οργανισμών κοινής ωφέλειας, της εκπαίδευσης (όλων των βαθμίδων), των υπηρεσιών που παρέχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση και του οικιστικού και φυσικού περιβάλλοντος.
Η φετινή 20ή ετήσια έκθεση παρουσιάζει ειδικό ενδιαφέρον λόγω τόσο των στατιστικών στοιχείων που παρουσιάζει όσο και της σταθερής παραμονής στις πρώτες θέσεις κακοδιοίκησης σημαντικών φορέων της διοίκησης.
Ο αριθμός των αναφορών πολιτών φέτος έφθασε στις 15.644 και πλησίασε τον αριθμό ρεκόρ της εικοσαετίας (16.339 αναφορές υπεβλήθησαν το 2014).
Οι τομείς κοινωνικής ασφάλισης είναι στην πρώτη θέση, ενώ ακολουθούν ζητήματα χωροθέτησης και αδειοδότησης, φορολογίας, μεταφορών, εισόδου και παραμονής αλλοδαπών, κοινωνικής πρόνοιας και διακρίσεων λόγω φύλου.
Οι παραπάνω τομείς βρίσκονται, τα τελευταία πέντε χρόνια, σταθερά στις πρώτες θέσεις των προβλημάτων κακοδιοίκησης που αντιμετωπίζουν οι πολίτες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι επί του συνόλου των βάσιμων αναφορών που αρχειοθετήθηκαν το 2018 διαπιστώθηκε πρόβλημα κακοδιοίκησης στο 58% των περιπτώσεων, ποσοστό που επίσης παρουσιάζει ανησυχητική διαχρονική σταθερότητα τα τελευταία χρόνια.
Η ανάλυση των ιδιαίτερων θεματικών κατηγοριών για την περίοδο 2015-2018 οδηγεί στη διαπίστωση ότι οι κυριότερες περιπτώσεις κακοδιοίκησης καταγράφονται στους τομείς του κράτους πρόνοιας, των οργανισμών κοινής ωφέλειας, της εκπαίδευσης (όλων των βαθμίδων), των υπηρεσιών που παρέχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση και του οικιστικού και φυσικού περιβάλλοντος. Επίσης καταγράφεται σημαντικός αριθμός αναφορών που εστιάζει στα ανθρώπινα δικαιώματα και στα προβλήματα του προσφυγικού ζητήματος (οι δύο αυτές κατηγορίες αντιπροσωπεύουν το 13% περίπου των αναφορών).
Φορείς κακοδιοίκησης
Διαχωρίζοντας τις υπηρεσίες και τους φορείς (μέσω των αναφορών πολιτών στην Αρχή) διαπιστώνονται προβλήματα κακοδιοίκησης σε:
α) Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και λοιπούς φορείς που εποπτεύονται από την Κεντρική Κυβέρνηση
β) Υπουργεία
γ) Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ Βαθμού
δ) Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου και ευρύτερος δημόσιος τομέας.
Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ)
Το μεγαλύτερο ποσοστό των αναφορών κατά τη διερεύνηση των οποίων ανιχνεύθηκε κακοδιοίκηση συγκεντρώνεται στα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (32%), και ιδιαίτερα για μία ακόμη φορά σε εκείνα που σχετίζονται άμεσα με την κοινωνική ασφάλιση και πρόνοια, την κυρίαρχη, τα τελευταία χρόνια, θεματική κατηγορία αναφορών προς την Αρχή.
Συγκεκριμένα, ο ΕΦΚΑ, το ΕΤΕΑΕΠ και ο ΕΟΠΥΥ συγκεντρώνουν σχεδόν το 62% των αναφορών κατά τη διερεύνηση των οποίων διαπιστώθηκε κακοδιοίκηση.
Αυξητική τάση επίσης εμφανίζουν τα φαινόμενα κακοδιοίκησης που διαπιστώθηκαν στο θεματικό πεδίο της φορολογίας και αυτό αποτυπώνεται στις βάσιμες αναφορές που αφορούν την ΑΑΔΕ (11%).
Τέλος, τα προβλήματα που διαπιστώνονται στους φορείς κοινής ωφέλειας (ΔΕΗ-ΔΕΔΔΗΕ, ΕΥΔΑΠ, ΕΛΤΑ) εμφανίζουν και αυτά μια διαχρονική σταθερότητα βάσιμων αναφορών.
Υπουργεία
Στα υπουργεία συγκεντρώνεται το 24% περίπου των περιπτώσεων κακοδιοίκησης που διαπιστώθηκαν στις αναφορές των οποίων η διερεύνηση ολοκληρώθηκε το 2018.
Συγκεκριμένα, το υπουργείο Εσωτερικών συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο αριθμό αναφορών στις οποίες διαπιστώθηκε κάποιας μορφής κακοδιοίκηση, δεδομένης της αρμοδιότητάς του στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ακολουθούν τα υπουργεία Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Οικονομικών, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Μεταναστευτικής Πολιτικής.
Τοπική Αυτοδιοίκηση
Στην Τοπική Αυτοδιοίκηση συγκεντρώνεται το 22% περίπου των περιπτώσεων κακοδιοίκησης που διαπιστώθηκαν κατά τη διερεύνηση από την Αρχή των αναφορών οι οποίες αρχειοθετήθηκαν το 2018.
Η πλειονότητα των περιπτώσεων κακοδιοίκησης αφορά τον Α΄ Βαθμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης (87% των βάσιμων αναφορών).
Στους δήμους, άλλωστε, έχει μεταφερθεί πλέον το μεγαλύτερο μέρος των ζητημάτων της καθημερινότητας των πολιτών και έτσι διαχειρίζονται ένα μεγάλο μέρος των θεματικών κατηγοριών όπως τα σχετικά τέλη, οι παρεμβάσεις πολεοδομικού χαρακτήρα σε κοινόχρηστους χώρους κ.λπ., θέματα τα οποία η Αρχή έχει αναδείξει στην πρόσφατη Ειδική της Έκθεση «Έσοδα Δήμων και Κράτος Δικαίου».
Στην 20ή ετήσια έκθεση περιλαμβάνεται επίσης ένας ιδιαίτερου ενδιαφέροντος κεντρικός φάκελος με θέμα την ξεχωριστή δράση του Συνηγόρου του Πολίτη ως τον κατ εξοχή φορέα προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων του και τέλος, στο πλαίσιο της λογοδοσίας, απαριθμούνται όλες οι δράσεις, οι έλεγχοι και οι αυτοψίες της Ανεξάρτητης Αρχής καθώς και η διεθνής παρουσία στο ευρωπαϊκό και ευρύτερο περιβάλλον των φορέων διαμεσολάβησης. Το πλήρες κείμενο της έκθεσης στο https://www.synigoros.gr/?i=kdet.el.ehtisies_ektheseis_documents.559298