Υποχρεωτικά πλεονάσματα ή ισοσκελισμένο προϋπολογισμό, δραστική περικοπή δαπανών και αύξηση των ίδιων εσόδων από ανταποδοτικές υπηρεσίες –δημοτικά τέλη, προσλήψεις μόνο εφόσον προβλέπονται κονδύλια για αυτό το σκοπό και καταλογισμοί σε όσα όργανα ενέκριναν ή συνέπραξαν σε δαπάνες καθ’ υπέρβαση των εγγεγραμμένων πιστώσεων του προϋπολογισμού, είναι ορισμένες από τις υποχρεώσεις που πρέπει να έχουν υπόψη οι δήμοι και περιφέρειες κατά την κατάρτιση των προϋπολογισμών του οικονομικού έτους 2015, σύμφωνα με τις οδηγίες του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα.
Ειδικότερα με την απόφαση «Παροχή οδηγιών για την κατάρτιση του προϋπολογισμού για την κατάρτιση των προϋπολογισμών για το οικονομικό έτος 2015» του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών οι δήμοι και οι περιφέρειες της χώρας καλούνται να έχουν υποχρεωτικά πλεονάσματα. «Η δημοσιονομική θέση των ΟΤΑ ως φορέων Γενικής Κυβέρνησης πρέπει να είναι ισοσκελισμένη ή πλεονασματική», τονίζει η σχετική απόφαση, ενώ προσθέτει πως «το σύνολο των δαπανών, μη συμπεριλαμβανομένων των χρεολυσίων, δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από το σύνολο των εσόδων αφαιρουμένων των εσόδων από δάνεια».
Παράλληλα προαναγγέλλεται και η υποχρεωτική αύξηση των δημοτικών τελών για το 2015, εφόσον υπάρχουν αστοχίες στα έσοδα των ανταποδοτικών υπηρεσιών για το 2014. «Οι εγγραφές στο σκέλος των δαπανών που αφορούν σε ανταποδοτικές υπηρεσίες (όπως υπηρεσία ύδρευσης, υπηρεσία καθαριότητας & φωτισμού) για τον προϋπολογισμό του 2015 θα πρέπει να γίνονται με γνώμονα το κόστος παροχής της υπηρεσίας σε συνδυασμό με το ύψος των εσόδων που αναμένεται να εισπραχθούν εντός του έτους 2014».
Το υπουργείο προειδοποιεί επίσης ότι σε περίπτωση που διαπιστωθούν μεγαλύτερες δαπάνες από τις εγγεγραμμένες πιστώσεις στον προϋπολογισμό τότε τα ποσά καταλογίζονται σε όσους αποφάσισαν την εκτέλεση αυτών των δαπανών.
«Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι έχουν αναληφθεί υποχρεώσεις και πραγματοποιηθεί δαπάνες καθ’ υπέρβαση των εγγεγραμμένων πιστώσεων του προϋπολογισμού, τα ποσά που αναλογούν στο ύψος αυτών καταλογίζονται σε βάρος των οργάνων που ενέκριναν ή συνέπραξαν στην εκτέλεση της δαπάνης».
Στον προϋπολογισμό εγγράφονται όλες οι δαπάνες και τα έσοδα του δήμου, τα οποία αναμένεται να πληρωθούν και αντίστοιχα να εισπραχθούν κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους. Εγγράφονται όμως και οι προβλέψεις μη είσπραξης εισπρακτέων υπολοίπων, βεβαιωθέντων κατά τα παρελθόντα οικονομικά έτη, εντός του οικονομικού έτους.
Στην περίπτωση που γίνει υπερεκτίμηση των εσόδων ή εγγραφή εσόδων που δεν πρόκειται να εισπραχθούν και δεν επιτευχθεί το οικονομικό αποτέλεσμα τότε ο προϋπολογισμός καθίσταται ελλειμματικός.
Για δαπάνες για τις αποδοχές πάσης φύσεως προσωπικού, οι εκτιμήσεις συνοδεύονται υποχρεωτικά από λεπτομερείς καταστάσεις και πλήρη ανάλυση των πιστώσεων που είναι γραμμένες για τους σκοπούς αυτούς και αφού υπολογιστούν τα δημοσιονομικά αποτελέσματα που επιφέρουν το πρόγραμμα διαθεσιμότητας-κινητικότητας του δημόσιου τομέα στους ΟΤΑ, η ενδοαυτοδιοικητική κινητικότητα, καθώς και ο προβλεπόμενος αριθμός αποχωρήσεων προσωπικού λόγω συνταξιοδότησης.
Σε ότι αφορά στις προσλήψεις προσωπικού με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου για παροδικές και εποχικές ανάγκες ή με συμβάσεις μίσθωσης έργου, η δαπάνη μπορεί να χρηματοδοτηθεί μόνο από εγγεγραμμένα έσοδα για αυτό το σκοπό και όχι από μη ειδικευμένα για άλλο σκοπό.
Επίσης σε ότι αφορά στα δάνεια, τόσο οι δήμοι όσο και οι περιφέρειες απαγορεύεται να συνάπτουν δάνεια για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών. «Μπορούν να συνομολογούν δάνεια με αναγνωρισμένα πιστωτικά ιδρύματα ή χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς της Ελλάδας και του εξωτερικού, αποκλειστικά για τη χρηματοδότηση επενδύσεων. Δεν είναι δυνατή, κατά συνέπεια, η λήψη δανείου για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών. Εξαιρούνται έσοδα από δάνεια που τυχόν θα συνομολογηθούν κατ’ εφαρμογή άλλης διάταξης», αναφέρει η απόφαση του ΥΠΟΙΚ.
Το υπουργείο Οικονομικών προειδοποιεί, παράλληλα, τις περιφέρειες ότι για τις δαπάνες τους θα πρέπει να εναρμονιστούν με τις αυξομειώσεις των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ), υπολογίζοντας ως βάση των εσόδων τους ακόμη και τα έσοδα του 2012. Ειδικότερα:
- Η πίστωση που εγγράφεται στον Π/Υ ως έσοδο για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών, συμπεριλαμβανομένων και αυτών για την καταβολή αντιμισθίας στα αιρετά όργανα, πρέπει να είναι ίση με το ποσό που προκύπτει ως το γινόμενο της τελευταίας τακτικής κατανομής που αποδόθηκε στην περιφέρεια πριν από τη στιγμή κατάρτισης του Π/Υ της επί δώδεκα και αυξημένο κατά 8,70%.
- Η πίστωση που εγγράφεται στον Π/Υ ως έσοδο για την κάλυψη δαπανών που αφορούν τη μεταφορά μαθητών πρέπει να είναι ίση με το ύψος του ποσού που δαπάνησε η περιφέρεια για τη μεταφορά μαθητών κατά το σχολικό έτος 2013-2014 (Σεπτέμβριος 2013 – Ιούνιος 2014), μειωμένη κατά 6,25%. Στην περίπτωση που υπάρχει εκτίμηση ότι στον προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2015 πρέπει να εγγραφεί πίστωση για υψηλότερη δαπάνη, σε σχέση με το ποσό που θα επιχορηγηθεί η περιφέρεια, η διαφορά αυτή θα πρέπει να καλυφθεί από λοιπά έσοδά της.
- Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον Π/Υ για την κάλυψη επενδυτικών δαπανών και δαπανών βελτίωσης, συντήρησης και αποκατάστασης του οδικού δικτύου, πρέπει να είναι ίσες με το ύψος του αντίστοιχου ποσού που αποδόθηκε στην περιφέρεια το έτος 2012, αυξημένου κατά 73,36%.
- Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον Π/Υ για την κάλυψη δαπανών που αφορούν την εφαρμογή του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ), την καταβολή διατροφικού επιδόματος και την εφαρμογή του προγράμματος δακοκτονίας πρέπει να είναι ίσες με το ύψος των αντίστοιχων ποσών που αποδόθηκε στην περιφέρεια κατά το έτος 2013.
- Οι προβλέψεις εσόδων από κρατική επιχορήγηση «Επιχορηγήσεις από τακτικό προϋπολογισμό» πρέπει να υπολογιστούν στο ύψος των απολύτως αναγκαίων πιστώσεων για την εξυπηρέτηση των σκοπών για τους οποίους προβλέπονται. Από τις προβλέψεις αυτές πρέπει να αφαιρεθούν τυχόν επιχορηγήσεις που κάλυψαν έκτακτες και απρόβλεπτες δαπάνες του έτους 2014 μέχρι το χρόνο κατάρτισης του Π/Υ.
- Δαπάνες που χρηματοδοτούνται από κρατική επιχορήγηση. Οι εγγραφές των πιστώσεων αυτών δεν πρέπει να υπερβαίνουν ως ποσά τις αντίστοιχες προβλέψεις εσόδων για το έτος 2015. Τα ποσά αυτά αναμορφώνονται σύμφωνα με την τελική διαμόρφωση της κρατικής επιχορήγησης.
Δραστική μείωση δαπανών
Στην απόφαση του υπουργείου Οικονομικών τονίζεται η ανάγκη άσκησης περιοριστικής πολιτικής στις δαπάνες γενικότερα, με υποχρέωση συγκράτησης αυτών στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα.
Ενδεικτικά αναφέρονται δαπάνες στις οποίες θα πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα πρόβλεψης χαμηλότερου ύψους ποσών σε σχέση με το προηγούμενο οικονομικό έτος:
- Υπερωριακής απασχόλησης του προσωπικού, οι οποίες πρέπει να αποβλέπουν στην αντιμετώπιση των έκτακτων υπηρεσιακών αναγκών και να εγκρίνονται αφού πρώτα εξαντληθούν όλα τα περιθώρια αξιοποίησής του εντός του ωραρίου εργασίας.
- Υπηρεσιακών μετακινήσεων, προμηθειών, τηλεφωνικών συνδιαλέξεων, κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος κ.ο.κ.
- Οι πάσης φύσεως προαιρετικές δαπάνες, όπως (επιχορηγήσεις Ν.Π.Δ.Δ., αθλητικών και πολιτιστικών συλλόγων, βοηθήματα σε οικονομικά αδύνατους κ.ο.κ.), που πρέπει να περιορισθούν στις απολύτως αναγκαίες και επιβεβλημένες, κινούμενες στα υπό του νόμου προβλεπόμενα όρια και υπό τον περιορισμό της δυνατότητας χρηματοδότησης αυτών από τις αναμενόμενες εισπράξεις του δήμου.