Σημαντικό αριθμό υποθέσεων σχετικά με προβλήματα που δημιουργούνται σε δημοτικούς και ιδιωτικούς βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς και αφορούν την αντιμετώπιση των γονέων που δεν ασκούν την επιμέλεια των τέκνων τους, εξέτασε ο Συνήγορος του Πολίτη, στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς του ως Συνήγορος του Παιδιού. Ζήτησε μάλιστα από το Υπουργείο Εσωτερικών να εκδώσει εγκύκλιες οδηγίες. Η Αρχή τόνισε ότι μέριμνα του προσωπικού των σταθμών θα πρέπει να αποτελεί η προστασία των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται από τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
Ειδικότερα πρόκειται για το δικαίωμα σε ανατροφή και από τους δύο γονείς, λαμβάνοντας υπόψη την άποψη του παιδιού και έχοντας ως γνώμονα το συμφέρον του, χωρίς να ευνοεί τυχόν ιδιοκτησιακές αντιλήψεις του γονέα που ασκεί την επιμέλεια, αλλά αντίθετα να ενθαρρύνει τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή και των δύο γονέων στην ανατροφή του τέκνου τους.
Ειδικότερα, ο Συνήγορος ζήτησε να διευκρινιστούν τα ακόλουθα:
α) Ως προς το θέμα της επικοινωνίας γονέα – τέκνου στον χώρο του σταθμού:
● Στις περιπτώσεις που η άσκηση της επιμέλειας του παιδιού, λόγω διάστασης ή διαζυγίου των γονέων του, έχει ανατεθεί στον ένα γονέα (που διαμένει μαζί του), η περιστασιακή επικοινωνία του παιδιού με τον γονέα που δεν μένει μαζί του, αλλά διατηρεί τη γονική μέριμνα, δεν μπορεί να απαγορευθεί εντός του σταθμού. Κατά μείζονα λόγο δεν μπορεί να απαγορευθεί η είσοδος του γονέα αυτού στον σταθμό. Το ίδιο ισχύει και για τη συμμετοχή του γονέα σε εκδηλώσεις, όπως οι εορτές.
● Μόνο για σπουδαίο λόγο είναι δυνατόν να μην επιτραπεί σε γονέα η είσοδός του στον σταθμό, η συμμετοχή του σε δραστηριότητες ή εκδηλώσεις του σταθμού ή η επικοινωνία με το παιδί. Η ‘εντολή’ του ενός γονέα προς το προσωπικό του σταθμού να απαγορεύσει την είσοδο του άλλου ή την επικοινωνία με το τέκνο δεν συνιστά σπουδαίο λόγο.
● Η επικοινωνία δεν θα πρέπει, ωστόσο, να ανατρέπει την συμμετοχή του παιδιού στο πρόγραμμα δημιουργικής απασχόλησης.
β) Η ενημέρωση του γονέα που δεν ασκεί την επιμέλεια του τέκνου επιβάλλεται στο πλαίσιο εκπλήρωσης των υποχρεώσεων του προσωπικού του σταθμού. Κατ’ εξαίρεση, εάν από τον γονέα έχει αφαιρεθεί συνολικά η άσκηση της γονικής μέριμνας, υποχρέωση ενημέρωσής του για το πρόσωπο του τέκνου έχει ο άλλος γονέας, χωρίς όμως να αποκλείεται η δυνατότητα του σταθμού να προβεί σε ενημέρωσή του.
γ) Η συμμετοχή του γονέα που δεν ασκεί την επιμέλεια του τέκνου (αλλά το υπόλοιπο της γονικής μέριμνας) στα συλλογικά όργανα δεν μπορεί να αποκλειστεί για τον λόγο αυτό.
δ) Η παραλαβή του παιδιού γίνεται από το πρόσωπο που ορίζει ο γονέας που ασκεί την επιμέλειά του. Σε περίπτωση διαφωνίας γονέων που ασκούν από κοινού την επιμέλεια, η παραλαβή πρέπει να γίνεται σύμφωνα με την αρχική δήλωση, έως ότου προσκομισθεί στον σταθμό δικαστική απόφαση, η οποία επιλύει τη διαφωνία των γονέων.
Το Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης έκανε δεκτή στο σύνολό της την πρόταση του Συνηγόρου του Πολίτη και προέβη στην έκδοση εγγράφου προς όλες τις Αποκεντρωμένες Διοίκησης για την άμεση ενημέρωση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) αρμοδιότητάς τους. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ΟΤΑ είναι επιφορτισμένοι και με την άσκηση ελέγχου και εποπτείας στα Ιδρύματα παιδικής προστασίας ιδιωτικού δικαίου (ιδιωτικοί παιδικοί σταθμοί), επομένως, και για την αναλογική εφαρμογή των όσων αναφέρονται στο έγγραφο του Υπουργείου, για τους δημοτικούς παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς, και στους αντίστοιχους ιδιωτικούς.