Η μεγαλύτερη περιβαλλοντική κρίση στην Αττική βρίσκεται προ των πυλών, αποκαλύπτει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ- ΜΠΕ, ο αντιπεριφερειάρχης Πειραιά Γιώργος Γαβρίλης, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για την άμεση εφαρμογή και υλοποίηση του εθνικού σχεδιασμού διαχείρισης των απορριμμάτων.
Σε συνέντευξη του στο ΑΠΕ- ΜΠΕ, ο αντιπεριφερειάρχης Πειραιά Γιώργος Γαβρίλης ξεκαθαρίζει ότι η χωματερή της Φυλής, στην οποία καταλήγουν σχεδόν δύο εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών κάθε χρόνο, δεν μπορεί πλέον να δεχθεί άλλα απορρίμματα. Κανείς όμως δεν έχει κάνει το παραμικρό εδώ και πολλές δεκαετίες, με αποτέλεσμα σήμερα, το πρόβλημα της διαχείρισης των σκουπιδιών να έχει μετατραπεί σε ένα πολυσύνθετο πρόβλημα, με θύματα τους πολίτες και το περιβάλλον.
«Εδώ και δεκαετίες η χωματερή της Φυλής αντιπροσώπευε το κυρίαρχο μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων αν και όλοι αναγνώριζαν ότι η λειτουργία της συνιστά ένα διαρκές περιβαλλοντικό και οικονομικό έγκλημα. Περιβαλλοντικό έγκλημα γιατί υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής όλου του Λεκανοπεδίου και αναπαράγει την πιο αντιδραστική αντίληψη που θέλει κάθε οχλούσα χρήση να ξορκίζεται και να μεταφέρεται στην αυλή του γείτονα. Οικονομικό έγκλημα γιατί πίσω από τις χωματερές οργανώνονται διάφορα μικρά και μεγάλα συμφέροντα, που απομυζούν για δεκαετίες εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους. Αυτός ο φαύλος κύκλος μπορεί και πρέπει να σπάσει, κι αυτό πρωτίστως είναι πολιτική επιλογή», υποστηρίζει ο αντιπεριφερειάρχης Πειραιά.
Τα επόμενα χρόνια, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ- ΜΠΕ, ο κ. Γαβρίλης, ο κίνδυνος να βρεθούμε μπροστά σε μια μεγάλη περιβαλλοντική κρίση στο Λεκανοπέδιo, είναι πολύ πιθανός. «Η Φυλή θα εξαντληθεί τους επόμενους 25 μήνες και τότε πρέπει να κλείσει. Αν λοιπόν δεν προχωρήσουμε αποφασιστικά στην υλοποίηση του νέου σχεδιασμού τότε θα βρεθούμε σε δύσκολη θέση και- ας μην έχουμε αυταπάτες- οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις που καραδοκούν, θα επιχειρήσουν να πάρουν τη ρεβάνς επαναφέροντας τα φαραωνικά σχέδια με κέντρο και πάλι τη Φυλή και με τη σφραγίδα της ιδιωτικοποίησης», αναφέρει χαρακτηριστικά ο αντιπεριφερειάρχης Πειραιά.
Το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης απορριμμάτων
Το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης απορριμμάτων το οποίο ψηφίστηκε το 2015, βασίζεται σε δύο βασικές παραδοχές: α) την αποκεντρωμένη διαχείριση σε μικρές μονάδες και β) τη διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα της διαχείρισης. Επίσης, για πρώτη φορά δίνεται προτεραιότητα στην ανακύκλωση, δηλαδή στην προσπάθεια να μειωθεί ο όγκος των απορριμμάτων που θα οδηγείται σε ταφή.
«Είναι ένα σχέδιο που κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση από το κυρίαρχο μοντέλο των ΣΔΙΤ, γι’ αυτό και συναντά πολλαπλά εμπόδια», υποστηρίζει ο αντιπεριφερειάρχης, ενώ υπενθυμίζει ότι οι αρχικές διακηρύξεις της κυβέρνησης, σήμερα έχουν ξεχαστεί και ήδη στις 7 από τις 13 Περιφέρειες της χώρας η διαχείριση των απορριμμάτων παραδόθηκε στους ιδιώτες.
«Στην Αττική όσοι πιστεύουν στο νέο σχεδιασμό, οφείλουν χωρίς προσχήματα και ανέξοδους ανταγωνισμούς να συγκροτήσουν μία νέα συμμαχία ικανή να κατοχυρώσει την υλοποίησή του. Κι αυτή να δώσει μέχρι το τέλος μια μάχη που πρέπει να κερδηθεί. Να αποτρέψει αστοχίες, λαθεμένες επιλογές, καθυστερήσεις και να προχωρήσει άμεσα και αποφασιστικά στα επόμενα βήματα, χωρίς να μετατρέπεται σε διαχειριστή τετελεσμένων αποφάσεων. Είναι προφανές ότι θα συναντήσει, πολλές αντιδράσεις. Μικροπολιτικές σκοπιμότητες, οικονομικά συμφέροντα, καθυστερήσεις, την αδράνεια πολλών παραγόντων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. H Περιφέρεια Αττικής, λόγω μεγέθους και συμβολισμού πρέπει να δώσει, τελικά, τον τόνο και το στίγμα στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων», αναφέρει με νόημα ο κ. Γαβρίλης.
Τι πρέπει να γίνει;
Η Περιφέρεια Αττικής έχει ψηφίσει το νέο περιφερειακό σχεδιασμό διαχείρισης απορριμμάτων, ο οποίος κινείται στην κατεύθυνση της εξυπηρέτησης του δημόσιου χαρακτήρα της διαχείρισης αποβλήτων. «Ωστόσο», όπως αναφέρει στο ΑΠΕ- ΜΠΕ, ο κ. Γαβρίλης, «το σχέδιο παραμένει ατελές, καθώς δεν έχουν προχωρήσει οι αναγκαίες χωροθετήσεις, οι οποίες εάν δεν προχωρήσουν άμεσα και κυρίως με κοινωνικά δίκαιο τρόπο το όλο σχέδιο υπονομεύεται».
Και εξηγεί ότι «για να προχωρήσει η υλοποίηση, με κοινωνικές συμμαχίες, κοινωνική ανοχή και κατανόηση και για να σπάσει η κρούστα της αντίδρασης και του μικροσυμφέροντος χρειάζεται να πληρούνται τρεις σημαντικές προϋποθέσεις:
1. Όλες οι πλευρές να αναλάβουν το μέρος της ευθύνης που τους αναλογεί, χωρίς υπεκφυγές και πολιτικούς εξυπνακισμούς.
2. Οι χωροθετήσεις να γίνουν στο σύνολό τους, εξασφαλίζοντας ότι οι μονάδες θα είναι αποκεντρωμένες, με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και θα πληρούνται πληθυσμιακά, περιβαλλοντικά και εν γένει επιστημονικά κριτήρια, χωρίς επιλεκτικές εξαιρέσεις. Σε αντίθετη περίπτωση θα οδηγηθούμε σε μια επανάληψη από το χθες, με κάποιες βελτιώσεις ενός δήθεν δικαιότερου σχεδίου.
3. Να προχωρήσει η πολιτική ηγεσία στις κατάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις και να αναζητηθούν οι αναγκαίες χρηματοδοτήσεις.
Θα πρέπει, λοιπόν, το σχέδιο για να είναι ζωντανό και για να κατακτά βήματα προς την ολοκλήρωση πρέπει να αποτελεί προϊόν συλλογικής συνεννόησης και να υιοθετεί τις βασικές παραδοχές ενός εναλλακτικού, αποκεντρωμένου σχεδίου διαχείρισης απορριμμάτων. Σε αυτή τη φάση εφαρμογής ενός τέτοιου σχεδίου που επί της αρχής το έχει αποδεχτεί η τοπική αυτοδιοίκηση, οφείλει να τοποθετηθεί απέναντι στο κρίσιμο θέμα των χωροθετήσεων, πως, δηλαδή, θα περάσουμε από τα εύκολα ‘όχι’ παντού, στα δύσκολα και συγκεκριμένα ‘ναι’», υποστηρίζει ο αντιπεριφερειάρχης Πειραιά.