Tην πρόταση του Δήμου Ζαγορίου για τη διάσωση και ανάδειξη των πέτρινων γεφυριών, κατέθεσε με επιστολή του προς την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λυδία Κονιόρδου, ο δήμαρχος Ζαγορίου Βασίλης Σπύρου.
Αφορμή στάθηκαν οι ζημιές που παρουσίασαν γεφύρια του Τσεπελόβου, του Χάτσιου και της Κοβάτσαινας, καθώς και η γενικότερη κατάσταση στα 108 από τα 166 (που υπήρχαν στο παρελθόν) πέτρινα γεφύρια του Ζαγορίου, μικρά και μεγαλύτερα, γνωστά ή άγνωστα στο ευρύ κοινό.
Η επιστολή προς την υπουργό αναφέρει μεταξύ άλλων πως τα πέτρινα γεφύρια είναι αρχιτεκτονικός πλούτος και παράδοση-σήμα κατατεθέν για το Ζαγόρι και άλλες περιοχές της Ηπείρου και της χώρας.
Πέρα από τις άμεσες και επείγουσες παρεμβάσεις, όπως αναφέρεται στην σχετική ανακοίνωση του Δήμου Ζαγορίου, σε ορισμένα γεφύρια που κινδυνεύουν, απαιτείται να γίνει καταγραφή όλων και της κατάστασής τους, ώστε να χρηματοδοτηθεί και να εφαρμοστεί ένα μεγάλο πρόγραμμα που θα οδηγήσει στα αναγκαία έργα συντήρησης και ανάδειξης.
Η επιστολή κοινοποιήθηκε στα υπουργεία Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και Εσωτερικών, στην υφυπουργό Παιδείας Μερόπη Τζούφη, στους βουλευτές Χρήστο Μαντά, Γιάννη Στέφο, Γιάννη Καραγιάννη και Κώστα Τασούλα, στον περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέξανδρο Καχριμάνη και στην Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ηπείρου
Αναλυτικά η επιστολή του δημάρχου Ζαγορίου προς την υπουργό Πολιτισμού
Εφαρμογή προγράμματος για την διάσωση και ανάδειξη των πέτρινων γεφυριών του Ζαγορίου
«Κυρία Υπουργέ,
Όπως, ίσως, γνωρίζετε στην περιοχή του Ζαγορίου υπάρχουν δεκάδες πέτρινα παραδοσιακά γεφύρια, πολλά από αυτά χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα νεώτερα μνημεία, έργα σπουδαίων μαστόρων των περασμένων αιώνων που έφτασαν μέχρι τις μέρες μας.
Πρόκειται για έναν αρχιτεκτονικό πλούτο και μια παράδοση που αποτελεί σήμα κατατεθέν για το Ζαγόρι και άλλες περιοχές της Ηπείρου και της χώρας.
Τα πέτρινα γεφύρια έδιναν πρόσβαση σε ποτάμια και ρέματα του τόπου μας και κάποτε έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην καθημερινότητα, στις μετακινήσεις, στις δραστηριότητες των κατοίκων, εξυπηρετούσαν βασικές ανάγκες τους. Όμως με το πέρασμα των χρόνων και την ανάπτυξη οδικών δικτύων πέρασαν στην αχρησία και αποτελούν, πλέον, μνημεία ιδιαίτερης αξίας και σημεία μεγάλης επισκεψιμότητας, τουλάχιστον όσα είναι προσβάσιμα. Υπάρχουν και παρά πολλά άλλα που δεν είναι ευρέως γνωστά και διάσημα που, όμως, χρήζουν κι αυτά της προσοχής μας και των αναγκαίων παρεμβάσεων, προκειμένου να συνεχίσουν να στέκουν στη θέση τους.
Οι Ζαγορίσιοι πρόγονοι μας φρόντισαν να κατασκευάσουν με δικά τους έξοδα, όπως προκύπτει και από τα ονόματα των δωρητών που έχουν τα περισσότερα, αυτά τα αρχιτεκτονικά αριστουργήματα και εμείς ως Αυτοδιοίκηση και φορείς, μαζί με την Πολιτεία το ελάχιστο χρέος που έχουμε είναι να τα διατηρήσουμε όρθια.
Υπάρχουν πέτρινα γεφύρια που κατασκευάστηκαν από τα μέσα του 18ου αιώνα και εντεύθεν και τα οποία στέκουν πεισματικά πάνω από ποταμούς και ρέματα σε όλο το Ζαγόρι. Σε πολλά από αυτά έχουν γίνει στο παρελθόν παρεμβάσεις από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ηπείρου, με τη συνδρομή και της Αυτοδιοίκησης σε πολλές περιπτώσεις ή με διάφορα προγράμματα που υλοποιήθηκαν.
Με δεδομένο ότι πρόκειται και για πολλά διατηρητέα μνημεία ο Δήμος μας ή η Περιφέρεια Ηπείρου δεν δύνανται να παρέμβουν χωρίς μελέτες, την άδεια και επίβλεψη των εργασιών από την αρμόδια Υπηρεσία, η οποία καταβάλλει μεν προσπάθειες, φαίνεται όμως ότι υπάρχει αδυναμία ουσιαστικής αντιμετώπισης της κατάστασης, λόγω έλλειψης προσωπικού και πιστώσεων, ώστε να προχωρήσει σε ένα ευρύ πρόγραμμα διάσωσης και ανάδειξης αυτών των μνημείων.
Κατά καιρούς έχουν εκτελεστεί έργα από την καθ΄ ύλην αρμόδια Υπηρεσία και με την συνεργασία και οικονομική στήριξη της Αυτοδιοίκησης, αλλά τα γεφύρια είναι πολλά και οι ανάγκες παρεμβάσεων μεγάλες. Πρόσφατα αναδείχθηκε σημαντικό πρόβλημα με δυο γεφύρια στην περιοχή της Τοπικής Κοινότητας Τσεπελόβου του Δήμου μας, στα γεφύρια Χάτσιου και Κοβάτσαινας (υπήρξε και σχετική επιστολή του εκεί Πολιτιστικού Συλλόγου «Ο Τσούφλης») τα οποία κινδυνεύουν ακόμη και με κατάρρευση.
Ο Δήμος μας ενημέρωσε την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων, κατατέθηκε και σχετική αναφορά στη Βουλή από τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτή Ιωαννίνων κ. Χρήστο Μαντά, αλλά πέραν αυτών το πρόβλημα είναι γενικότερο.
Γνωρίζουμε ότι με την υπάρχουσα οικονομική κατάσταση συνολικά της Χώρας και φυσικά της Αυτοδιοίκησης, που δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει έργα, όπως αυτά για την συντήρηση των πέτρινων γεφυριών, είναι δύσκολο να εξευρεθούν πόροι.
Ωστόσο, έστω και σε αυτά τα στενά οικονομικά πλαίσια, θεωρούμε ότι μπορεί να εξασφαλιστεί η αναγκαία πίστωση για να εφαρμοστεί ένα συνολικό πρόγραμμα.
Ειδικότερα προτείνουμε την εφαρμογή, με χρηματοδότηση από το Υπουργείο Πολιτισμού ή σε συνεργασία με άλλο συναρμόδιο Υπουργείο (Εσωτερικών, Υποδομών) ή και από το ΕΣΠΑ, ενός συνολικού προγράμματος που θα αφορά το σύνολο των πέτρινων γεφυριών του Ζαγορίου που είναι και τα περισσότερα ( μικρά και μεγάλα ανέρχονται στα 108, ενώ άλλοτε ήταν 166) στο νομό Ιωαννίνων, αλλά και στην Ήπειρο γενικότερα.
Με αυτό το πρόγραμμα θα μπορεί να γίνει πλήρης καταγραφή και έλεγχος της κατάστασης στην οποία βρίσκονται και να εκτελεστούν τα απαραίτητα έργα συντήρησης και διάσωσης τους, ώστε να συνεχίσουν να αποτελούν μνημεία της σπουδαίας αρχιτεκτονικής παράδοσης της περιοχής.
Κυρία Υπουργέ, απευθύνουμε έκκληση να δείξετε το απαιτούμενο ενδιαφέρον για την διάσωση των πέτρινων γεφυριών, να προλάβουμε δυσάρεστες καταστάσεις με καταρρεύσεις, όπως αυτή του γεφυριού της Πλάκας στον Άραχθο που βρίσκεται σε διαδικασία αναστήλωσης.
Και στο Ζαγόρι έχουν καταρρεύσει σημαντικά γεφύρια, όπως του Καβαλλαρίου στον Ζαγορίτικο ποταμό προ πολλών ετών και έμειναν μόνο οι υποσχέσεις για αναστήλωση.
Επειδή είναι προτιμότερο να προλαμβάνονται τέτοια γεγονότα, σας καλούμε να αποδεχθείτε την πρόταση μας για την εφαρμογή ενός ευρέως προγράμματος για τη σωτηρία και ανάδειξη των πέτρινων γεφυριών μας. Είμαστε στη διάθεση σας για κάθε πρόσθετη πληροφορία και συνεργασία».