Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να διατεθούν 100 δισ. ευρώ στην έρευνα και την καινοτομία κατά την περίοδο 2021-2027, μέσα από το νέο πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» (Horizon Europe), το οποίο θα είναι το πιο φιλόδοξο πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας στην ιστορία της ΕΕ.
Το νέο πρόγραμμα, που θα διαδεχθεί το τωρινό «Ορίζων 2020» (2014-2020), αποσκοπεί στο να διατηρήσει την ΕΕ στην παγκόσμια πρωτοπορία στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας.
Με το νέο πρόγραμμα, μεταξύ άλλων, θα αυξηθεί η χρηματοδότηση για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας και θα συσταθεί ένα νέο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας (ΕΣΚ) με στόχο τον εκσυγχρονισμό της χρηματοδότησης για την καινοτομία. Το ΕΣΚ, που θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΚΤ), θα βοηθήσει στον εντοπισμό πρωτοποριακών νεοφυών επιχειρήσεων και στη χρηματοδότηση καινοτομιών υψηλού κινδύνου, αλλά με μεγάλες δυνατότητες δημιουργίας νέων προϊόντων και υπηρεσιών. Θα παρέχει άμεση στήριξη στους φορείς καινοτομίας μέσω δύο χρηματοδοτικών μέσων, ενός για τα αρχικά στάδια και ενός άλλου για την ανάπτυξη και την εμπορική προώθηση.
Ακόμη, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», θα δρομολογηθούν νέες ερευνητικές αποστολές για την αντιμετώπιση ζητημάτων που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή, από την καταπολέμηση του καρκίνου μέχρι τις καθαρές μεταφορές και την απαλλαγή των ωκεανών από τα πλαστικά. Οι αποστολές αυτές θα σχεδιάζονται από κοινού με τους πολίτες, τα ενδιαφερόμενα μέρη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη-μέλη.
Επίσης προκειμένου να μεγιστοποιηθεί το δυναμικό καινοτομίας σε όλη την ΕΕ, θα διπλασιασθεί η στήριξη για τα κράτη-μέλη που υστερούν στις προσπάθειές τους να αξιοποιήσουν στο έπακρο το εθνικό τους δυναμικό έρευνας και καινοτομίας. Επιπλέον, θα υπάρξουν νέες συνέργειες με τα διαρθρωτικά ταμεία και το Ταμείο Συνοχής, οι οποίες θα διευκολύνουν το συνδυασμό των χρηματοδοτήσεων και θα βοηθήσουν τις περιφέρειες να υιοθετήσουν τις καινοτομίες.
Ανάμεσα στις προτεραιότητες θα είναι ακόμη η αρχή της «ανοικτής επιστήμης», στο πλαίσιο της οποίας θα απαιτείται η ανοικτή πρόσβαση σε δημοσιεύσεις και δεδομένα.
Επίσης το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» θα προωθήσει την αποτελεσματική σύνδεση με άλλα μελλοντικά προγράμματα της ΕΕ, όπως η Πολιτική Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, το νέο πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη», ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη», καθώς και με το διεθνές πρόγραμμα ITER για την παραγωγή ενέργειας από σύντηξη.
Από τα προτεινόμενα κονδύλια ύψους 100 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027, τα 2,4 δισ. ευρώ αφορούν το πρόγραμμα Ευρατόμ, το οποίο χρηματοδοτεί δραστηριότητες έρευνας και κατάρτισης στους τομείς της πυρηνικής ασφάλειας, της πυρηνικής προστασίας και της ακτινοπροστασίας.
ΑΠΕ-ΜΠΕ