«Στόχος του συνεδρίου της ΚΕΔΕ στην Αλεξανδρούπολη για τη διαχείριση των απορριμμάτων δεν είναι να προωθήσουμε τεχνολογίες και λύσεις που εξυπηρετούν συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα, ή να υποδείξουμε στους συναδέλφους μας αιρετούς ποιο είναι το καλό τους, να τους επιβάλλουμε την άποψή μας.
Στόχος μας είναι να δώσουμε γνώσεις και να μεταφέρουμε τεχνογνωσία στους αιρετούς της Αυτοδιοίκησης , προκειμένου αυτοί να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους και να δρομολογήσουν λύσεις που θα ανταποκρίνονται στις ιδιαιτερότητες του κάθε Δήμου και της κάθε περιοχής»
Τα παραπάνω υπογράμμισε ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γιώργος Πατούλης κατά τη διάρκεια σημερινής συνέντευξης Τύπου με θέμα το ειδικό θεματικό Συνέδριο με «Τα Μοντέλα Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων και ο Ρόλος των Ο.Τ.Α. – Εκτίμηση Χωρικών, Πληθυσμιακών και Οικονομικών Παραμέτρων», που πραγματοποιείται την Παρασκευή 15 και το Σάββατο 16 Ιανουαρίου στην Αλεξανδρούπολη.
Το Συνέδριό, διοργανώνεται από την ΚΕΔΕ και την αρμόδια Επιτροπή Χωροταξίας και Περιβάλλοντος. Συνδιοργανωτής είναι το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενώ τελεί και υπό την αιγίδα του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και τη συνεργασία του Δήμου Αλεξανδρούπολης.
Η πολιτική στόχευση του Συνεδρίου
Σε ότι αφορά στην πολιτική στόχευση του Συνεδρίου, ο κ. Πατούλης σημείωσε ότι είναι να ανοίξει ουσιαστικός διάλογος για αυτό το καυτό θέμα που μέχρι σήμερα δεν αντιμετωπίστηκε με τη σοβαρότητα που έπρεπε, κυρίως από πλευράς Κεντρικής Κυβέρνησης.
«Η χώρα δεν αντέχει άλλα γενικόλογα σχέδια διαχείρισης και απλές μεταφράσεις των ευρωπαϊκών οδηγιών. Αυτά δοκιμάστηκαν για 20 χρόνια και έχουν οδηγήσει τη χώρα στις τελευταίες θέσεις της ΕΕ ως προς την ανακύκλωση και τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων. Έχουμε μείνει πάρα πολύ πίσω και αυτό δεν σχετίζεται με το αν τρέξανε γρήγορα οι δήμοι, αλλά με το αν έγιναν οι κατάλληλες ρυθμίσεις για την ορθολογικότερη διαχείριση. Και η διαχείριση σχετίζεται και με το αν υπάρχουν χώροι κατάλληλοι στους δήμους. Σήμερα ο δήμος μπορεί να εισηγηθεί τη χωροθέτηση και όχι να αποφασίσει για αυτή. Θα αποφασίσουν κάποιοι που μπορεί να μην έχουν καν γνώση για την περιοχή».
Ο κ. Πατούλης, προέκρινε ως καταλληλότερο μοντέλο διαχείρισης τις συμπράξεις δήμων. «Δεν χρειάζεται κηδεμόνευση, τόνισε, δημιουργεί καθυστερήσεις και ερωτηματικά. Θέλουμε συμπράξεις τέτοιες που θα κάνουν πράξη το όραμα για μείωση του 90% σύμμεικτων απορριμμάτων που καταλήγουν στην ταφή, στο 20-15%. Η χώρα μας, λοιπόν χρειάζεται συνεργασία νομοθετικής και κεντρικής εξουσίας, Τοπικής Αυτοδιοίκησης, πολιτών και επιχειρήσεων για να προχωρήσουμε στην επιλογή και εφαρμογή συστημάτων διαχείρισης που δεν θα επιβαρύνουν τον πολίτη υπέρμετρα, θα ικανοποιούν τους περιβαλλοντικούς στόχους και εφόσον είναι αυτό εφικτό, θα διασφαλίζουν και κέρδη στους από τη διαχείριση των απορριμμάτων τους, τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιούν για τις ανάγκες των τοπικών τους κοινωνιών ή να τα επανεπενδύουν. Σε όλα τα παραπάνω θα επιδιώξει να απαντήσει το συνέδριο. Να προτείνει δηλαδή τρόπους, προς την κεντρική εξουσία που να αποτελέσουν πυξίδα για το πώς το επόμενο χρονικό διάστημα όλοι μαζί και ο καθείς με το ρόλο του να συμβάλει στην οριστική επίλυση του ζητήματος».
Για τη συζήτηση περί ελεύθερης διακίνησης απορριμμάτων και προϊόντων επεξεργασίας αυτών εντός της ΕΕ
Αναφορικά με τη συζήτηση που ξανάνοιξε στην ΕΕ για την ελεύθερη διακίνηση απορριμμάτων και προϊόντων επεξεργασίας αυτών, πτυχή που δεν έχει μπει στο δημόσιο διάλογο, παρότι αφορά και τη χώρα μας, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ τόνισε ότι θα αποτελέσει ένα από τα σημεία αναφοράς του Συνεδρίου.
Συγκεκριμένα ο κ. Πατούλης, ανέφερε ότι «ο προσανατολισμός της ΕΕ, συνέχισε, είναι τα πανευρωπαϊκά δίκτυα να θεσμοθετηθούν εντός των επόμενων ετών και οι επενδύσεις που ήδη έχουν γίνει να αξιοποιηθούν ευρύτερα και για όλες τις χώρες, αντί να αναμένεται πότε κάθε χώρα θα μπορέσει να κάνει τις δικές της. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η συζήτηση αφορά άμεσα και την Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, κύκλοι της ΕΕ θέτουν το τρέχον ΕΣΠΑ ως την τελευταία ευκαιρία της χώρας να αναπτύξει δικές της υποδομές διαχείρισης απορριμμάτων.
Στο βαθμό που αυτό δεν γίνει, η χώρα θα οδηγηθεί αναγκαστικά σε εξαγωγές απορριμμάτων προς τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης (στα πρότυπα της Νάπολης, στην Ιταλία, που εξάγει τα μισά σκουπίδια της στο Αμβούργο, με κόστος 300 ευρώ / τόνο) που και σημαντικές υποδομές έχουν και αναζητούν πρόσθετα απόβλητα προς διαχείριση, για επιχειρηματικούς λόγους. Φυσικά το κόστος θα είναι διπλάσιο ή και τριπλάσιο του κόστους διαχείρισης που θα προέκυπτε αν είχαμε δικές μας υποδομές. Η διάσταση της τελευταίας ευκαιρίας για μονάδες επεξεργασίας πρέπει να γίνει κεντρικό στοιχείο της παρέμβασης μας».
Σάββας Χιονίδης, πρόεδρος Επιτροπής Χωροταξίας και Περιβάλλοντος της ΚΕΔΕ: Ραντεβού με τη κοινή λογική, την επιστήμη και τις καλές πρακτικές το Συνέδριο
«Ραντεβού με την κοινή λογική, που χάθηκε μαζί με τεράστια κονδύλια, για το ζέον ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, αλλά και με την επιστήμη και τις καλές πρακτικές» χαρακτήρισε το Συνέδριο, ο πρόεδρος της Επιτροπή Χωροταξίας και Περιβάλλοντος της ΚΕΔΕ Σάββας Χιονίδης, που στόχο έχει να καταλήξει σε επιστημονικά τεκμηριωμένες και οικονομικά μετρημένες προτάσεις οι οποίες θα αποτελέσουν βάση συζήτησης τόσο με την Κυβέρνηση όσο και με τους εταίρους.
Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε ο κ. Χιονίδης το ανώτατο μέσο κόστος διαχείρισης, σε εθνικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της ανακύκλωσης, της συλλογής, μεταφοράς, επεξεργασίας και διάθεσης στερεών αποβλήτων δεν μπορεί να ξεπερνάει τα περίπου 70 ευρώ/ κάτοικο/ έτος, ποσό που ισοδυναμεί με σχεδόν 0,5% του καθαρού διαθέσιμου εισοδήματος ανά κάτοικο. «Είναι επομένως προφανές ότι δεν είναι δυνατό να υπάρχουν ίδια συστήματα διαχείρισης σε δύο περιοχές όταν το μέγιστο ανεκτό από τους πολίτες κόστος στη μια περιοχή είναι το μισό σε σχέση με την άλλη» τόνισε ο κ. Χιονίδης.
Σε ότι αφορά στο σημερινό συνολικό κόστος διαχείρισης των στερεών αποβλήτων σε επίπεδο χώρας, ο κ. Χιονίδης αποκάλυψε ότι, δυστυχώς, δεν υπάρχει κάποια εικόνα.
«Υπάρχουν, είπε, όμως κάποιες ενδείξεις από την ανάλυση που έγινε, στα πλαίσια της μελέτης του ΙΤΑ, ότι στην Αττική το μέσο κόστος διαχείρισης είναι της τάξης των 180 ευρώ ανά τόνο, ή περίπου 90 ευρώ/ κάτοικο/ έτος. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 0.41% του διαθέσιμου ακαθάριστου εισοδήματος ανά κάτοικο. Το ποσό αυτό θεωρείται πολύ υψηλό σε σχέση με τα πενιχρά αποτελέσματα που παράγονται στην Αττική. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η Βιέννη που έχει ένα πρότυπο σύστημα διαχείρισης έχει κόστος περίπου 80 ευρώ/ κάτοικο/ έτος (0.2% του διαθέσιμου ΑΕΠ/ κάτοικο) και η Φλάνδρα, που έχει βραβευτεί ως η καλύτερη περιφέρεια της Ευρώπης στην ανακύκλωση έχει κόστος περίπου 96 ευρώ/ κάτοικο/ έτος (0.37% του διαθέσιμου ΑΕΠ/ κάτοικο)».
Ο κ. Χιονίδης υπογράμμισε επίσης την ανάγκη υλοποίησης της ανακύκλωσης με βάση την ιδιαιτερότητα κάθε δήμου και το μοντέλο που θα είναι για αυτούς βιώσιμο.
Συγκεκριμένα ο κ. Χιονίδης ανέφερε ότι «σε σύνολο 325 δήμων στους 278 δήμους η πυκνότητα πληθυσμού είναι μικρότερη των 1000 κατοίκων / km2. Αυτό σημαίνει ότι αν και η υλοποίηση προγραμμάτων Διαλογής στην Πηγή είναι σχετικά εύκολη, ωστόσο συνεπάγεται σημαντικά αυξημένο κόστος διαχείρισης. Από την άλλη μεριά, το 19% του πληθυσμού κατοικεί σε 16 δήμους με πυκνότητα πληθυσμού μεγαλύτερη των 10.000 κατοίκων / km2, στις οποίες η υλοποίηση προγραμμάτων Διαλογής στην Πηγή είναι εξαιρετικά δυσκολότερη και απαιτείται συνεργασία με άλλους δήμους για εξεύρεση χώρων για ΠΣ και μονάδες κομποστοποίησης. Δεν είναι λοιπόν δυνατό να απαιτούμε ίδιο σύστημα ανακύκλωσης για τόσο διαφορετικές περιπτώσεις, απαιτείται ευελιξία και μια προσέγγιση βασισμένη στην βιωσιμότητα στις τοπικές συνθήκες».
Τέλος ο καθηγητής και μέλος του ΔΣ του ΙΤΑ Ευθύμιος Λέκκας σημείωσε ότι υπάρχει αρκετά μεγάλη εμπειρία στο θέμα της διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων, σήμερα όμως έχουμε φτάσει σε κρίσιμο σημείο, οι υποδομές, όσες υπάρχουν, λειτουργούν στα όριά τους, ενώ το βιο- περιβάλλον και το γεω- περιβάλλον έχουν αλλάξει. Κάτω από αυτά τα δεδομένα θα πρέπει να προσαρμοστούν τα όποια συστήματα διαχείρισης αλλά λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη και το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, των φυσικών διεργασιών και φυσικών καταστροφών.