Στο νησί της Λαμπεντούζα, νότια της Σικελίας, στα ανοικτά του οποίου έχουν λάβει χώρα πολλά τραγικά ναυάγια μεταναστών, βρέθηκε ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής. Ο Γιάννης Μουζάλας, είδε από κοντά τη λειτουργία των Κέντρων Ταυτοποίησης Προσφύγων, με δεδομένο ότι πρόκειται για καινούριο θεσμό και η ανταλλαγή πληροφοριών με την Ιταλία μπορεί να λειτουργήσει με ιδιαίτερα χρήσιμο τρόπο για την Ελλάδα.
Η επίσκεψη αυτή κρίθηκε επιβεβλημένη μετά τη δέσμευση που έχει αναλάβει η χώρα μας, στο πλαίσιο της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής αντιμετώπισης της προσφυγικής κρίσης, για τη δημιουργία πέντε Κέντρων Καταγραφής και Ταυτοποίησης (hot spot) σε νησιά του Αιγαίου που αποτελούν τις κύριες πύλες εισόδου των προσφύγων από την Τουρκία.
Πριν επισκεφθεί τη Λαμπεντούζα ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής κ. Γιάννης Μουζάλας συναντήθηκε στη Ρώμη με τον υπουργό Εσωτερικών της Ιταλίας κ. Αντζελίνο Αλφάνο, με τον οποίο είχε μία άκρως δημιουργική και φιλική συζήτηση για την προσφυγική κρίση.
Οι δύο υπουργοί Μουζάλας και Αλφάνο κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η πηγή των προβλημάτων των δύο χωρών όσον αφορά το προσφυγικό είναι κοινή και ότι θα πρέπει να συνεργαστούν στενά για την αντιμετώπισή του.
Ιδιαίτερη σημασία κατά τη συνάντηση εδόθη στο γεγονός ότι οι δύο χώρες αποτελούν την αρχή του διαδρόμου της εισόδου προσφύγων και μεταναστών στην Ευρώπη. Κάτι που τις βαραίνει με ιδιαίτερα προβλήματα για τα οποία θα πρέπει να αναζητήσουν κοινές λύσεις.
Κοινή ήταν και η διαπίστωση ότι το προσφυγικό και το μεταναστευτικό συμβαίνουν στην Ιταλία και στην Ελλάδα, αλλά είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα. Δεν μπορούν να το αντιμετωπίσουν μόνον η Ιταλία ή η Ελλάδα και δεν μπορούν να ζητούνται ευθύνες μόνον από τις δύο αυτές χώρες. Κατά συνέπεια, η Ευρώπη θα πρέπει να παίξει πιο γρήγορα και ενεργά το ρόλο που θα βοηθήσει στην επίλυση των προβλημάτων.
Οι κ.κ. Μουζάλας και Αλφάνο, σ΄ αυτό το πλαίσιο, συμφώνησαν επίσης να υπάρξει κοινή δράση των διπλωματών των δύο χωρών στις Βρυξέλλες, όποτε είναι αναγκαίο.
Μετά τη συνάντηση που είχε με τον υπουργό Εσωτερικών της Ιταλίας στη Ρώμη ο κ. Γιάννης Μουζάλας, μιλώντας σε εκπροσώπους Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, δήλωσε μεταξύ των άλλων τα εξής:
«Η Ελλάδα και η Ιταλία δεν είναι οι πύλες για μετανάστες και πρόσφυγες στην Ευρώπη, η πύλη για μας είναι η Τουρκία, όπως και για την Ιταλία είναι η Λιβύη, και αν δεν βρεθεί λύση στην Τουρκία, δεν θα υπάρξει λύση στις χώρες μας, οι οποίες είναι το πολύ διάδρομοι. Μιλώ για την Τουρκία με μεγάλο σεβασμό, επειδή είναι μια χώρα που φιλοξενεί στο έδαφός της 3-4 εκατομμύρια πρόσφυγες. Αλλά είναι από τις ακτές της που λειτουργούν οι διακινητές ανθρώπων. Και οι δραματικές εικόνες είναι μπροστά στα μάτια όλων: ακόμη και σήμερα, όπως κάθε μέρα, υπήρχε μια τραγωδία, με τα δύο παιδιά νεκρά. Η ελληνική ακτοφυλακή διέσωσε περίπου 90.000 άτομα σε επτά μήνες. Όμως, υπήρξαν περισσότεροι από 100 θάνατοι. Αυτό πρέπει να σταματήσει.
Εμείς μπορούμε να θέσουμε σε εφαρμογή κάθε είδους μέτρο, αλλά αν η πύλη δεν ελέγχεται, η κατάσταση δεν θα αλλάξει. Οι διάδρομοι είναι πάντα γεμάτοι και, εφόσον εξακολουθούν να γεμίζουν, κινδυνεύουν να εκραγούν. Η Ελλάδα είναι σε θέση να χειριστεί 12.000 έως 15.000 αφίξεις κάθε ημέρα στα νησιά (ειδικά στη Λέσβο, στη Χίο και στην Κω, όπου είναι σχεδόν έτοιμα τα τρία πρώτα hotspots, κέντρα για την αναγνώριση και καταγραφή), αλλά υπάρχουν μέρες που φθάνουν 30.000 άτομα, και είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθούν όλοι. Το περασμένο Σαββατοκύριακο, μόνο στη Μυτιλήνη, πρωτεύουσα της Λέσβου, κατέφθασαν 15.000 άτομα, ενώ στη Χίο έφτασαν τους 8000.
Η λύση είναι στην Τουρκία: Πρέπει να δώσουμε στην Τουρκία ορισμένα – όχι όλα – από τα πράγματα που ζητάει, αυτά που μπορούμε να δώσουμε σε κάποιον που φιλοξενεί 4 εκατομμύρια ανθρώπους, έτσι ώστε η να συνεργαστεί.
Είμαστε αντιμέτωποι με την μεγαλύτερη μεταναστευτική κρίση από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ είμαστε βυθισμένοι στη χειρότερη οικονομική κρίση στην ιστορία μας. Είναι πολύ βαρύ για τη χώρα μας. Η άφιξη των μεταναστών και των προσφύγων, δεν είναι κάτι που συμβαίνει σε μας ή στην Ιταλία είναι ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα. Για να λυθεί το πρόβλημα πρέπει να εξηγήσουμε στο σύνολο της Ευρώπης ότι η πύλη δεν είμαστε εμείς. Το να δείξουμε ποια είναι πραγματικά η πύλη είναι ο μόνος τρόπος για να βρεθεί μια πολιτική που μπορεί να λύσει πραγματικά το πρόβλημα. Η Τουρκία πρέπει να είναι μέρος της λύσης. Διαφορετικά δεν θα υπάρξει μακροπρόθεσμη λύση.
Επιπλέον, υπάρχει μία κοινή στάση, η οποία λέει ότι εμείς σεβόμαστε τις υποχρεώσεις μας, αλλά πρέπει και εσείς -η υπόλοιπη Ευρώπη- να ανταποκριθείτε στην ευθύνη που έχετε, με την αλληλεγγύη που απαιτείται να δείξετε. Αυτό πρακτικά σημαίνει εμείς θα φτιάξουμε χώρους φιλοξενίας, αλλά ότι δεν γίνεται μόνον οκτώ χώρες να συμμετέχουν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης. Όπως δεν γίνεται, επίσης, να φτιάξει η Ελλάδα, για παράδειγμα, πενήντα χιλιάδες θέσεις φιλοξενίας, αλλά οι θέσεις μετεγκατάστασης να είναι χίλιες διακόσιες. Εμείς να βοηθήσουμε και να φτιάξουμε τα hot spot, διότι, σαν Ελλάδα, πιστεύουμε σε αυτό. Αλλά οικονομικά θα πρέπει να συνδράμουν όλοι».