Μια συνδυασμένη πλατφόρμα διαδικτυακών εφαρμογών πρόβλεψης και διαχείρισης κινδύνων (πυρκαγιές, πλημμύρες), που αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους, είναι το σύστημα XENIOS, προσφέροντας πληροφορίες και προγνώσεις στους διαχειριστές πολιτιστικών και τουριστικών χώρων, ενώ παράλληλα ενημερώνει τους επισκέπτες μέσω μιας εφαρμογής κινητού τηλεφώνου.
Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο της Δράσης ΕΡΕΥΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εθνικούς πόρους μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) (κωδικός έργου: T1ΕΔΚ-02219).
Η πλατφόρμα προσφέρει υπηρεσίες για την βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη πρόβλεψη ακραίων φυσικών φαινομένων και φυσικών καταστροφών, σε περιοχές ιδιαίτερου τουριστικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος που είναι συγχρόνως ευάλωτες σε φυσικούς κινδύνους, συμβάλλοντας έτσι στην αποτελεσματικότερη διαχείριση αυτών των κινδύνων.
Επιπλέον, το έργο φιλοδοξεί να συνδυάσει την ενίσχυση της ασφάλειας με τη βελτίωση του τουριστικού προϊόντος στους εν λόγω χώρους, μέσω εφαρμογής κινητού τηλεφώνου, η οποία παρέχει έγκαιρη και αξιόπιστη πληροφορία στους επισκέπτες.
Πιο συγκεκριμένα, οι υπηρεσίες που παρέχονται μέσω του συστήματος XENIOS είναι οι παρακάτω:
- Οδηγός για τα τουριστικά αξιοθέατα του χώρου
- Πρόγνωση φυσικών κινδύνων
- Επείγουσα ειδοποίηση (συναγερμός, οδηγίες) σε περίπτωση εκδήλωσης κινδύνου
- Δυνατότητα διαχείρισης των επισκεπτών και κέντρο επικοινωνίας (call center) με αυτούς
Η ερευνητική ομάδα του έργου αποτελείται από πέντε Ερευνητικούς Φορείς (Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπησης ΑΠΘ, Εργαστήριο Περιβαλλοντικών Ερευνών του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ, Κέντρο Μελετών Ασφάλειας – ΚΕΜΕΑ, Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς-Δυτικής Κρήτης) και δύο επιχειρήσεις (Creative People, RealiscapeTyporama).
Ειδικότερα το XENIOS προτείνει λύσεις πρώτον, για την έγκαιρη και πλήρη ενημέρωση των αρμόδιων φορέων διαχείρισης των περιοχών και δεύτερον, για την υποστήριξη αυτών σε θέματα διαχείρισης των μέσων και μεθόδων προστασίας τόσο των επισκεπτών, όσο και του περιβάλλοντος χώρου από φυσικά φαινόμενα και καταστροφές.
Επιπλέον, καθώς το σύστημα XENIOS έχει αρθρωτή δομή (modular) έχει τη δυνατότητα να ενσωματώσει μελλοντικά πρόβλεψη και άλλων κινδύνων (κεραυνοί, ανεμοστρόβιλοι, χιονοστιβάδες, κτλ) με την ανάπτυξη των κατάλληλων αρθρωμάτων (modules).
Οι Δυνατότητες του Συστήματος Xenios:
- Διαδικτυακή διάθεση –σε εξουσιοδοτημένους φορείς και οργανισμούς (π.χ., ΕΟΤ, ΥΠΠΟ, ΓΓΠΠ, φορείς διαχείρισης χώρων)– χαρτών πρόβλεψης επικινδυνότητας από φυσικούς κινδύνους για τουριστικούς και πολιτιστικούς χώρους της Ελλάδας, σε πολλαπλές χωρικές και χρονικές κλίμακες.
- Δυνατότητα προσομοίωσης της χωρικής συμπεριφορά της πυρκαγιάς σε τοπικό επίπεδο για το σχεδιασμό της πρόληψης και τη λήψη μέτρων προστασίας για τον χώρο και τους επισκέπτες του.
- Ανίχνευση πρόδρομων φαινομένων που αυξάνουν περιστασιακά τον κίνδυνο (π.χ., αυξημένος αριθμός επισκεπτών σε θέσεις αυξημένου κινδύνου).
- Καταγραφή και αδιάλειπτη παρακολούθηση του συνολικού αριθμού και της κατανομής των επισκεπτών στον χώρο, ενημέρωσής τους μέσω εφαρμογής σε κινητό τηλέφωνο (smartphone) για σημεία προσοχής ή ενδιαφέροντος και αποστολή προειδοποιήσεων και οδηγιών σε περίπτωση εκδήλωσης κινδύνου ή προβλήματος.
- Δυνατότητα ο φορέας ή η υπηρεσία διαχείρισης του χώρου να λαμβάνει κλήσεις ανάγκης από επισκέπτες, προσδιορίζοντας αυτόματα τη θέση και στοιχεία του καλούντος.
- Πλήρη οδηγό τουριστικών αξιοθέατων του χώρου, με φωτογραφικό υλικό και τρισδιάστατες απεικονίσεις σημείων/αντικειμένων ενδιαφέροντος, που παρέχεται δωρεάν στους επισκέπτες μέσω της εφαρμογής κινητού.
Το σύστημα XENIOS αναπτύσσεται πιλοτικά στο Φαράγγι της Σαμαριάς και στον Αρχαιολογικό χώρου του Δίου Πιερίας. Η επίδειξη του συστήματος εκεί στοχεύει στα παρακάτω αποτελέσματα:
- στη βελτίωση της προστασίας των τουριστικών και πολιτιστικών χώρων από κινδύνους που οφείλονται σε φυσικά αίτια (πυρκαγιές, κλιματική αλλαγή, ακραία καιρικά φαινόμενα κ.α.);
- στην εκτίμηση του επιπέδου κινδύνου για ακραία καιρικά φαινόμενα, πλημμύρες, πυρκαγιές βλάστησης και την ανίχνευση της εκδήλωσης πρόδρομων φαινομένων.
- στην ενίσχυση της προστασίας των επισκεπτών πολιτιστικών και τουριστικών χώρων με έγκαιρη ενημέρωση και προειδοποιήσεις σε πραγματικό χρόνο για γεωαναφερμένους κινδύνους;
- στην ενίσχυση της προβολής των πιλοτικών περιοχών του έργου τόσο μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και διάχυσης του έργου όσο και μέσω της διάχυσης των αποτελεσμάτων του στην επιστημονική κοινότητα και την κοινωνία γενικότερα.