Εκτός θεσμικής προστασίας κινδυνεύει να βρεθεί ο ορεινός όγκος του Υμηττού, μετά την κρίση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την οποία προαπαιτούμενο για την έκδοση του προστατευτικού Προεδρικού Διατάγματος του 2011, με το οποίο καθορίζονται οι ζώνες προστασίας και οι επιτρεπόμενες δραστηριότητες, ήταν η εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που δεν έγινε. Η απόφαση αυτή ήρθε μετά από τέσσερα προδικαστικά ερωτήματα του ΣτΕ προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, παρά το γεγονός ότι η νομιμότητα του σχεδίου του Προεδρικού Διατάγματος, πριν υπογραφεί, είχε κριθεί για τη νομιμότητά του από το ίδιο το ΣτΕ.
Να σημειωθεί ότι στο Ανώτατο Δικαστήριο είχε προσφύγει, ο Δήμος Κρωπίας Αττικής, που συγκαταλέγεται στους δήμους οι οποίοι είχαν αντιδράσει κατά την περίοδο διαβούλευσης του Προεδρικού Διατάγματος, για τους περιορισμούς δραστηριοτήτων που έθετε το προστατευτικό διάταγμα.
Σύμφωνα λοιπόν με την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης: “Βάσει διατάξεων της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιουνίου 2001, σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων, έχουν την έννοια ότι για την έκδοση πράξεως εμπεριέχουσας σχέδιο ή πρόγραμμα σχετικό με τη χωροταξική οργάνωση και τις χρήσεις γης και εμπίπτον στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2001/42, με το οποίο τροποποιείται προϋφιστάμενο σχέδιο ή πρόγραμμα, δεν χωρεί απαλλαγή από την υποχρέωση πραγματοποιήσεως εκτιμήσεως περιβαλλοντικών επιπτώσεων βάσει της Οδηγίας αυτής, για τον λόγο ότι η πράξη αυτή εξειδικεύει και υλοποιεί ρυθμιστικό σχέδιο θεσπισθέν με ιεραρχικώς υπερκείμενη πράξη, το οποίο δεν είχε υποβληθεί σε τέτοια περιβαλλοντική εκτίμηση”.
Να υπενθυμίσουμε ότι ο Υμηττός προστατεύεται πολλαπλώς από την Οδηγία 92/43 περί οικοτόπων. Περιλαμβάνεται στον κατάλογο «Τόποι Κοινοτικής Σημασίας» (ΤΚΣ) με την ονομασία «Υμηττός, Αισθητικό Δάσος Καισαριανής – Λίμνη Βουλιαγμένης», ενώ έχει χαρακτηριστεί ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης. Επίσης, ανήκει στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ), σύμφωνα με την Οδηγία 2009/147 για τη διατήρηση των άγριων πτηνών, με την ονομασία «Όρος Υμηττός». Το Προεδρικό Διάταγμα του 2011 καθόρισε πέντε ζώνες προστασίας με τις επιτρεπόμενες δραστηριότητες και τις χρήσεις γης. Ήτοι:
* Η ζώνη Α ως «περιοχή απόλυτης προστασίας της φύσεως και των μνημείων».
* Η ζώνη Β ως «περιφερειακή ζώνη προστασίας» και περιοχή γεωργικής χρήσεως, εκπαιδεύσεως και υπαίθριας αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού.
* Η ζώνη Γ ως ζώνη προστασίας αρχαιολογικών χώρων.
* Η ζώνη Δ ως η περιοχή των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή και Ιλισίων.
* Η ζώνη Ε ως περιοχή ειδικών χρήσεων γης και στην οποία επιτρέπεται ιδίως η λειτουργία υφιστάμενων κοιμητηρίων.