Σε συνθήκες  λιτότητας θα κληθούν να λειτουργήσουν οι δήμοι της χώρας και το 2017, όπως αποκαλύπτεται από τις  προβλέψεις του προσχεδίου Κρατικού Προϋπολογισμού 2017, το οποίο κατατέθηκε στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.

Σύμφωνα λοιπόν με το προσχέδιο του προϋπολογισμού και αφορά την Τοπική Αυτοδιοίκηση, παρατηρούνται τα εξής:

Πρώτον, τα φορολογικά έσοδα του κράτους από άμεσους και έμμεσους φόρους, προβλέπεται να αυξηθούν, το 2017 σε σχέση με τα εκτιμώμενα ποσά του 2016, κατά 1.835 εκατ. ευρώ.

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΕΣΟΔΑ

Σημειώνεται ότι στους άμεσους φόρους κυριαρχούν τα έσοδα από τον Φόρο Εισοδήματος (το 21,3% σύμφωνα με το νόμο, αποδίδεται στους δήμους) και τον ΕΝΦΙΑ ( το 11,3% σύμφωνα με το νόμο πάει τους δήμους) ενώ στους έμμεσους φόρους την συντριπτική πλειοψηφία των φορολογικών εσόδων καλύπτει ο ΦΠΑ (12% σύμφωνα με το νόμο, για τους δήμους).

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία και με βάση τους πιο συντηρητικούς υπολογισμούς το ποσό που δικαιούνται οι δήμοι από την προβλεπόμενη αύξηση των φορολογικών εσόδων ξεπερνάει τα 200 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο με εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών προς τους δήμους για τη σύνταξη των δημοτικών προϋπολογισμών 2017, αναφέρεται ρητά ότι πρέπει να εγγραφούν τα ίδια ποσά, όσον αφορά τους ΚΑΠ, με το 2016.

Άρα αυτό που τεκμαίρεται από τα παραπάνω  είναι ότι και το 2017 προβλέπεται η εφαρμογή της πολιτικής παρακράτησης νομοθετημένων εσόδων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Δεύτερον, αφορά στην απόδοση παρακρατηθέντων θεσμοθετημένων πόρων της Αυτοιοίκησης.

Στην σελίδα 42 του Σχεδίου ΚΠ 2017 αναφέρεται: «… ότι στο έτος 2017 στις μεταβιβάσεις το Τακτικού Προϋπολογισμού δεν περιλαμβάνεται ποσό ύψους 214 εκατ. €, λόγω λήξης του προγράμματος ρύθμισης των οφειλών του Ελληνικού δημοσίου προς τους ΟΤΑ, η τελευταία δόση του οποίου δόθηκε το 2016»

Υπενθυμίζεται ότι οι δήμοι δεν έχουν λάβει, όπως αναφέρει το κείμενο,  προς το παρόν ούτε ένα ευρώ από τα 214 εκατ. ευρώ του 2016. Στην πραγματικότητα πρόκειται για την τελευταία δόση της πρώτης γενιάς παρακρατηθέντων. Ωστόσο στο κείμενο δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη ή νύξη ότι θα ακολουθήσει η αποπληρωμή της νέας γενιάς παρακρατηθέντων, που έχει καταθέσει επιτακτικά η Αυτοδιοίκηση ως αίτημα, προκειμένου να στηριχθεί η ομαλή λειτουργία των δήμων.

Τρίτον, σε ότι αφορά στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, που οι δήμοι χρηματοδοτούν τα τοπικά τεχνικά τους προγράμματα (ΣΑΤΑ).

Τα συνολικά έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων παραμένουν σταθερά καθηλωμένα στα ίδια ποσά. Για το 2017 γίνεται μία εσωτερική μετακίνηση. Παρόλες τις παρεμβάσεις το ΠΔΕ του 2017 για όλη την Ελλάδα, για όλα τα υπουργεία και για το σύνολο της γενικής κυβέρνησης θα ανέλθει στο 1 δις ευρώ όταν προ κρίσης η ΣΑΤΑ μόνο των δήμων (2009) ξεπερνούσε τα 1,1 δις ευρώ.

Τέταρτον, σε ότι αφορά στα πλεονάσματα για το 2016 το προσχέδιο προβλέπει πλεόνασμα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση ύψους 289 εκατ. ευρώ. Μάλιστα επισημαίνεται ότι δεν επιτεύχθηκε ο στόχος, που το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους είχε θέσει, 315 εκ. ευρώ.  Για το 2017, χωρίς παρακρατηθέντα, πάλι προβλέπεται πλεόνασμα δήμων ύψους 54 εκατ. ευρώ, παρότι οι δήμοι όλα αυτά τα χρόνια έχουν συμβάλει τα μέγιστα και όσο κανένας άλλος δημόσιος φορέας στην αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης, όχι μόνο με τα πλεονάσματα, αλλά και τους παρακρατηθέντες θεσμοθετημένους πόρους.

Ελλείμματα/ πλεονάσματα

Πέμπτον, σε ότι αφορά στις ληξιπρόθεσμες οφειλές  των δήμων προς τρίτους, οι δήμοι εμφανίζονται να μην εκμεταλλεύονται τη δυνατότητα που τους προσφέρεται. 

Σύμφωνα με το προσχέδιο τον Αύγουστο του 2016 κατανεμήθηκαν σε δήμους 30 εκατ. ευρώ για ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις όταν το σύνολο των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης τον Ιούλιο του 2016 ανήλθε σε 371 εκατ. ευρώ.

Το περιορισμένο ποσοστό κάλυψης των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων δείχνει ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν είναι ψηλά στην ιεράρχηση αποπληρωμής τους, παρά τις συνεχείς προτροπές τόσο από το υπουργείο Εσωτερικών όσο και από την ΚΕΔΕ.

Το γεγονός αυτό θα πρέπει να ανατραπεί τάχιστα έχοντας υπόψη μάλιστα ότι το ποσό που αντιστοιχεί στους δήμους για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων στην περίπτωση που δεν απορροφηθεί θα διατεθεί σε άλλους φορείς.