Την ανάγκη αγαστής συνεργασίας μεταξύ της κεντρικής διοίκησης και των ΟΤΑ για την ενίσχυση της τοπικής αυτοδιοίκησης, επισημαίνει ο διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ), Θεόδωρος Γκοτσόπουλος σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Ο κ. Γκοτσόπουλος χαρακτηρίζει ως «μεγάλη τομή στη διοικητική οργάνωση και λειτουργία των δήμων και των περιφερειών» το έργο για την απλούστευση των διαδικασιών λειτουργίας της αυτοδιοίκησης, που θα αρχίσει εντός του έτους. Για την υλοποίηση του έργου αυτού υπεγράφη πρόσφατα προγραμματική συμφωνία μεταξύ του υπουργείου Εσωτερικών και των θεσμικών εκπροσώπων των ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού, ενώ φορέας υλοποίησης θα είναι η ΕΕΤΑΑ. «Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι αυτό το πολύ σπουδαίο έργο γίνεται σε πλήρη και απόλυτη συνεργασία του υπουργείου, με τους δήμους και τις περιφέρειες», τονίζει.
Για την αναθεώρηση του “Καλλικράτη”, ο κ. Γκοτσόπουλος εκφράζει την πεποίθηση ότι, παρά τις όποιες διαφωνίες για επιμέρους θέματα, μπορούν να υπάρξουν κοινές απόψεις κυβέρνησης και αιρετών προκειμένου «να πάψει η αυτοδιοίκηση να είναι ο φτωχός συγγενής του πολιτικού και διοικητικού συστήματος της χώρας».
Ως άνθρωπος με θητεία σε δημαρχιακό θώκο (πρώην δήμαρχος Παλλήνης), πιστεύει ότι η καθιέρωση της απλής αναλογικής, εάν συνοδεύεται με ασφαλιστικές δικλείδες που θα ενισχύσουν ουσιαστικά την κυβερνησιμότητα των ΟΤΑ, δεν θα δημιουργήσει πρόβλημα. Επιπλέον σημειώνει ότι η ισχύς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν εξαρτάται μόνο από το εκλογικό σύστημα αλλά και από μια σειρά άλλους παράγοντες.
Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΕΤΑΑ μιλά ακόμα για την επέκταση του προγράμματος φιλοξενίας παιδιών σε βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, για τις αλλαγές στις προδιαγραφές λειτουργίας των παιδικών σταθμών των δήμων, καθώς και για τα προγράμματα ενίσχυσης των ΟΤΑ για την αναπτυξιακή και οργανωτική λειτουργίας τους.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Θεόδωρου Γκοτσόπουλου:
Ερ.: Την περασμένη εβδομάδα υπεγράφη προγραμματική συμφωνία μεταξύ του υπουργείου Εσωτερικών, της ΕΝΠΕ και της ΚΕΔΕ για την απλούστευση λειτουργίας της τοπικής αυτοδιοίκησης. Φορέας υλοποίησης του προγράμματος θα είναι η ΕΕΤΑΑ. Περί τίνος ακριβώς πρόκειται και ποια θα είναι τα οφέλη για τους συναλλασσόμενους πολίτες;
Απ.: Ξεκινάμε ένα σημαντικό έργο για την αναδιοργάνωση της λειτουργίας των ΟΤΑ. Στόχος είναι η δημιουργία ενός νέου επιχειρησιακού μοντέλου που θα επιτρέψει στους δήμους και στις περιφέρειες να λειτουργούν πιο αποτελεσματικά και πιο αποδοτικά προς τους πολίτες και προς τις επιχειρήσεις. Είναι μια μεγάλη τομή στη διοικητική οργάνωση και λειτουργία των δήμων και των περιφερειών με στόχο τη μεγάλη μείωση της γραφειοκρατίας και την αποτελεσματικότερη λειτουργία τους. Στα δύο πρώτα χρόνια, έως το 2019, θα καταγραφούν οι υφιστάμενες λειτουργίες και στη συνέχεια θα προταθούν στο υπουργείο Εσωτερικών συγκεκριμένες νομοθετικές αλλαγές, προκειμένου οι ΟΤΑ να αλλάξουν το μοντέλο λειτουργίας και απόδοσής τους. Ταυτόχρονα θα έχουμε τις προδιαγραφές για το επόμενο στάδιο που θα είναι η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή για την αυτοδιοίκηση, κάτι που αναμένεται μέχρι το τέλος του 2023. Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι αυτό το πολύ σπουδαίο έργο γίνεται σε πλήρη και απόλυτη συνεργασία του υπουργείου, με τους δήμους και τις περιφέρειες. Αυτό το έργο είναι μια τρανή απόδειξη ότι μπορούν σε βασικά ζητήματα η αυτοδιοίκηση με το υπουργείο Εσωτερικών από κοινού να επεξεργαστούν και να υλοποιήσουν ένα έργο.
Δεύτερη βασική προϋπόθεση -εκτός της συνεργασίας των τριών φορέων- είναι οι υπηρεσιακοί παράγοντες, το ανθρώπινο δυναμικό των δήμων και των περιφερειών, να κατανοήσουν το έργο, και γι΄ αυτό μαζί θα σχεδιάσουμε και μαζί θα υλοποιήσουμε τη νέα αυτή οργάνωση των δήμων και των περιφερειών. Ελπίζουμε και προσωπικά είμαι βέβαιος πως στο τέλος αυτής της διαδικασίας οι δήμοι και οι περιφέρειες θα λειτουργούν με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο προσαρμοσμένο στις σύγχρονες ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας.
Ερ.: Ποια άλλα προγράμματα στήριξης της τοπικής αυτοδιοίκησης υλοποιούνται ήδη ή αναμένεται να εφαρμοστούν στο άμεσο μέλλον;
Απ.: Ρίχνουμε βάρος στην αναπτυξιακή και οργανωτική λειτουργία των δήμων. Το αναπτυξιακό κομμάτι εξυπηρετείται από δύο προγράμματα: Το πρώτο αφορά μια σειρά δράσεων για να βοηθήσουμε τους μικρούς ορεινούς και νησιωτικούς δήμους στην επεξεργασία και κατάθεση προτάσεων για να πάρουν έργα και να τα υλοποιήσουν, από το ΕΣΠΑ και από άλλους χρηματοδοτικούς πόρους. Το δεύτερο πρόγραμμα αφορά στη δημιουργία ενός δικτύου τεχνικών συμβούλων σε όλη τη χώρα, για να προετοιμάζουν τους δήμους προκειμένου να είναι έτοιμοι να υποβάλλουν προτάσεις για να διεκδικήσουν χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, κυρίως για έργα στον τομέα του περιβάλλοντος (υγρά και στερεά απόβλητα, ύδρευση, αποχέτευση κ.λπ.).
Για τη βελτίωση της οργανωτικής λειτουργίας των δήμων, σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε ένα επιπλέον τμήμα στην ΕΕΤΑΑ για να μπορέσουμε να τους βοηθήσουμε να συντάσσουν μελέτες. Επίσης θα βοηθήσουμε τους δήμους να διατυπώσουν τα αναπτυξιακά και επιχειρησιακά τους προγράμματα, για να διεκδικούν την υλοποίηση έργων μέσω του ΕΣΠΑ και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων. Για τον σκοπό αυτό οι δήμοι θα έχουν στη διάθεσή τους, 750 εκατ. ευρώ από εθνικούς πόρους και από δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Είναι εξαιρετικά σημαντικό αυτό το ποσό, και η αγωνία που κατέχει το υπουργείο και τους δήμους είναι κατά πόσο αυτά τα χρήματα θα απορροφηθούν μέσα στο 2018 λόγω των αδυναμιών που έχουν οι δήμοι να προχωρήσουν τις διαδικασίες. Εμείς αναλαμβάνουμε να βοηθήσουμε αυτή τη γιγαντιαία προσπάθεια και πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε.
Ερ.: Πρόσφατα η Θεανώ Φωτίου ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα επιδότησης για τη λειτουργία νέων βρεφονηπιακών σταθμών σε δήμους με μεγάλες ελλείψεις. Θα προλάβουν αυτοί οι δήμοι να είναι έτοιμοι έως τον επόμενο Σεπτέμβριο ώστε να μην υπάρξουν αποκλεισμοί παιδιών από τέτοιες δομές;
Απ.: Θα γίνει αγώνας δρόμου. Για να αποφύγει το υπουργείο τις τεχνικές δυσκολίες, οι οποίες συνοδεύουν τα μεγάλα έργα και είναι χρονοβόρες, πρότεινε να προχωρήσουν από φέτος οι δήμοι που έχουν σοβαρό πρόβλημα, στην ίδρυση επιπλέον δύο τμημάτων ο καθένας ώστε να μπορούν να απορροφηθούν 5.000-10.000 παιδιά. Ουσιαστικά πρόκειται για ανακατασκευή ήδη υπαρχόντων κτιρίων, προκειμένου να λειτουργήσουν ως παιδικοί σταθμοί. Αυτό γίνεται με πρόχειρους διαγωνισμούς, ώστε τουλάχιστον έως το φθινόπωρο να έχουμε αυτά τα επιπλέον τμήματα. Με δεδομένο ότι τα χρήματα έχουν εξασφαλιστεί (15-20 εκατ. ευρώ), είναι αναγκαίο οι υπηρεσίες των δήμων σε συνεργασία με την ΕΕΤΑΑ να επισπεύσουν, προκειμένου να έχουμε φέτος -το πρόγραμμα θα συνεχιστεί και το επόμενο έτος- τα πρώτα αποτελέσματα και να μειωθούν τα παιδιά που μένουν εκτός δομών.
Ερ.: Η κυβέρνηση προχώρησε σε αλλαγές των προδιαγραφών λειτουργίας των δημοτικών παιδικών σταθμών, με αποτέλεσμα πολλοί δήμαρχοι να εκφράζουν φόβους ότι θα αναγκαστούν να βάλλουν λουκέτο σε ορισμένους από αυτούς. Δικαίως ανησυχούν;
Απ.: Αυτό είναι ένα μεγάλο ζήτημα, διότι όντως μέχρι τώρα υπήρχε ένα ασαφές νομικό πλαίσιο για τους όρους λειτουργίας των παιδικών σταθμών, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται διάφορα προβλήματα. Υπάρχουν κάποια προβλήματα με παιδικούς σταθμούς που στεγάζονται σε κτίρια της δεκαετίας του ΄60 και του ΄70 και που ήταν παλιά κρατικοί παιδικοί σταθμοί και μεταφέρθηκαν στους δήμους. Η κατασκευή τους είναι προβληματική, όχι για την ασφάλεια, αλλά για την χωρητικότητά τους, για το μέγεθος του προαύλιου χώρου κ.λπ., ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα. Το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα, πάντως, προβλέπει τρία στάδια προσαρμογών: Οι πρώτες αλλαγές να γίνουν μέχρι τον Ιούλιο του 2018, οι δεύτερες αλλαγές μέχρι τον Αύγουστο του 2019 και οι πιο σοβαρές αλλαγές σε βάθος πενταετίας. Γι΄ αυτές τις προσαρμογές που θα πρέπει να κάνουν οι δήμοι υπάρχει ένα κονδύλι 95 εκατ. ευρώ που θα διαθέσει το υπουργείο Εσωτερικών. Χρειάζεται μια ευελιξία ώστε και ο κανονισμός να εφαρμοστεί και οι δήμοι να μην προχωρήσουν σε κλείσιμο παιδικών σταθμών.
Ερ.: Ως άνθρωπος της τοπικής αυτοδιοίκησης πώς βλέπετε την επικείμενη αναθεώρηση του “Καλλικράτη”;
Απ.: Πιστεύω ότι η αναθεώρησή του είναι αναγκαία για την αυτοδιοίκηση. Το ζήτημα είναι να δουλέψουμε όλοι με ανοιχτό μυαλό και να καταλήξουμε σε ένα αποτέλεσμα κοινά αποδεκτό. Διότι υπάρχουν διαφωνίες, όπως είναι το εκλογικό σύστημα, αλλά υπάρχουν και πάρα πολλά άλλα θέματα που υπάρχει κοινή συνισταμένη από το υπουργείο και τους ΟΤΑ, όπως είναι το ζήτημα των αρμοδιοτήτων, το πεδίο της οικονομικής και επιχειρησιακής δυνατότητας των δήμων, το θέμα της εσωτερικής οργάνωσης και λειτουργίας τους. Μπορούν να υπάρξουν κοινές απόψεις διότι διακηρυγμένος στόχος όλων είναι να ενισχυθεί η αυτοδιοίκηση και να πάψει να είναι ο φτωχός συγγενής του πολιτικού και διοικητικού συστήματος της χώρας. Δεν είναι τυχαίο ότι και πριν την κρίση και -πολύ χειρότερα- κατά τη διάρκεια της κρίσης η Ελλάδα ήταν η χώρα που μόλις το 3% του ΑΕΠ διαχειριζόταν η αυτοδιοίκηση, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 10%-11%.
Ερ.: Συμμερίζεστε τις απόψεις αιρετών ότι η απλή αναλογική θα οδηγήσει σε αποδυνάμωση των διοικήσεων και σε ακυβερνησία;
Απ.: Για το θέμα του εκλογικού συστήματος δεν πιστεύω ότι ισχυρή αυτοδιοίκηση σημαίνει κατ΄ ανάγκην πλειοψηφικό σύστημα ή απλή αναλογική. Στην ΕΕ υπάρχουν χώρες, όπου ισχύει η απλή αναλογική -και είναι οι περισσότερες- που έχουν ισχυρή αυτοδιοίκηση, ενώ υπάρχουν και χώρες με πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα όπου επίσης είναι ισχυρή η αυτοδιοίκηση. Άρα υπάρχει και μια σειρά θεμάτων που πρέπει να δούμε και από τα οποία εξαρτάται αν έχεις ή όχι μια ισχυρή αυτοδιοίκηση. Πιστεύω ότι και στο θέμα του εκλογικού συστήματος μπορούν να βρεθούν σημεία σύμπτωσης διότι είναι σαφές ότι και η κυβέρνηση μπορεί να επιμένει στην απλή αναλογική με τη λογική της δίκαιης καταγραφής των απόψεων του εκλογικού σώματος, αλλά ταυτόχρονα δείχνει να ενδιαφέρεται το ίδιο και στο να υπάρχει μια αποτελεσματική διοίκηση. Στο πλαίσιο αυτό φαίνεται ότι θα προτείνει κάποιες δικλείδες ασφαλείας που θα κατοχυρώσουν την ομαλή λειτουργία των περιφερειών και των δήμων.
ΑΠΕ- ΜΠΕ