Οι βασικές αλλαγές συνοψίζονται στα παρακάτω:
- Επαναφορά της πενταετούς θητείας.
- Μείωση του αριθμού των μελών των δημοτικών συμβουλίων, των συμβουλίων δημοτικής κοινότητας και των περιφερειακών συμβουλίων.
- Το όριο εκλογής από τον πρώτο γύρο τίθεται στο 43% συν μία ψήφο.
- Τίθεται όριο 3% για το δικαίωμα εκλογής δημοτικού ή περιφερειακού συμβούλου,
- Ο πλειοψηφών συνδυασμός καταλαμβάνει τα 3/5 των εδρών του συμβουλίου.
- Η καταληκτική ημερομηνία για την κατάρτιση και δήλωση των συνδυασμών είναι η 31η Αυγούστου.
Η διαβούλευση θα ολοκληρωθεί την Πέμπτη 18 Μαρτίου 2021 και ώρα 21:00.
Σύμφωνα λοιπόν με τις προβλέψεις του νομοσχεδίου:
Οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές διεξάγονται κάθε πέντε χρόνια, τη δεύτερη Κυριακή του Οκτωβρίου.
Η νέα δημοτική περίοδος, η εγκατάσταση δηλαδή των νέων αρχών γίνεται την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από αυτό της διεξαγωγής των εκλογών και η θητεία τους λήγει την 31η Δεκεμβρίου του πέμπτου
έτους.
ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ
Δημοτικά Συμβούλια
Ο αριθμός των δημοτικών συμβούλων ορίζεται ως εξής:
α) ένδεκα (11) μέλη, σε δήμους με πληθυσμό έως δύο χιλιάδες (2.000) κατοίκους,
β) δεκατρία (13) μέλη, σε δήμους με πληθυσμό από δύο χιλιάδες έναν έως πέντε χιλιάδες (2.001 – 5.000) κατοίκους,
γ) δεκαεπτά (17) μέλη, σε δήμους με πληθυσμό από πέντε χιλιάδες έναν έως δέκα χιλιάδες (5.001 – 10.000) κατοίκους,
δ) είκοσι ένα (21) μέλη, σε δήμους με πληθυσμό από δέκα χιλιάδες έναν έως τριάντα χιλιάδες (10.001 – 30.000) κατοίκους,
ε) είκοσι επτά (27) μέλη, σε δήμους με πληθυσμό από τριάντα χιλιάδες έναν έως πενήντα χιλιάδες (30.001 – 50.000) κατοίκους,
στ) τριάντα τρία (33) μέλη, σε δήμους με πληθυσμό από πενήντα χιλιάδες έναν έως εκατό χιλιάδες (50.001 – 100.000) κατοίκους,
ζ) τριάντα επτά (37) μέλη, σε δήμους με πληθυσμό από εκατό χιλιάδες έναν έως διακόσιες χιλιάδες (100.001 – 200.000) κατοίκους και
η) σαράντα ένα (41) μέλη, σε δήμους με πληθυσμό από διακόσιες χιλιάδες έναν (200.001) και άνω κατοίκους.
Σε δήμους με πληθυσμό από τριάντα χιλιάδες έναν έως πενήντα χιλιάδες (30.001 – 50.000) κατοίκους, στους οποίους οι δήμοι και κοινότητες που συνενώθηκαν υπερβαίνουν τους έξι (6), ο αριθμός των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου τους είναι εκείνος που αντιστοιχεί στην επόμενη πληθυσμιακή κλίμακα.
Δημοτικές Κοινότητες
Οι δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μικρότερο ή ίσο των τριακοσίων (300) κατοίκων διοικούνται από τον πρόεδρο της δημοτικής κοινότητας και με πληθυσμό μεγαλύτερο ή ίσο των τριακοσίων ενός (301) κατοίκων διοικούνται από τον πρόεδρο του συμβουλίου της δημοτικής κοινότητας και το συμβούλιο της δημοτικής κοινότητας.
Δεν εκλέγονται συμβούλια δημοτικών κοινοτήτων στους δήμους της περιφέρειας Αττικής, με εξαίρεση τους δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων, στον δήμο Ωρωπού της Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής, στους δήμους Μεγαρέων και Μάνδρας – Ειδυλλίας της Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής.
Αριθμός Υποψηφίων – Σε ισχύ η ποσόστωση
Ο ελάχιστος αριθμός υποψηφίων που πρέπει να περιλαμβάνει ένας συνδυασμός είναι:
α) Για τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους, ίσος τουλάχιστον με τον αριθμό των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας με δυνατότητα προσαύξησης έως και εκατόν πενήντα τοις εκατό (150).
β) Για τους υποψήφιους συμβούλους κάθε δημοτικής κοινότητας, ίσος τουλάχιστον με τον αριθμό των εδρών κάθε δημοτικής κοινότητας με δυνατότητα προσαύξησης έως και εκατόν πενήντα τοις εκατό (150%).
γ) Από κάθε φύλο, ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%), τουλάχιστον, του συνολικού αριθμού των υποψηφίων του οικείου συνδυασμού.
Δήλωση και ανακήρυξη συνδυασμών
Η δήλωση συνδυασμού από τους επικεφαλής των συνδυασμών υποψήφιους
δημάρχους γίνεται το αργότερο έως τις 23:59 την 31η Αυγούστου του έτους των εκλογών, ενώ στις 10 Σεπτεμβρίου του έτους των εκλογών, το αρμόδιο πολυμελές πρωτοδικείο ανακηρύσσει σε δημόσια συνεδρίαση τους συνδυασμούς.
Με 43% και πάνω η εκλογή δημάρχων και δημοτικών συμβούλων από την πρώτη Κυριακή
Στις εκλογές των δημάρχων και των δημοτικών συμβούλων, θεωρείται επιτυχών ο συνδυασμός που πλειοψήφησε την πρώτη Κυριακή με ποσοστό μεγαλύτερο του σαράντα τρία τοις εκατό (43% + 1 ψήφος) του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων και επιλαχόντες συνδυασμοί του δημοτικού συμβουλίου αυτοί που έλαβαν έστω και μία (1) έδρα.
Και για να πάρει μία έδρα να έχει δηλαδή δικαίωμα εκλογής δημοτικού συμβούλου θα πρέπει στον α’ γύρο να συγκεντρώσει ποσοστό τουλάχιστον τρία τοις εκατό (3%) του συνολικού αριθμού των εγκύρων ψηφοδελτίων.
Κατανομή εδρών
Ο επιτυχών συνδυασμός λαμβάνει τα τρία πέμπτα του συνόλου των εδρών του δημοτικού συμβουλίου.
Αν το ποσοστό που έλαβε ο επιτυχών συνδυασμός, σύμφωνα με το άρθρο 22, είναι έως και εξήντα τοις εκατό (60%) του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων, τότε ο επιτυχών συνδυασμός εκλέγει τα τρία πέμπτα (3/5) του συνόλου των εδρών του δημοτικού συμβουλίου.
Με βάση τα παραπάνω, οι έδρες του δημοτικού συμβουλίου που αναλογούν στα τρία πέμπτα (3/5) και στα δύο πέμπτα (2/5) έχουν, αντίστοιχα, ως εξής:
α) στα δημοτικά συμβούλια που αποτελούνται από ένδεκα (11) μέλη, επτά (7) και (4) έδρες, αντίστοιχα,
β) στα δημοτικά συμβούλια που αποτελούνται από δεκατρία (13) μέλη, οκτώ (8) και (5) έδρες, αντίστοιχα, γ) στα δημοτικά συμβούλια που αποτελούνται από δεκαεπτά (17) μέλη, δέκα (10) και επτά (7) έδρες, αντίστοιχα,
δ) στα δημοτικά συμβούλια που αποτελούνται από είκοσι ένα (21) μέλη, δεκατρείς (13) και οκτώ (8) έδρες, αντίστοιχα,
ε) στα δημοτικά συμβούλια που αποτελούνται από είκοσι επτά (27) μέλη, δεκαέξι (16) και ένδεκα (11) έδρες, αντίστοιχα,
στ) στα δημοτικά συμβούλια που αποτελούνται από τριάντα τρία (33) μέλη, είκοσι (20) και δεκατρείς (13) έδρες, αντίστοιχα,
ζ) στα δημοτικά συμβούλια που αποτελούνται από τριάντα επτά (37) μέλη, είκοσι δύο (22) και δεκαπέντε (15) έδρες, αντίστοιχα, και
η) στα δημοτικά συμβούλια που αποτελούνται από σαράντα ένα (41) μέλη, είκοσι πέντε (25) και δεκαέξι (16) έδρες, αντίστοιχα.
Εκλογή συμβούλων δημοτικών κοινοτήτων – Τα 3/5 των εδρών στον συνδυασμό του επιτυχόντος δημάρχου
Στις δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μεγαλύτερο ή ίσο των τριακοσίων ενός (301) κατοίκων, ο συνδυασμός του επιτυχόντος δημάρχου λαμβάνει τα τρία πέμπτα (3/5) του συνόλου των εδρών των συμβούλων σε κάθε δημοτική κοινότητα και οι επιλαχόντες συνδυασμοί λαμβάνουν τα δύο πέμπτα (2/5).
Εκλογή προέδρων δημοτικών κοινοτήτων
Στις δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό έως και τριακόσιους (300) κατοίκους, πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας εκλέγεται ο υποψήφιος του συνδυασμού στον οποίο καταμετρήθηκαν τα περισσότερα έγκυρα ψηφοδέλτια κατά την αρχική ψηφοφορία (α’ γύρος) στη δημοτική ενότητα. Οι υποψήφιοι των υπόλοιπων συνδυασμών, κατά τη σειρά των καταμετρημένων
εγκύρων ψηφοδελτίων, λογίζονται ως αναπληρωματικοί. Σε περίπτωση ισοψηφίας, το πρωτοδικείο διενεργεί κλήρωση.
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ
Σε ότι αφορά στις εκλογές για την ανάδειξη των περιφερειακών αρχών γίνονται ταυτόχρονα με τις δημοτικές και ισχύουν οι ίδιες ημερομηνίες για τη δήλωση και ανακήρυξη των συνδυασμών καθώς και για την ποσόστωση.
Αριθμός περιφερειακών συμβούλων
Το περιφερειακό συμβούλιο αποτελείται από:
α) τριάντα ένα (31) μέλη, σε περιφέρειες με πληθυσμό έως τριακόσιες χιλιάδες (300.000) κατοίκους,
β) σαράντα ένα (41) μέλη, σε περιφέρειες με πληθυσμό από τριακόσιες χιλιάδες έναν έως οκτακόσιες χιλιάδες (300.001-800.000) κατοίκους,
γ) πενήντα ένα (51) μέλη, σε περιφέρειες με πληθυσμό άνω των οκτακοσίων χιλιάδων (800.000) κατοίκων.
Σημειώνεται ότι το περιφερειακό συμβούλιο της περιφέρειας Αττικής αποτελείται από εβδομήντα ένα (71) μέλη.
Εκλογή περιφερειάρχη από τον πρώτο γύρο με ποσοστό 43% και άνω
Επιτυχών συνδυασμός από την πρώτη Κυριακή, όπως και στις δημοτικές εκλογές, θεωρείται αυτός που συγκέντρωσε ποσοστό 43% και άνω. Επίσης λαμβάνει τα 3/5 των εδρών στο περιφερειακό συμβούλιο.
Με βάση τα παραπάνω, οι έδρες του περιφερειακού συμβουλίου που αναλογούν στα τρία πέμπτα (3/5) και στα δύο πέμπτα (2/5) έχουν, αντίστοιχα, ως εξής:
α) στα περιφερειακά συμβούλια που αποτελούνται από τριάντα ένα (31) μέλη, δεκαεννέα (19) και δώδεκα (12) έδρες, αντίστοιχα,
β) στα περιφερειακά συμβούλια που αποτελούνται από σαράντα ένα (41) μέλη, είκοσι πέντε (25) και δεκαέξι (16) έδρες, αντίστοιχα,
γ) στα περιφερειακά συμβούλια που αποτελούνται από πενήντα ένα (51) μέλη, τριάντα μια (31) και είκοσι (20) έδρες, αντίστοιχα,
δ) στο περιφερειακό συμβούλιο της περιφέρειας Αττικής που αποτελείται από εβδομήντα ένα (71) μέλη, σαράντα τρεις (43) και είκοσι οκτώ (28) έδρες, αντίστοιχα.