Από την Κύθνο ξεκινά η πρωτοβουλία GReco Islands-ΕΣΠΑ στις 19 Ιουνίου, με την πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής Καθοδήγησης. Πρόκειται για πολύπλευρη δράση στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021-2027, που έχει ως στόχο τη μετατροπή των μικρών, μη διασυνδεδεμένων νησιών της χώρας σε πρότυπα πράσινης οικονομίας, ενεργειακής αυτονομίας και ψηφιακής καινοτομίας.
«Σκοπός αυτής της πρωτοβουλίας, όπως σημειώνεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, είναι η προσπάθεια αλλαγής του αναπτυξιακού υποδείγματος των νησιών προς μια βιώσιμη ενδογενή ανάπτυξη στη βάση της αξιοποίησης του πολιτιστικού αποθέματος και της ενίσχυσης της πράσινης επιχειρηματικότητας και του ψηφιακού μετασχηματισμού, με έμφαση στη σταδιακή ενεργειακή μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη τη φέρουσα ικανότητα των νησιών».
Η Επιτροπή Καθοδήγησης συγκροτήθηκε στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και την γενική γραμματεία Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ με τη συμμετοχή του υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Τουρισμού και τις νησιωτικές περιφέρειες. Ο συντονισμός της πρωτοβουλίας θα γίνει σε συνεργασία με φορείς σε τοπικό επίπεδο, ώστε να ληφθεί υπ’ όψιν η «από τα κάτω» προσέγγιση για τον σχεδιασμό των επιμέρους δράσεων.
«Προσδοκώμενο αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας είναι να αποτελέσει έναν μοχλό κοινωνικής- οικονομικής ευημερίας και χωρικής συνοχής πρώτα από όλα για τους κατοίκους των νησιωτικών περιοχών, αναβαθμίζοντας την ποιότητα της ζωής τους και ενισχύοντας την τοπική επιχειρηματικότητα» όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση.
Να σημειωθεί ότι το έργο εκπόνησης ολοκληρωμένης στρατηγικής για τον τρόπο εφαρμογής της πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την επωνυμία “GReco Islands”, ανέθεσε στη Deloitte το υπουργείο Ανάπτυξης.
Η πρωτοβουλία GR-eco islands
Η πρωτοβουλία GR-eco islands έρχεται να αξιοποιήσει την εμπειρία και τα συμπεράσματα, από πιλοτικά έργα που υλοποιήθηκαν ή υλοποιούνται στον ενεργειακό κατά βάση τομέα σε μεμονωμένα νησιά, όπως αυτά στην Τήλο, στον ‘Αη-Στράτη ή στην Αστυπάλαια. Αποσκοπεί δε στο να δημιουργηθεί ένα κοινό πλαίσιο μέσα από το οποίο όλα τα ελληνικά νησιά, ξεκινώντας από τα πιο μικρά, θα μπορέσουν να είναι συμμέτοχοι στην πράσινη μετάβαση που συντελείται, αποτελώντας εν τέλει παραδείγματα προς μίμηση για άλλες ευρωπαϊκές περιοχές και χώρες.
Οι παρεμβάσεις εστιάζουν στους εξής πυλώνες:
Στον τομέα της Ενέργειας, ο βασικός στόχος είναι η επίτευξη Ενεργειακής και Κλιματικής Ουδετερότητας. Αυτή θα επιτευχθεί με τη μέγιστη αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών, μέσω υβριδικών συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής, αποθήκευσης ενέργειας, παραγωγή υδρογόνου, την αύξηση της ενεργειακής εξοικονόμησης στον κτιριακό τομέα αλλά και σε όλους τους τομείς δραστηριότητας όπως είναι ο τουριστικός κ.α.
Στον ίδιο άξονα, αποτελεί προτεραιότητα ο εξηλεκτρισμός στις Μεταφορές, συμπεριλαμβανομένων των οδικών και θαλάσσιων μεταφορών, κάτι που συνοδεύεται από την ανάγκη ανάπτυξης των απαραίτητων υποδομών εναλλακτικών καυσίμων.
Στο τομέα της συνδεσιμότητας των νησιών, προκρίνεται η ανάπτυξη νέων και ο εκσυγχρονισμός υφιστάμενων λιμενικών και άλλων υποδομών, ο εκσυγχρονισμός του στόλου του ακτοπλοϊκού δικτύου που εξυπηρετούν ενδονησιωτικά δρομολόγια.
Στον τομέα της κυκλικής οικονομίας εντάσσονται τα θέματα διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων, και ο τομέας της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, όπου ζητούμενο είναι η διασφάλιση καθολικής πρόσβασης σε επαρκές και καλής ποιότητας νερό, συμπεριλαμβανόμενης της ανάπτυξης φιλικών προς το περιβάλλον λύσεων αφαλάτωσης.
Στον τομέα του Τουρισμού οι παρεμβάσεις αναμένεται να έχουν συμπληρωματικό και αθροιστικό χαρακτήρα. Τόσο οι παρεμβάσεις για πράσινη ενέργεια και βελτίωση ενεργειακής απόδοσης, όσο και οι παρεμβάσεις στην βιώσιμη κινητικότητα, αναμένεται να μεταβάλλουν την εικόνα των νησιών, προσδίδοντάς του ένα «πράσινο» profile και ενισχύοντας έτσι την ελκυστικότητά τους προς αυτούς που θέλουν να τα επισκεφτούν.