Μήνυμα στήριξης στην Κύπρο, έστειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, κηρύσσοντας την επίσημη έναρξη των εργασιών του 5ου Τακτικού Συνεδρίου της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας , που διεξάγεται σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών.
Χαιρετίζοντας την παρουσία του προέδρου της Ένωσης των Δήμων της Κύπρου Ανδρέα Βύρα , υπενθύμισε ότι ο ίδιος «είναι επίτιμος δημότης υπόδουλου κυπριακού δήμου» και τόνισε ότι «ο ελληνισμός είναι εδώ» στο πλευρό του κυπριακού λαού και στον αγώνα για την αποκατάσταση της κυριαρχίας της Κύπρου, η οποία, όπως είπε, αφορά και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέλος της οποίας είναι η Κύπρος.
Ο κ.Παυλόπουλος, επισήμανε ότι είναι η πρώτη φορά που παρίσταται ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε αυτοδιοικητικό συνέδριο, θέλοντας να υπογραμμίσει τη σημασία που έχει ο θεσμός της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης.
Όπως σημείωσε, μέσα σε πέντε χρόνια, ο Περιφερειακός Θεσμός κλήθηκε να ωριμάσει ταχύτατα, κάτω από την ανάγκη των συνθηκών, κάνοντας έναν αγώνα δρόμου ανάμεσα στην πορεία της καθιέρωσής του και στην ανάγκη να ανταποκριθεί στις απαντήσεις εκείνες τις οποίες καλείται να αντιμετωπίσει.
Μάλιστα, χαρακτήρισε θετικό τον απολογισμό για την μέχρι στιγμής πορεία του Θεσμού και πρόσθεσε ότι η Περιφέρεια χειρίζεται σήμερα αρμοδιότητες που ήταν αδιανόητες για Τοπική Αυτοδιοίκηση μέχρι πριν λίγα χρόνια.
Ειδικότερα, αναφέρθηκε στη διαχείριση του ΕΣΠΑ, σημειώνοντας ότι η απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων έχει εθνική σημασία, αλλά και στη διαχείριση του Προσφυγικού. «Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, κάτω από τις περιστάσεις τις οποίες έχουμε, καλείται να αντιμετωπίσει και αρμοδιότητες, που στην ουσία δεν είναι δικές της. Είναι εθνικές υποθέσεις, αλλά λόγω της αδυναμίας της Κεντρικής Διοίκησης να τις χειριστεί, αναγκαστικά πέφτει ένα μεγάλο μέρος της διαχείρισης στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Και εδώ αναφέρομαι σε ορισμένα παραδείγματα -δεν αφορούν όλες τις Περιφέρειες, αλλά αυτές που αφορούν το ζουν καθημερινά, και επιτρέψτε μου να σας πω το ζω κι εγώ- όπως στο θέμα του Προσφυγικού», σημείωσε.
Επεσήμανε επίσης, ότι οι Περιφερειάρχες έχουν κάνει και κάνουν πολλά. Τόνισε, επίσης, ότι πρέπει να στηριχθούν με τεχνοκρατικά οργανωμένο προσωπικό και αναφέρθηκε με λεπτομέρειες στη σύγχυση που παρατηρείται μεταξύ Αποκέντρωσης και Αυτοδιοίκησης.
Αναλυτικά η ομιλία του ΠτΔ
“Κηρύσσω την έναρξη του 5ου Συνεδρίου της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, κάνοντας ουσιαστικά για πρώτη φορά την εμφάνιση μου σ΄ένα Αυτοδιοικητικό Συνέδριο. Δεν είναι συνηθισμένο, και ειλικρινά -όπως γνωρίζει ο κύριος Αγοραστός- προβληματίσθηκα αν ο ρόλος του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι αυτός. Δεν είναι για να κάνει ενάρξεις Συνεδρίων, σας διαβεβαιώ. Αν βρίσκομαι, όμως, σήμερα εδώ είναι γιατί έχουν περάσει πέντε χρόνια από τότε που δημιουργήθηκε ένας θεσμός, ο οποίος όσο περνάει ο καιρός αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία, υπαρξιακή θα έλεγα σημασία, για την ζωή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και το ίδιο το κοινωνικό σύνολο.
Πέντε χρόνια -ένας λίγος χρόνος- μέσα στον οποίο κλήθηκε ο Περιφερειακός Θεσμός να ωριμάσει ταχύτατα, κάτω από την ανάγκη των συνθηκών. Ένας αγώνας δρόμου ανάμεσα στην πορεία της καθιέρωσής του και στην ανάγκη να ανταποκριθεί στις απαντήσεις εκείνες τις οποίες καλείται να αντιμετωπίσει. Και πρέπει να πω, παρά τα προβλήματα τα οποία υπάρχουν -που δεν τα υποτιμά κανείς- ότι ο απολογισμός γι΄ αυτό τον Θεσμό είναι θετικός. Βρίσκομαι όμως εδώ για να τονίσω -πέρα από την σημερινή μου θεσμική ιδιότητα, και με την ιδιότητα του ανθρώπου που χειρίσθηκε για πεντέμιση χρόνια αντίστοιχα προβλήματα δεν υπήρχε τότε αντίστοιχος Θεσμός- την σημασία αυτού του Θεσμού. Τεράστια σημασία, όχι μόνο για την καθημερινότητα του Πολίτη, αλλά για την πορεία του Τόπου.
Είναι γνωστό, ότι η Περιφέρεια αποκτά κάθε μέρα που περνάει -συμβολικά το λέω- και περισσότερες σημαντικές αρμοδιότητες. Που οφείλεται αυτό; Είναι γνωστό ότι κατά το Σύνταγμα οι Οργανισμοί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν την αποκλειστική αρμοδιότητα των τοπικών υποθέσεων. Όμως, επειδή η Περιφέρεια είναι ένας μεγάλος οργανισμός, οι τοπικές υποθέσεις αυξάνονται, γιατί η έννοια της τοπικής υπόθεσης, κατά το Σύνταγμα και κατά τη νομολογία του Συμβουλίου Επικρατείας, δεν είναι στατική. Υποθέσεις που χθες ήταν εθνικές σήμερα θεωρούνται τοπικές. Σ΄ αυτό συμβάλλει η τεχνολογία, καθώς και η εξέλιξη του κοινωνικού και του οικονομικού γίγνεσθαι. Άρα πολλαπλασιάζονται, και βεβαίως πολλαπλασιάζονται και μέσα από την έννοια του τεκμηρίου της αρμοδιότητας που έχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Γιατί κατά το Σύνταγμα και πάλι, υπάρχει τεκμήριο αρμοδιότητας υπέρ των τοπικών υποθέσεων. Και όπως το ερμηνεύει η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας με ευρύτητα -και καλά κάνει- αυξάνονται οι αρμοδιότητες.
Έτσι, έχουμε φθάσει να χειρίζεται η Περιφέρεια αρμοδιότητες που ήταν αδιανόητες για Τοπική Αυτοδιοίκηση μέχρι πριν λίγα χρόνια. Θα αναφέρω μονάχα το θέμα του ΕΣΠΑ. Ξέρετε τι σημαίνει τούτο για ένα μεγάλο μέρος του ΕΣΠΑ που διαχειρίζεται, όχι μόνο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση αλλά για τον Τόπο ολόκληρο. Διότι η απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων -όπως ξέρετε- είναι κάτι, το οποίο έχει εθνική σημασία. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Είναι και το γεγονός ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση, κάτω από τις περιστάσεις τις οποίες έχουμε, καλείται να αντιμετωπίσει και αρμοδιότητες, που στην ουσία δεν είναι δικές της. Είναι εθνικές υποθέσεις, αλλά λόγω της αδυναμίας της Κεντρικής Διοίκησης να τις χειριστεί, αναγκαστικά πέφτει ένα μεγάλο μέρος της διαχείρισης στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Και εδώ αναφέρομαι σε ορισμένα παραδείγματα -δεν αφορούν όλες τις Περιφέρειες, αλλά αυτές που αφορούν το ζουν καθημερινά, και επιτρέψτε μου να σας πω το ζω κι εγώ- όπως στο θέμα του Προσφυγικού.
Μόνο όσοι γνωρίζουν αυτό το ζήτημα, καταλαβαίνουν τι σημαίνει αυτό που λέω. Άλλες αρμοδιότητες, επίσης, που δεν τους ανήκουν καταρχήν αλλά τις ασκούν, είναι εκείνες που αφορούν το Κοινωνικό Κράτος. Μέσα στην κρίση, το Κοινωνικό Κράτος έχει αρχίσει να χάνει τις ρίζες του. Το Κράτος δεν μπορεί να ανταποκριθεί, σε όλο το μέγεθος που του ανήκει κατά το ίδιο το Σύνταγμα. Αλλά δεν μπορεί να μην λειτουργεί το Κοινωνικό Κράτος. Πρέπει να το στηρίξουμε ακόμα περισσότερο. Κι εδώ έρχεται η Τοπική Αυτοδιοίκηση, Πρώτου και ιδίως Δεύτερου Βαθμού, να χειρισθεί θέματα καθημερινότητας, τα οποία δεν της ανήκουν πλήρως.
Να προσθέσετε σ΄ αυτό και το γεγονός ότι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ως εκ του ρόλου της, ανήκει το ζήτημα της βοήθειας του Πρώτου Βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Γιατί αν δεν υπάρχει εξαιρετική συνεργασία και συνέχεια στην συνεργασία μεταξύ Αυτοδιοίκησης Πρώτου και Δεύτερου Βαθμού, δεν μπορεί να λειτουργήσει γενικά η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Αν παρατηρήσετε όλο αυτό φάσμα, που ενδεικτικά το ανέλυσα, αντιλαμβάνεσθε το μέγεθος των αρμοδιοτήτων και το μέγεθος εμπλοκής της Περιφέρειας στην καθημερινότητα, σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο, όπως αυτή. Και εδώ ακριβώς χρειάζεται η στήριξή της. Γνωρίζω -γιατί το παρακολουθώ- ότι οι Περιφερειάρχες έχουν κάνει πολλά και κάνουν τα πολλά. Δε λέω ότι δεν υπάρχουν λάθη και ελλείψεις, το ξέρουμε όλοι: Τι σε μια διοικητική μηχανή και σε τόσο κρίσιμες περιόδους είναι τέλειο; Όμως η αλήθεια είναι ότι στην προσπάθεια που καταβάλλουν πρέπει να στηριχθούν. Και είναι πολλές οι προτεραιότητες στήριξης. Αν με ρωτάτε ποιες είναι οι βασικές προτεραιότητες, ίσως θα σας φανεί παράξενο, θα έλεγα ως πρώτη προτεραιότητα το θέμα του προσωπικού που πρέπει να έχουν. Και ιδίως του τεχνοκρατικά οργανωμένου προσωπικού.
Θυμάμαι ότι ο βασικός όρος που μου είχατε θέσει όταν ήμουν Υπουργός, ο βασικός ρόλος για να πάμε στο Δεύτερο Βαθμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δεν ήταν μόνο οι πόροι, ήταν και το τεχνοκρατικό δυναμικό που έπρεπε να υπάρχει για να αντιμετωπίσει όλες αυτές τις αρμοδιότητες, και ιδίως στο θέμα της απορρόφησης των Ευρωπαϊκών Πόρων, που είναι πολύτιμοι και δεν πρέπει να χάσουμε ούτε «σταγόνα». Και, τέλος, υπάρχει ένα άλλο ζήτημα, το οποίο θεωρώ ότι όλοι πρέπει να το αντιμετωπίσουμε με την περίσκεψη που πρέπει. Δεν μπορεί να λειτουργήσει η Αυτοδιοίκηση, Πρώτου και Δεύτερου Βαθμού, χωρίς οργανωμένη Αποκέντρωση.
Φοβάμαι ότι συχνά υπάρχει μια σημαντική σύγχυση μεταξύ Αποκέντρωσης και Αυτοδιοίκησης. Θεωρούμε ότι όταν ενισχύουμε την Αυτοδιοίκηση κάνουμε αποκέντρωση. Μα Αποκέντρωση και Αυτοδιοίκηση είναι διαφορετικά μεγέθη. Φαίνεται και από το ίδιο το Σύνταγμα: Άλλο το άρθρο 101 άλλο το άρθρο 102. Η Αποκέντρωση είναι βασικός όρος για την περιφερειακή οργάνωση του Κεντρικού Κράτους. Ώστε η Τοπική Αυτοδιοίκηση, που εξαρτάται εν πολύς ιδίως ως προς τον έλεγχο νομιμότητας -που είναι ο μόνος έλεγχος ο οποίος μπορεί να ασκηθεί κατά το Σύνταγμα επί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης- να λειτουργήσει ομαλά. Για να μη χρειάζεται κάθε φορά να χτυπά την πόρτα του Υπουργείου. Έχουμε καταλάβει πόσο σημαντική είναι αυτή η αποκεντρωμένη δομή του Κράτους; Πρέπει οι αποκεντρωμένες Μονάδες να ενισχυθούν. Για να έχουν την ασφάλεια οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης κάθε φορά που έχουν ανάγκη από την έγκριση -είτε για θέματα νομιμότητας, είτε για άλλα θέματα που προβλέπει η νομοθεσία ή το ίδιο το Σύνταγμα- ότι η έγκριση αυτή θα γίνει στον χρόνο που απαιτείται. Πρέπει να κοιτάξουμε αυτές τις αποκεντρωμένες Μονάδες. Είναι σωτηρία και για το Κεντρικό Κράτος, είναι σωτηρία και για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και του Πρώτου και ιδίως και του Δεύτερου βαθμού. Και αυτές πρέπει να οργανωθούν. Όχι μόνο με το ανάλογο προσωπικό, αλλά και με το με το κατάλληλο προσωπικό, που και εκείνο έχει αντίστοιχη τεχνοκρατική υποδομή. Γιατί για να κρίνεις την νομιμότητα των πράξεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ βαθμού δεν μπορεί να μην έχεις την αντίστοιχη τεχνοκρατική υποδομή και σε νομικό και σε ουσιαστικό επίπεδο.
Τέλος, κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου θέλω να σας συγχαρώ για την πρόσκληση στον πρόεδρο της Ένωσης Δήμων Κύπρου. Χαίρομαι που είστε εδώ. Θέλω να ξέρει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην Κύπρο -και η Ελεύθερη και η Υπόδουλη, και έχω την τύχη και την τιμή να είμαι επίτιμος Δημότης ενός υπόδουλου Δήμου, του Δήμου Μόρφου- ότι είμαστε εδώ. Ο Ελληνισμός είναι εδώ.
Και θέλω να ξέρετε, επίσης, ότι η αποκατάσταση της κυριαρχίας της Κύπρου είναι αγώνας και της Ελλάδας, αλλά δεν γίνεται μόνο για την Ελλάδα. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η Κύπρος είναι Κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρέπει να έχει την κυριαρχία που αρμόζει σε κάθε Κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσο υπάρχουν οι «πληγές» στην κυριαρχία της Κύπρου, οι πληγές αυτές δεν αφορούν μόνο τους θεσμούς και το σώμα –ας το πώς έτσι- της Ελλάδος και της Κύπρου, αφορούν και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και ευτυχώς τον τελευταίο καιρό τούτο γίνεται ολοένα και περισσότερο κατανοητό, και αυτό είναι παρήγορο. Αυτό το μήνυμα να μεταφέρετε και με αυτές τις σκέψεις χαιρετίζω την έναρξη του Συνεδρίου σας. Εύχομαι αυτό το Συνέδριο να αποτελέσει ένα σταθμό. Λίγα είναι τα πέντε χρόνια. Είναι όμως και πολλά, γιατί ο χρόνος που αποκτάτε τις εμπειρίες σας μέσα σε αυτές τις συνθήκες είναι εξαιρετικά πυκνός. Και πάλι σας ευχαριστώ πολύ”.