Ούτε Βερολίνο ούτε Βιέννη ούτε Βαρκελώνη. Ούτε καν «πόλη των φαντασμάτων». Η Θεσσαλονίκη είναι μάλλον «πόλη των… εκπλήξεων». Αυτό είναι ένα από τα συμπεράσματα της δημόσιας συζήτησης που διοργάνωσε χθες το βράδυ στην Αποθήκη Γ’, του Λιμανιού της Θεσσαλονίκης το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος», στο πλαίσιο των εκδηλώσεων με τον τίτλο «Διάλογοι» -με «αφορμή» το χαρακτηρισμό της Θεσσαλονίκης από μερίδα του ξένου Τύπου ως «νέο Βερολίνο».
Στη συζήτηση συμμετείχαν οι: Ορέστης Ανδρεαδάκης, διευθυντής Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Μαρία Καβάλα, επίκουρη καθηγήτρια Σύγχρονης Ιστορίας, Τμήμα Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ, Ιεροκλής Μιχαηλίδης, ηθοποιός, Γιάννης Μπουτάρης, πρόεδρος του Μουσείου Ολοκαυτώματος Ελλάδος, η Γεωργία Τσιαμαντά, Project Manager «OK!Thess» και (μέσω τηλεδιάσκεψης) ο Μαρκ Μαζάουερ, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Columbia και συγγραφέας προ δεκαπενταετίας του εμβληματικού τόμου, με τίτλο «Θεσσαλονίκη -πόλη των φαντασμάτων».
Όπως ανέφεραν οι ομιλητές η Θεσσαλονίκη είναι πόλη με ιστορική διαχρονία, ιστορική αστική διάρκεια, πληθυσμιακές εναλλαγές, αλλά πάντα με ταυτότητα πόλης και ουδέποτε κωμόπολης, πόλη με «σκοτεινές» ιστορικές στιγμές, αλλά και γενεσιουργός πολλαπλών μορφών πολιτιστικής δραστηριότητας, πόλη των ποιητών, των φοιτητών, των μουσικών, πόλη του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, των προσφύγων, αλλά και πόλη ξενοφοβική, εσωστρεφής, κοσμοπολίτικη αλλά και επαρχιώτικη, πόλη «πολύ cool», πόλη της θάλασσας και των «ανοιχτών οριζόντων», πόλη «ερωτική», πόλη ελληνική -εβραϊκή, αλλά και οθωμανική, πόλη βαθιά δημοκρατική, αλλά και νεο-φασιστική, πόλη των ηρώων, αλλά και των δοσίλογων.Όλοι οι προσκεκλημένοι ομιλητές σε μία ακόμη συζήτηση-αναζήτηση της «νέας» (μέσα από την πολύ… παλιά) ταυτότητας της Θεσσαλονίκης συμφώνησαν πως πρόκειται για μια πόλη των μύθων αλλά και της «αλήθειας».
«Η Θεσσαλονίκη είναι η μοναδική ίσως παγκοσμίως “αληθινή πόλη”. Έχει διαχρονία ύπαρξης και αδιάλειπτης λειτουργίας ως πόλη -όχι ως κωμόπολη- 2,5 χιλιάδων χρόνων. Ένας νέος σήμερα μπορεί να περπατά στην Εγνατία Οδό και να βρίσκεται στο ίδιο ακριβώς σημείο όπου περπατούσε ένας Ρωμαίος συνομήλικός του πριν από 20 αιώνες. Είναι η πόλη που εξακολουθεί να με εκπλήσσει. Ποιο Βερολίνο-Βαρκελώνη-Βιέννη, ακόμα και το Παρίσι; Αυτές είναι πόλεις μεσαιωνικές. Η Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε στους κλασικούς χρόνους κι έκτοτε παραμένει πόλη», είπε ο Μαρκ Μαζάουερ.
Στην ίδια πολύωρη συζήτηση οι ομιλητές συμφώνησαν πως η πρόσφατη διπλωματική λύση που δόθηκε με τη μετονομασία της πΓΔΜ σε «Βόρεια Μακεδονία» λύνει προβλήματα πολλών ετών και θα συμβάλει με οικονομικά και κοινωνιολογικά οφέλη στην περιοχή.
«Το ζήτημα συντηρήθηκε για λόγους πολιτικής εκμετάλλευσης που μας ταλαιπώρησαν επί 30-40 χρόνια. Πού είναι τώρα αυτοί οι …”μακεδονομάχοι” που είχαν βγει στους δρόμους», αναρωτήθηκε χαρακτηριστικά ο τέως δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης. Από την πλευρά του ο κ. Μαζάουερ δήλωσε «ευχαριστημένος που επιτέλους βρέθηκε λύση στο μακεδονικό ζήτημα».
Σε ερώτηση από το πολυπληθές ακροατήριο που αφορούσε (με αφορμή τον επικείμενο εθνικό εορτασμό -το 2021- των 200 ετών από το 1821) στη «συνέχεια του ελληνισμού», οι ομιλητές δήλωσαν «μη ειδικοί» για να απαντήσουν, συμφώνησαν όμως όλοι πως «η συγκρότηση της εθνικής ταυτότητας γίνεται και μέσω της διαχείρισης των τραυμάτων της ιστορίας».
Στη διάρκεια της συζήτησης εκφράστηκαν απόψεις και αγωνίες από το κοινό περί «ακραίου φασισμού» που «παρεπιδημεί» στις συνοικίες της πόλης, περί αναγκαιότητας εξασφάλισης «κοινωνικής ισορροπίας και αξιοπρεπούς μέσου όρου», περί «κοινωνικών και γεωγραφικών» ανισοτήτων στην παροχή Παιδείας και πολιτισμού κ.ά.
ΑΠΕ-ΜΠΕ