Η αρμοδιότητα διαχείρισης στερεών αποβλήτων παραμένει στους δήμους μέσω των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, οι οποίοι θα είναι αρμόδιοι κατά βάση για την εφαρμογή του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων. Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΣΔΑ) θα είναι υποχρεωτικά διαδημοτικοί, οι υφιστάμενοι ΦΟΔΣΑ είτε καταργούνται, είτε μετατρέπονται σε ανώνυμες εταιρείες. Στην Αττική ο ΦΟΔΣΑ είναι διαβαθμικός, ενώ στα νησιά Ιονίου, Βορείου και Νοτίου Αιγαίου συνιστάται επίσης ένας «ΦΟΔΣΑ Νήσων» ανά περιφέρεια, στον οποίο συμμετέχουν υποχρεωτικά οι δήμοι όλων των διαχειριστικών ενοτήτων της περιφέρειας.
Σύμφωνα με όσα περιγράφονται στο νομοσχέδιο «σκοπός του περιφερειακού συνδέσμου ΦΟΔΣΑ είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, σύμφωνα με το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), και ειδικότερα η εξειδίκευση και η υλοποίηση των στόχων και των δράσεων αυτού για την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, θαλάσσια μεταφορά ΑΣΑ, επεξεργασία, ανάκτηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων της χωρικής τους αρμοδιότητας, σύμφωνα και με την ΚΥΑ 2527/2009 (ΦΕΚ 83Α)».Η χρονική διάρκεια λειτουργίας του ορίζεται σε τριάντα έτη.
Σε ότι αφορά τους συνδέσμους νήσων, σύμφωνα με το νομοσχέδιο , «ο ΦΟΔΣΑ νήσων είναι αρμόδιος για την ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων του συνόλου των δήμων της περιφέρειας, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΠΕΣΔΑ. Eιδικότερα εξειδικεύει και υλοποιεί τους στόχους και τις δράσεις αυτού για τα εν γένει θέματα διανησιωτικής πολιτικής διαχείρισης στερεών αποβλήτων και θαλάσσιας μεταφοράς ΑΣΑ, εκπονεί το επιχειρησιακό σχέδιο δράσης, καθορίζει την τιμολογιακή πολιτική των υπηρεσιών που παρέχονται σε διαδημοτικό επίπεδο και λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα για τη σωστή λειτουργία όλων των εγκαταστάσεων διαχείρισης στερεών αποβλήτων της περιφέρειάς του».
Οι δήμοι των περιφερειών Ιονίων Νήσων και Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, ή οι υφιστάμενοι σύνδεσμοι, επιχειρήσεις και άλλα νομικά πρόσωπα των ΟΤΑ που ασκούν αρμοδιότητες ΦΟΔΣΑ, είναι πλέον αρμόδιοι μόνο για τη διαχείριση των εγκαταστάσεων στερεών αποβλήτων που λειτουργούν στα διοικητικά τους όρια, σύμφωνα με το ΠΕΣΔΑ της περιφέρειάς τους και για όσα θέματα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία περί φορέων διαχείρισης στερεών αποβλήτων δεν ανήκουν στην αρμοδιότητα του ΦΟΔΣΑ νήσων.
Οι υφιστάμενοι ΦΟΔΣΑ συγχωνεύονται ή μετατρέπονται σε Α.Ε.
Σύμφωνα με την προτεινόμενη ρύθμιση η διαδικασία συγχώνευσης εξελίσσεται σε αποκλειστική προθεσμία έξι μηνών από τη στιγμή που τίθεται σε ισχύ το προτεινόμενο σχέδιο νόμου. Η συγκρότηση του νέου περιφερειακού ΦΟΣΔΑ θα πρέπει να έχει γίνει εντός ενός μηνός από τη στιγμή που ενεργοποιείται το νέο νομοθετικό πλαίσιο. Ο περιφερειακός σύνδεσμος ΦΟΔΣΑ, μπορεί να μετατραπεί σε ανώνυμη εταιρεία, όπως προβλέπεται στο άρθρο 265 του ν.3463/2006, εφόσον αυτό αποφασισθεί από όλα τα δημοτικά συμβούλια των δήμων μελών του συνδέσμου. Η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου θα πρέπει να ληφθεί με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του.
Η συγχώνευση των υφιστάμενων ΦΟΔΣΑ ή η παραχώρηση της διαχείρισης των εγκαταστάσεων στερεών αποβλήτων, θα γίνεται με πράξη του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Η διαδικασία που θα ακολουθείται είναι η εξής:
– Σε διάστημα ενός μηνός από τη δημοσίευση του νόμου οι διοικήσεις των ΦΟΔΣΑ, ορίζουν ορκωτούς ελεγκτές για την αποτίμηση των περιουσιακών τους στοιχείων.
– Αν δεν ορίσουν οι ίδιες ορκωτούς ελεγκτές αναλαμβάνει να το πράξει ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
– Η έκθεση των ορκωτών ελεγκτών διαβιβάζεται με ευθύνη των ιδίων στον Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης για την έκδοση της πράξης συγχώνευσης και στον οικείο περιφερειακό σύνδεσμο ΦΟΔΣΑ.
Η κινητή και ακίνητη περιουσία των υφιστάμενων φορέων από τη στιγμή που θα δημοσιευθεί η σχετική απόφαση, μεταβιβάζεται στον περιφερειακό σύνδεσμο. Οι δήμοι που ασκούσαν και αρμοδιότητες ΦΟΔΣΑ, σε διάστημα δέκα ημερών από τη δημοσίευση της πράξης του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, παραχωρούν στον οικείο περιφερειακό σύνδεσμο ΦΟΔΣΑ και χωρίς κανένα αντάλλαγμα, τη χρήση των πάγιων εγκαταστάσεων προσωρινής αποθήκευσης, επεξεργασίας και διάθεσης στερεών αποβλήτων, καθώς και τον κινητό μηχανολογικό και λοιπό εξοπλισμό που έχει διατεθεί για τον ίδιο σκοπό.
Το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου των περιφερειακών συνδέσμων ΦΟΔΣΑ που μετατρέπονται σε Α.Ε., καθίσταται αυτοδικαίως, με την ίδια σχέση εργασίας προσωπικό της νέας εταιρείας. Συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου που βρίσκονται σε ισχύ, συνεχίζονται από τη νέα εταιρεία μέχρι τη λήξη τους. Για το μόνιμο προσωπικό εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ.4 του άρθρου 250 του ν. 3463/2006. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών μετά από γνώμη της ΚΕΔΕ, είναι δυνατόν να καθορίζονται ειδικότερα ζητήματα που αφορούν τη διαδικασία μετατροπής του συνδέσμου σε ανώνυμη εταιρεία.
Οι εισφορές των δήμων στους ΦΟΔΣΑ
Οι ετήσιες εισφορές των δήμων που συμμετέχουν στον περιφερειακό σύνδεσμο ΦΟΔΣΑ καθορίζονται με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου και είναι ανάλογες με τις ποσότητες των στερεών αποβλήτων τους. Ειδικά για το πρώτο έτος από την έναρξη ισχύος του νέου θεσμικού πλαισίου οι ετήσιες εισφορές των δήμων προς το ΦΟΔΣΑ νήσων, θα καθορίζονται μετά από πρόταση της οικείας περιφερειακής ένωσης δήμων. Το ποσό της εισφοράς ή του τέλους των δήμων προς τους ΦΟΔΣΑ, αποτελεί μέρος των εσόδων των δήμων από το ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας. Σε περίπτωση καθυστέρησης, πέραν του ενός μήνα, καταβολής από το δήμο της τριμηνιαίας δόσης της ετήσιας εισφοράς ή του τέλους των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον οικείο ΦΟΔΣΑ, το οφειλόμενο ποσό παρακρατείται υποχρεωτικά από τους ΚΑΠ του υπόχρεου δήμου και αποδίδεται σε αυτόν με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών μετά από αίτημα του οικείου ΦΟΔΣΑ.