Στις 20 από 110 προτάσεις που υπέβαλαν 23 χώρες της ΕΕ, επιλέχθηκε για χρηματοδότηση, η πρόταση για την ενεργειακή μετάβαση που διαμόρφωσε ο Δήμος Τσεζένας Ιταλίας και θα υλοποιηθεί με τη συμμετοχή του Δήμου Χαλανδρίου.
Η πρόταση με τίτλο «Energy2Act: Συνεργατική ενέργεια για κοινοτική δράση για κλιματική ουδετερότητα» επιλέχθηκε από την Επιτροπή Επιλογής του EUI (Ευρωπαϊκή Αστική Πρωτοβουλία), στις αρχές Απριλίου, στην 3η πρόσκληση του EUI για καινοτόμες αστικές δράσεις. Αυτή τη φορά, η πόλη όπου θα δοκιμαστεί η μεταφορά της καινοτόμας τεχνογνωσίας θα είναι η Τσεζένα της Ιταλίας, με τη συνεργασία του Χαλανδρίου και δύο ακόμα ευρωπαϊκών πόλεων.
Η συμμετοχή του Χαλανδρίου
Ο Δήμος Χαλανδρίου είναι ένας από τους τρεις «Eταίρους Μεταφοράς» (Transfer Partner) καινοτομίας του προγράμματος, με συνολικό προϋπολογισμό έργων €150.000, εκ των οποίων €120.000 προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ενώ σε €30.000 ανέρχεται η συμβολή του Δήμου με ίδιους πόρους. Η συμμετοχή του Χαλανδρίου στο πρόγραμμα Energy2Act αποτελεί ένα ακόμα βήμα στην προσπάθεια προώθησης της ενεργειακής μετάβασης της πόλης.
Από το 2017 ο Δήμος Χαλανδρίου συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή́ Πρωτοβουλία για το Σύμφωνο των Δημάρχων, μαζί με άλλες τοπικές και περιφερειακές αρχές που δεσμεύονται εθελοντικά́ να αυξήσουν την Ενεργειακή́ Απόδοση και τη χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στις περιοχές τους ώστε να μειώσουν κατά́ τουλάχιστον 40%, έως το 2030, τις εκπομπές άνθρακα στις πόλεις τους. Για την υλοποίηση των απαιτήσεων αυτών ο Δήμος κατάρτισε συγκεκριμένο Σχέδιο Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια και το Κλίμα (ΣΔΑΕΚ).
Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τον Εθνικό́ Κλιματικό́ Νόμο (Ν.4936/2022 & Ν.5106/2024) για τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ο Δήμος Χαλανδρίου έχει προχωρήσει ήδη στην σύσταση ενεργειακής κοινότητας. Ο νόμος προβλέπει επίσης την ίδρυση «Γραφείων Αντιμετώπισης Ενεργειακής Φτώχειας» από τους δήμους, προς ενημέρωση των πολιτών για τις διαδικασίες και ενέργειες συμμετοχής τους σε προγράμματα με στόχο την ενεργειακή ουδετερότητα.
Στο πλαίσιο των παραπάνω, υλοποιώντας το έργο Energy2Act ο Δήμος Χαλανδρίου έχει ως στόχο τη σύσταση Γραφείου Εφαρμογής Ενεργειακής Πολιτικής. Η λειτουργία του αφορά υπηρεσίες μιας στάσης για την παροχή́ συμβουλών και μέτρων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, όπως και την εποπτεία, συντονισμό́ και έλεγχο των υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτά. Ταυτόχρονα, το Γραφείο θα προτείνει τις δράσεις του ΣΔΑΕΚ που πρέπει να επικαιροποιηθούν, ώστε να είναι σύμφωνες με τις εθνικές πολίτικες της χώρας ανά τομέα και θα συντάξει δημοτικό́ σχέδιο δράσης για την ανθεκτικότητα και την προσαρμογή́ στην κλιματική́ αλλαγή́ με συμμετοχικό και συμπεριληπτικό τρόπο. Η σύνταξη δημοτικών σχεδίων για το κλίμα, αποτελεί πλέον ένα απαραίτητο στοιχείο μόχλευσης χρηματοδοτικών εργαλείων και πηγών που συνδέονται με τα Περιφερειακά́ Σχέδια Προσαρμογής στην Κλιματική́ Αλλαγή́.
Με το Energy2Act ο Δήμος Χαλανδρίου αποκτά ένα ακόμα εργαλείο για τη δημιουργία όρων για μία δίκαια κατανεμημένη και με συμμετοχικό τρόπο χάραξη και άσκηση πολιτικής για την ενεργειακή μετάβαση και ουδετερότητά του.
Τι αφορά το πρόγραμμα Energy2Act
Το πρόγραμμα αυτό επιλέχτηκε ως μία καινοτόμα δράση στο πλαίσιο της θεματικής της «Ενεργειακής Μετάβασης» του EUI, με σκοπό τη δοκιμασία καινοτόμων λύσεων σε πραγματικές συνθήκες για οικονομικά βιώσιμα, εξυπνότερα και πιο ολοκληρωμένα τοπικά δίκτυα ενέργειας, μηδενικών εκπομπών άνθρακα. Επιπλέον, κάθε χρηματοδοτούμενη πρόταση/πόλη απαιτείται από το EUI να αναπτύξει ένα συστηματικό μηχανισμό μεταφοράς γνώσης σε άλλες πόλεις (Transfer Partners), που θα διασφαλίζει ότι η εμπειρία που αποκτάται από επιτυχείς καινοτόμες δράσεις θα μεταφέρεται και σε άλλες αστικές περιοχές σε όλη την Ευρώπη.
Το έργο Energy2Act στοχεύει στην ανάπτυξη ενός πλαισίου ενεργοποίησης των τοπικών κοινοτήτων, ώστε να συμμετέχουν ενεργά στο σχεδιασμό και υλοποίηση σχεδίων ενεργειακής μετάβασης σε επίπεδο γειτονιάς. Αφορά την δοκιμασία ενός μοντέλου τοπικών χώρων και συνεργασίας εντός των γειτονιών που επιτρέπει τη στρατηγική ενσωμάτωσή των τελευταίων σε επίπεδο πόλης, με τελικό́ στόχο την επίτευξη μιας ισορροπημένης (χωρικά και κοινωνικά) ενεργειακής μετάβασης στην Τσεζένα.
Εκτός από τον Δήμο της Τσεζένα, εταίροι του προγράμματος Energy2Act είναι τρία ανώτατα εκπαιδευτικά́ και ερευνητικά́ ιδρύματα (Certimac, ENEA – Εθνικό Ιταλικό Ίδρυμα για τις Νέες Τεχνολογίες, Ενέργεια και Βιώσιμη Οικονομική Ανάπτυξη, Τμήμα Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου της Μπολόνια), τρεις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (R2M Solution S.r.L, SIS-TER S.r.L SB, Digital Cooperation), ένας προμηθευτής ενέργειας (Energia Corrente), ένας συνεταιρισμός (The House of Cuculo) και μία Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία (BURST).