Την πρώτη επίσημη καταγραφή του αντίκτυπου που είχαν τα μέτρα για την προστασία από τον Covid-19 στην ζωή και την οικονομία των 15 μικρών νησιών σε όλη την επικράτεια έκανε το Ελληνικό Δίκτυο Μικρών Νησιών.
Από τις απαντήσεις προκύπτει ότι η πρώτη φάση της καραντίνας κύλησε ομαλά. Ωστόσο τα δύσκολα έρχονται με την έναρξη της επόμενης φάσης, το άνοιγμα δηλαδή του τουρισμού, καθώς τα μικρά νησιά βρίσκονται αντιμέτωπα με πολλά κενά, με την τοπική οικονομία και τον τουρισμό καθηλωμένα και πάρα πολύ ευάλωτα και εξαιτίας της έλλειψης κατάλληλης υποστήριξης για την αντιμετώπιση κρουσμάτων.
Από τα πιο σημαντικά συμπεράσματα της καταγραφής που έκανε το δίκτυο, είναι πως δεν ενισχύθηκαν με γιατρούς και υγειονομικούς τα κέντρα υγείας και άλλες δομές στα μικρά νησιά. Ο αντίκτυπος του lock down στην αγορά είναι υψηλός, με βασικούς πληττόμενους τους επαγγελματίες του Τουρισμού. Μάλιστα εκτιμούν ότι ένα ποσοστό της τάξης του 8%-10% των επιχειρήσεων καταλυμάτων και εστίασης δεν θα λειτουργήσουν καθόλου, ενώ αυτές που θα ανοίξουν θα λειτουργήσουν με μειωμένο προσωπικό σε σχέση με πέρυσι. Οι ακυρώσεις των κρατήσεων καταλυμάτων, αφορούν την περίοδο από αρχές Μαΐου μέχρι και τέλη Ιουλίου 2020, αφήνοντας έτσι μια χαραμάδα αισιοδοξίας εάν η τουριστική αγορά στηριχθεί κατάλληλα.
Οι απόψεις αυτές συνελέγησαν βάσει ερωτηματολογίου που εστάλη σε 30 Μικρούς Νησιωτικούς Δήμους της χώρας, κατά το διάστημα 2 έως 14 Μαΐου.
Από τους 15 Δήμους που ανταποκρίθηκαν συνεισφέροντας σε αυτή την πρώτη καταγραφή των συνεπειών του Covid-19, το 1/3 ανήκει στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, ενώ από τα υπόλοιπα 10 Μικρά Νησιά τα 2 ανήκουν στον Αργοσαρωνικό, 3 στο Βόρειο Αιγαίο, 3 στα Δωδεκάνησα και 2 στις Κυκλάδες.
Αναλυτικά η έρευνα του Ελληνικού Δικτύου Μικρών Νησιών καταγράφει τα παρακάτω αποτελέσματα:
- Στην πλειονότητά τους οι Δημοτικές Αρχές των Νησιών δηλώνουν αρκετά υψηλό βαθμό ικανοποίησης τόσο από τα μέτρα προστασίας της Δημόσιας Υγείας, όσο και από τον τρόπο που το προσωπικό των Δήμων, των Δομών Υγείας και των Σωμάτων Ασφαλείας συνεργάστηκαν για την εφαρμογή τους. Ωστόσο, εκτός μεμονωμένων περιπτώσεων το προσωπικό των Κέντρων Υγείας ή/και άλλων δομών στα Μικρά Νησιά δεν ενισχύθηκε σε γιατρούς ή/και υγειονομικούς. Παρ’ όλ’αυτά, φαίνεται ότι το μόνιμο προσωπικό των υγειονομικών δομών στα Μικρά Νησιά μπόρεσε να διαχειριστεί τα θέματα Υγείας με επαγγελματισμό και επάρκεια, που αποτυπώνεται σε πολύ υψηλές μέχρι αρκετά υψηλές/μέτριες τιμές ικανοποίησης.
- Όσον αφορά στα μέτρα πάνω στις μετακινήσεις, η πλειονότητα των Δήμων θεωρεί ότι οι δημότες των συγκεκριμένων 15 μικρών νησιωτικών δήμων συμμορφώθηκαν σε αυτά χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία.
- Όσον αφορά στα μέτρα της Πολιτείας για την αγορά και την επιχειρηματικότητα, η πλειονότητα των Δήμων που συμμετείχαν σε αυτή την καταγραφή δηλώνει μέτριο βαθμό ικανοποίησης, με σαφή αριθμητική μετατόπιση σε σχέση με τα μέτρα για την Δημόσια Υγεία.
- Όλοι οι Δήμοι που συμμετείχαν σε αυτή την καταγραφή θεωρούν ότι ο αντίκτυπος του lock down στην αγορά είναι υψηλός, με βασικούς πληττόμενους τους επαγγελματίες του Τουρισμού.
- Η πλειονότητα των Δημάρχων θεωρεί ότι η ακύρωση συνεδρίων, πανηγυριών και άλλων πολιτιστικών/ψυχαγωγικών διοργανώσεων/εκδηλώσεων θα έχει σημαντική επίπτωση στις αφίξεις επισκεπτών αυτό το καλοκαίρι στα νησιά τους.
- Επιπλέον προβλέπουν ότι ένα ποσοστό της τάξης του 8%-10% των επιχειρήσεων καταλυμάτων και εστίασης δεν θα λειτουργήσουν καθόλου, ενώ αυτές που θα ανοίξουν θα λειτουργήσουν με μειωμένο προσωπικό σε σχέση με πέρυσι.
- Όσον αφορά στην αντίκτυπο του Covid-19 στο προσωπικό και το ανθρώπινο δυναμικό των Δήμων, 1 στους 2 Δημάρχους δήλωσε ότι προέβη ή σκοπεύει να προβεί σε προσλήψεις για Kοινωνικές Δομές και άλλες ανάγκες που δημιούργησε ο Covid-19, δηλώνοντας επίσης ότι έχουν εξασφαλιστεί οι πόροι για αυτό τον σκοπό. Οι υπόλοιπες απαντήσεις μοιράζονται ανάμεσα σε Δήμους που δεν βλέπουν κάποια διαφοροποίηση στην σύνθεση του ανθρώπινου δυναμικού τους λόγω των αναγκών που δημιούργησε ο Covid-19 και σε κάποιους που δηλώνουν μείωση στο έκτακτο προσωπικό που συνήθως προσλαμβάνουν οι Δήμοι τους για να καλύψουν έκτακτες εποχιακές ανάγκες.
- Σε μια πρώτη καταγραφή των ακυρώσεων των κρατήσεων καταλυμάτων, η πλειονότητα των απαντήσεων αφορά σε ακυρώσεις για την περίοδο από αρχές Μαΐου μέχρι και τέλη Ιουλίου 2020.
- Και στα 15 Μικρά Νησιά που συμμετείχαν, όπως και στα περισσότερα ελληνικά νησιά, η καλοκαιρινή σεζόν ξεκινά το Πάσχα, κορυφώνεται τον Αύγουστο και τελειώνει περί τα τέλη Σεπτεμβρίου.
- Είναι σημαντικό ότι 1 στους 2 ερωτώμενους δήλωσαν ότι σε φυσιολογικές συνθήκες οι αφίξεις επισκεπτών δεν περιορίζονται στις μαζικές προσελεύσεις των εορτών και των αργιών, αλλά διασπείρονται σχετικά ομαλά σε όλο το διάστημα της σεζόν, λόγω των πολλών τοπικών εορτών και εκδηλώσεων που προγραμματίζονται σε όλη αυτή την περίοδο.
- Η συνήθης αναλογία των επισκεπτών αυτών των Μικρών Νησιών, τέλος, εκτιμήθηκε ότι κατά 65% είναι εσωτερικός τουρισμός και κατά 35% ξένοι επισκέπτες από διάφορες χώρες του κόσμου.
Σε συνέχεια της πρώτης καταγραφής το Ελληνικό Δίκτυο Μικρών Νησιών, θα προχωρήσει θα συστηματοποιήσει ακόμα περισσότερο την χρήση της έρευνας γνώμης «προκειμένου να συμβάλλουμε με γνώση και αξιοπιστία στις εξελίξεις που αφορούν την Ζωή και την Οικονομία των Μικρών Νησιών μας».
Να σημειωθεί ότι στο Δίκτυο συμμετέχουν 30 μικρονησιωτικοί δήμοι της Ελλάδας (48 μικρά νησιά με πληθυσμό κάτω των 5.000 μόνιμων δημοτών), όπως η Πάτμος, η Μήλος, η Τήλος, η Ιθάκη, η Κάσος, η Αλόννησος, οι Λειψοί, οι Οινούσσες, το Αγαθονήσι, τα Ψαρά, η Κίμωλος, η Κύθνος, οι Σπέτσες, η Ύδρα κλπ.