Η Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση και Εκκλησία μαζί για την πρόληψη της ενδοοικογενειακής βίας
Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) και η Πρωτοβουλία για την πρόληψη της ενδοοικογενειακής βίας του Ιδρύματος Νεότητος και Οικογένειας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών στο πλαίσιο του κοινού σχεδιασμού στρατηγικών και δράσεων πρόληψης της ενδοοικογενειακής βίας στο επίπεδο των τοπικών κοινωνιών και με την συμπαράσταση της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής ειδικών ποιμαντικών θεμάτων και καταστάσεων της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος διοργάνωσαν συνέδριο με θέμα: «Από τη σιωπή στη φωνή: Οι ρόλοι των γυναικών σε κοινωνίες που μεταβάλλονται», στις 28 και 29 Νοεμβρίου 2025 στο Καραπάντσειο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αμπελοκήπων – Μενεμένης.
Η διοργάνωση του συνεδρίου εντάσσεται στο πλαίσιο υλοποίησης του Μνημονίου Συνεργασίας που υπεγράφη από την ΚΕΔΕ και το Ίδρυμα Νεότητος και Οικογένειας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, με σκοπό τη μελέτη, την ενημέρωση, την εκπαίδευση και τη δημιουργία κοινωνικών δικτύων στήριξης για την πρόληψη της ενδοοικογενειακής βίας.
Την έναρξη του συνεδρίου κήρυξε ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ και Δήμαρχος Αμπελοκήπων–Μενεμένης, κ. Λάζαρος Κυρίζογλου: «Ξεκινούμε τις κοινές μας δράσεις και ανοίγουμε για τους φορείς μας- Εκκλησία και Αυτοδιοίκηση- ένα πεδίο ευρύ για πρωτοβουλίες, δράσεις, χάραξη πολιτικών και υλοποίηση προγραμμάτων χρήσιμων για την κοινωνία μας» υπογραμμίζοντας την ανάγκη στενής συνεργασίας μεταξύ δήμων, κρατικών φορέων και Εκκλησίας, προκειμένου να θωρακιστούν οι τοπικές κοινωνίες απέναντι στην ενδοοικογενειακή βία. «Συνεργαζόμαστε για να εξαλειφθεί από την ελληνική κοινωνία το φαινόμενο της οικογενειακής βίας, για να στηριχθεί η ελληνική οικογένεια», σημείωσε ο κ. Κυρίζογλου και επισήμανε τους 3 βασικούς άξονες δράσεις:
- Ενίσχυση των πολιτικών ισότητας σε κάθε Δήμο,
- Στήριξη των κοινωνικών δομών και συμβουλευτικών υπηρεσιών,
- Ανάπτυξη συνεργασιών με την Εκκλησία, τα Πανεπιστήμια και τους κοινωνικούς φορείς ώστε ο αγώνας κατά της βίας να είναι κοινός και αποτελεσματικός.
Κατέληξε λέγοντας ότι «Στην Αυτοδιοίκηση έχουμε μάθει πως οι κοινωνικές αλλαγές δεν προχωρούν μόνο με διακηρύξεις, πρέπει να οικοδομούμε την ισότητα, να αποκαθιστούμε τη δικαιοσύνη, να παίρνουμε αποφάσεις και να κάνουμε πράξεις προκειμένου να συμβάλλουμε στην εσωτερική αλλαγή των ανθρώπων και στην κοινωνική αλλαγή των τοπικών μας κοινωνιών.»
Στον χαιρετισμό του ο Μητροπολίτης Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως κ. Αθηναγόρας, υπογράμμισε την αξία που έχει η κοινή οργάνωση του συνεδρίου για τη δημιουργία ισχυρών δικτύων στις τοπικές κοινωνίες, την πρόληψη της ενδοοικογενειακής βίας, την ενδυνάμωση των γυναικών και την αλλαγή νοοτροπίας ιδιαιτέρως αναφορικά με τις ευάλωτες ομάδες. Στην ίδια συνεδρία χαιρετισμό απηύθυνε και ο Υφυπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, αρμόδιος για την Ανώτατη Εκπαίδευση, Καθηγητής Νικόλαος Παπαϊωάννου, γεγονός που καταδεικνύει ότι η διμερής συνεργασία μεταξύ Εκκλησίας και Αυτοδιοίκησης ενισχύεται με την ενεργό συμμετοχή της Κεντρικής Διοίκησης καθιστώντας την πιο ισχυρή και πολύ πιο αποτελεσματική, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Κυρίζογλου.
Το πρόγραμμα του διημέρου ανέδειξε κρίσιμες πτυχές του ρόλου των γυναικών σε μια κοινωνία που αλλάζει.
Κατά τη Συνεδρία Α’ με θεματικό άξονα: «”άνδρες ήσαν οι νομοθέτούντες και κατά των γυναικών η νομοθεσία…”. Γυναίκες στον καθρέφτη των μεταβολών. Η οπτική του Χριστιανισμού», ομιλητές από τον ακαδημαϊκό χώρο και τη θεολογία ανέλυσαν τη θεολογική και κοινωνική διάσταση της γυναικείας παρουσίας στις σύγχρονες μεταβολές. Η κ. Κασσελούρη τόνισε ότι η βία συνιστά παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η έννοια του φόβου μέσα στον οίκο, η οποία συχνά φυσιολογικοποιείται, δεν έχει θεολογικό έρεισμα. Η ενημέρωση, η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση αποτελούν τους άξονες πρόληψης του φαινομένου της ενδοοικογενειακής και της έμφυλης βίας. Ο κ. Πέτρος Παναγιωτόπουλος , εστίασε στο ότι η φράση του Αγ. Γρηγορίου του Θεολόγου αποτελεί μια ριζοσπαστική θέση εμπνεόμενη από τον ίδιο τον Χριστό, ο οποίος δεν επιβάλλεται ούτε σιωπά στις παραδόσεις, αλλά αποδέχεται και υπερασπίζεται τη γυναίκα ως πρόσωπο και συνεργό του Θεού, όπως και ο άνδρας. Τόνισε λοιπόν, ότι θα πρέπει οι χριστιανοί να επανεύρουμε- με αυτοκριτική διάθεση- αυτό το μήνυμα που χάθηκε στην ιστορική διαδρομή. Τέλος, η κ. Νίκη Παπαγεωργίου ανέφερε τη δύναμη της θρησκείας στη ζωή των γυναικών, αν ιδωθεί ως φορέας της Παράδοσης μέσω της αλυσίδας της μνήμης, στην οποία θα συνθέτουν και θα χτίζουν παραδοσιακές θέσεις και αντιλήψεις δίνοντάς τους νέο νόημα.
Στη Συνεδρία Β’ με θέμα: «Δυνατότητες και προκλήσεις για τις γυναίκες σε κοινωνίες υπό διαρκή αλλαγή», ειδικοί στην ισότητα των φύλων, εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης και της εκπαίδευσης συζήτησαν τα εμπόδια αλλά και τις ευκαιρίες για την ενδυνάμωση των γυναικών σε περιβάλλοντα διαρκούς μεταβολής.
Στη Συνεδρία Γ’ έγινε παρουσίαση καλής πρακτικής: «Ο Φάρος του Κόσμου: Μια καλή πρακτική της προετοιμασίας των γυναικών σε μεταβαλλόμενες κοινωνίες», κατά την οποία αναδείχθηκε το έργο του Φάρου του Κόσμου, ως παράδειγμα προετοιμασίας και ενίσχυσης των γυναικών σε ευάλωτα κοινωνικά περιβάλλοντα, με συμμετοχή του Μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβα και νέων εκπροσώπων της κοινότητας. Η κ. Δέσποινα Αθανασίου στην εισήγησή της τόνισε ιδιαιτέρως τις δράσεις του «Φάρου του Κόσμου» για τα κορίτσια Ρομά του Δενδροποτάμου, που έχουν πλέον τη δυνατότητα να φοιτούν σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, να συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες, εκπαιδευτικά προγράμματα, σεμινάρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την επιχειρηματικότητα, την πρόληψη του πρόωρου γάμου και της πρόωρης εγκυμοσύνης, μέσω των οποίων αποκτούν αυτοπεποίθηση, διεκδικούν τα δικαιώματά τους, επιδιώκουν επαγγελματική κατάρτιση και ανεξαρτητοποίηση και μετέχουν ενεργά στην κοινωνία σηματοδοτώντας τη χειραφέτηση και την αυτοεξέλιξή τους.
Στο στρογγυλό τραπέζι που ολοκλήρωσε τις εργασίες του συνεδρίου, συμμετείχαν ο π. Αντώνιος Καλλιγέρης– Συντονιστής Πρωτοβουλίας για την πρόληψη της ενδοοικογενειακής βίας, η κ. Χρύσα Αράπογλου– Δήμαρχος Καλαμαριάς & Πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της ΚΕΔΕ, η κ. Μερόπη Υδραίου– Δημοτική Σύμβουλος Κέρκυρας & μέλος του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, η κ. Κατερίνα Σαρρή– Καθηγήτρια Πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων & Καταπολέμησης των Διακρίσεων, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και ο κ. Αντώνιος Γυφτόπουλος– Σύμβουλος Επιτροπής Θεσμών της ΚΕΔΕ, συζητήθηκαν προτάσεις για τη διαμόρφωση ενός συνεκτικού και αποτελεσματικού πλαισίου προστασίας των γυναικών και ενίσχυσης της παρουσίας τους στις τοπικές κοινωνίες.
Ο π. Αντώνιος Καλλιγέρης– Συντονιστής Πρωτοβουλίας για την πρόληψη της ενδοοικογενειακής βίας, επισήμανε ότι το συνέδριο αυτό ως βήμα υλοποίησης του Μνημονίου συνεργασίας αποτελεί μια καλή πρακτική που αποδεικνύει ότι η Εκκλησία και η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορούν να συνεργαστούν, να ενώσουν τις δυνάμεις τους απομειώνοντας τα αρνητικά στοιχεία προς όφελος της κοινωνίας.
Η κ. Χρύσα Αράπογλου, Δήμαρχος Καλαμαριάς & Πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της ΚΕΔΕ, ανέδειξε τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην προώθηση της ισότητας, την πρόληψη της έμφυλης βίας και την ενδυνάμωση των γυναικών σε κάθε δήμο. Τόνισε ότι η ισότητα δεν είναι μόνο θεσμικό καθήκον, αλλά αναγκαία προϋπόθεση για μια κοινωνία δημοκρατική και συνεκτική, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη στενής συνεργασίας όλων των φορέων.
Στο πλαίσιο της συζήτησης, η κ. Μερόπη Υδραίου, Δημοτική Σύμβουλος Κέρκυρας και μέλος του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, αναφέρθηκε εκτενώς στη διάσταση της έμφυλης βίας ως ενός βαθιά πολιτικού και κοινωνικού ζητήματος, το οποίο, όπως υπογράμμισε, «δεν περιορίζεται σε ακραία περιστατικά, αλλά εκδηλώνεται καθημερινά στα σπίτια, στους χώρους εργασίας και στον ψηφιακό κόσμο». Στο επίκεντρο του προβλήματος βρίσκεται —όπως τόνισε— η ανισότητα των φύλων, η οποία απαιτεί ολοκληρωμένες και συνεκτικές πολιτικές, καθώς «όσο υφίστανται θεσμικά κενά, κοινωνικές σιωπές και ανεπαρκείς μηχανισμοί προστασίας, η βία θα συνεχίσει να αναπαράγεται».
Κλείνοντας, η κ. Υδραίου έστειλε σαφές πολιτικό μήνυμα, επισημαίνοντας ότι η αντιμετώπιση της έμφυλης βίας «δεν είναι υπόθεση ιδεολογίας, αλλά ζήτημα δημοκρατίας», ενώ η προστασία των παιδιών αποτελεί «θεμέλιο πολιτισμού». Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, «η κοινωνία μας αλλάζει όταν αποφασίζουμε ότι η βία δεν είναι ανεκτή, ότι η σιωπή δεν είναι λύση και ότι κάθε θύμα έχει δικαίωμα σε προστασία και αξιοπρέπεια».
Η κ. Κατερίνη Σαρρή κλείνοντας τη συζήτηση αναφέρθηκε στο συνέδριο και στον στόχο που είχε «να αναλύσει, να συνδέσει, να ενώσει φωνές, εμπειρίες, πολιτικές, φορείς. Να κάνει ορατό αυτό που για χρόνια έμενε αθέατο». Ο τίτλος του δεν αποτελεί απλώς ένα σύνθημα, αλλά αντιπροσωπεύει «ένα ταξίδι που περνά μέσα από φόβους, στερεότυπα, εξαρτήσεις, αλλά και μέσα από δύναμη, γνώση, αλληλεγγύη, δημιουργικότητα και πίστη. Είναι μια φωνή που αλλάζει τις κοινωνίες».
Οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι η αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας και η ενδυνάμωση των γυναικών απαιτούν:
- σταθερή συνεργασία μεταξύ τοπικής αυτοδιοίκησης, εκκλησιαστικών φορέων, ακαδημαϊκής κοινότητας και κοινωνικών δομών,
- συστηματική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών,
- εφαρμογή στοχευμένων δράσεων πρόληψης και υποστήριξης σε επίπεδο δήμων.
Η ΚΕΔΕ δεσμεύεται να συνεχίσει την ανάπτυξη πολιτικών ισότητας και την ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών, αξιοποιώντας τα συμπεράσματα του συνεδρίου για τον σχεδιασμό νέων δράσεων και οι αρμόδιες Επιτροπές θα εμβαθύνουν στο θέμα, θα συγκεντρώσουν και θα αναλύσουν τα δεδομένα ώστε να προτείνουν πολιτικές που θα μπορούν να υλοποιηθούν από όλους τους Δήμους της Ελλάδας και σε συνεργασία με τις κατά τόπους Ενορίες.
