Δέσμη μέτρων για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τα απαράδεκτα επίπεδα ανεργίας των νέων και τον κοινωνικό αποκλεισμό, παρέχοντας στους νέους θέσεις εργασίας, εκπαίδευση και κατάρτιση, πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.Όπως σημείωσε σχετικά, ανάμεσα σε άλλα, ο αρμόδιος επίτροπος για την απασχόληση, τις κοινωνικές υποθέσεις και την ένταξη László Andor: «Η εν λόγω δέσμη μέτρων θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την επιτυχή μετάβαση των νέων στην εργασία. Το κόστος εάν δεν το κάνουν, θα είναι καταστροφικό».
Η συγκεκριμένη δέσμη μέτρων της Επιτροπής, περιλαμβάνει την πρόταση σύστασης προς τα κράτη μέλη σχετικά με την καθιέρωση της «Εγγύησης για τη νεολαία» για να εξασφαλιστεί ότι σε όλους τους νέους έως την ηλικία των 25 ετών θα προσφέρεται μια ποιοτική θέση εργασίας, δυνατότητα συνέχισης της εκπαίδευσης, μαθητεία ή πρακτική άσκηση εντός τεσσάρων μηνών από την ολοκλήρωση του επίσημου προγράμματος σπουδών ή από την απώλεια θέσης εργασίας.
Η προτεινόμενη σύσταση καλεί τα κράτη μέλη να καθιερώσουν ισχυρές εταιρικές σχέσεις με τους ενδιαφερόμενους φορείς, να εξασφαλίσουν την έγκαιρη παρέμβαση των υπηρεσιών απασχόλησης και άλλων εταίρων για τη στήριξη των νέων, να λάβουν υποστηρικτικά μέτρα για να καταστεί δυνατή η ένταξη στον κόσμο της εργασίας, να κάνουν πλήρη χρήση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και άλλων διαρθρωτικών ταμείων για το σκοπό αυτό, να αξιολογούν και να βελτιώνουν διαρκώς τα προγράμματα της «Εγγύησης για τη νεολαία» και να εφαρμόζουν τα προγράμματα με ταχύ ρυθμό.
Η Επιτροπή θα υποστηρίξει τα κράτη μέλη μέσω της χρηματοδότησης της ΕΕ, με την προώθηση των ανταλλαγών ορθών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, την παρακολούθηση της υλοποίησης της «Εγγύησης για τη νεολαία», στο πλαίσιο της εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, και την ευαισθητοποίηση του κοινού.
Για να διευκολύνει την μετάβαση από την εκπαίδευση στον κόσμο της εργασίας, η δέσμη αυτή επίσης δρομολογεί διαβούλευση των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων σχετικά με ένα ποιοτικό πλαίσιο για τις περιόδους πρακτικής άσκησης, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους νέους να αποκτήσουν επαγγελματική εμπειρία υψηλής ποιότητας υπό ασφαλείς συνθήκες.
Επιπλέον, η Επιτροπή εξαγγέλλει την θέσπιση μιας Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για θέσεις μαθητείας ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα και η προσφορά προγραμμάτων μαθητείας που θα είναι διαθέσιμα μέσω της διάδοσης επιτυχών προγραμμάτων μαθητείας, ανά τα κράτη μέλη και προτείνει τρόπους για τη μείωση των εμποδίων στην κινητικότητα των νέων.
Περίπου 5,5 εκατομμύρια νέοι στην αγορά εργασίας (πάνω από 1 στους 5) δεν μπορούν να βρουν εργασία, και 7,5 εκατομμύρια νέοι ηλικίας 15-24 ετών είναι ΕΑΕΚ – εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Το οικονομικό κόστος της μη ενσωμάτωσης των νέων στην αγορά εργασίας έχει εκτιμηθεί από την Eurofound σε περισσότερα από 150 δις ευρώ ετησίως, ήτοι 1,2% του ΑΕΠ της ΕΕ.
Ορισμένες χώρες, όπως η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Λετονία και η Πολωνία, καταβάλλουν το 2% ή και περισσότερο του ΑΕγχΠ τους. Η αποφυγή τώρα και στο μέλλον των εν λόγω δαπανών, θα αντισταθμίσει κατά πολύ το δημοσιονομικό κόστος της προτεινόμενης «Εγγύησης για τη νεολαία».
Το ποσοστό ανεργίας των νέων έχει υπερβεί το 25% σε 13 κράτη μέλη, με την Ελλάδα και την Ισπανία να εμφανίζουν ποσοστά άνω του 55% και την Ιταλία, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, τη Βουλγαρία, την Κύπρο, τη Λετονία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, ποσοστά περίπου ή άνω του 30%. Περισσότερο από το 30% των ανέργων νέων κάτω των 25 ήταν άνεργοι για περισσότερους από 12 μήνες – 1,6 εκατ. το 2011, έναντι 0,9 εκατ. το 2008.
Συνολικά το ποσοστό απασχόλησης των νέων μειώθηκε κατά σχεδόν 5 ποσοστιαίες μονάδες κατά τα τελευταία τέσσερα έτη — τριπλάσιο από εκείνο των ενηλίκων. Οι πιθανότητες για ένα νέο άνεργο άτομο να βρεί θέση εργασίας είναι χαμηλές: Μόνο το 29,7% των ατόμων ηλικίας 15-24 ετών που ήταν άνεργοι το 2010 βρήκε δουλειά το 2011, τουτέστιν μείωση κατά σχεδόν 10% σε τρία χρόνια.
Οι νέοι είναι οι πλέον ευάλωτοι στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας και, όλο και περισσότερο, κινδυνεύουν να περιθωριοποιηθούν. Αυτό το γεγονός έχει άμεσες συνέπειες, αλλά επίσης μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Η επιδείνωση της κρίσης της αγοράς εργασίας μπορεί να σημαδέψει μεγάλο μέρος μιας ολόκληρης νέας γενιάς, έχει επιζήμιες συνέπειες για την απασχόληση, την παραγωγικότητα και την κοινωνική συνοχή, τόσο σήμερα όσο και στο μέλλον.
Τα μέτρα που προτείνονται στη Δέσμη μέτρων για την απασχόληση των νέων βασίζονται στις δράσεις της « Πρωτοβουλίας Ευκαιριών για τη Νεολαία»,που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2011
Με τη βοήθεια των ομάδων δράσης της Επιτροπής, τα οκτώ κράτη μέλη με τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας των νέων ανακατανέμουν τα κονδύλια των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ για την ώθηση της απασχόλησης των νέων, την ανάπτυξη σχεδίων για θέσεις εργασίας των νέων και την επιτάχυνση προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης.