Με μία απόφαση- πιλότο, που αφορούσε το Δάφνης – Υμηττού, ξεμπλοκάρουν πλέον οι διαδικασίες για όσους δήμους προσπαθούν να συνάψουν νέες δανειακές συμβάσεις με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.
Η απόφαση 552/2012 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αποτελεί για την Τοπική Αυτοδιοίκηση σημείο σταθμό, καθώς είναι ουσιαστικά η πρώτη φορά που το Ελεγκτικό Συνέδριο δείχνει θετική διάθεση προκειμένου να επιλυθεί ένα μείζoν πρόβλημα και να διευκολυνθούν δήμοι που έχουν «χτυπήσει κόκκινο».
Κατά το πρόσφατο συνέδριο των δημάρχων στην Κομοτηνή είχε συμφωνηθεί παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών, του προέδρου του Ταμείου Παρακαταθηκών και του προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ότι η απόφαση που θα ληφθεί από την Ολομέλεια σχετικά με τη δανειοδότηση του δήμου Δάφνης-Υμηττού θα μπορεί να αποτελέσει τη βάση ώστε να προχωρήσουν και οι υπόλοιποι δήμοι σε δανεισμό.
Το Δημοτικό Συμβούλιο θα προσδιορίσει πως θα αποπληρωθεί το δάνειο
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στη σχετική απόφαση θεωρείται ότι η σύναψη δανείου με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων είναι μια ενδεικνυόμενη λύση που αποβλέπει στην οικονομική ανάπτυξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Αν δεν πληρωθούν δύο ετήσιες δόσεις είναι απαιτητό το σύνολο
Προβλέπεται επίσης ότι με απόφαση των Δημοτικών Συμβουλίων θα προσδιοριστεί η πηγή των χρημάτων για την αποπληρωμή των δανείων. Συμπληρωματικά Ταμείο Παρακαταθηκών και Δήμος θα πρέπει να συμφωνήσουν για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές ή να γίνει επαναδιαπραγμάτευση εντός έξι μηνών από τη στιγμή που θα τεθεί θέμα μη αποπληρωμής εκ μέρους του δήμου. Διαφορετικά, αν δεν έχουν εξοφληθεί δύο ετήσιες τοκοχρεολυτικές δόσεις και δεν υπάρξει διαπραγμάτευση, τότε είναι ληξιπρόθεσμο και απαιτητό το σύνολο του δανείου.
Το σκεπτικό της απόρριψης
Της επίμαχης απόφασης της Μείζονος Ολομέλειας, προηγήθηκε αίτηση ανάκλησης του δήμου Δάφνης-Υμηττού κατά της απόφασης 233/2011 πράξης του Ζ’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Τότε το Ελεγκτικό Συνέδριο είχε ουσιαστικά μπλοκάρει τη διαδικασία λήψης δανείου από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Βασικά αίτια για την εμπλοκή και την άρνηση του Ελεγκτικού ήταν τρία:
- · Πρώτον, πως η διαδικασία δανειοδότησης δεν “έτυχε επαρκούς βαθμού δημοσιότητας κατά παράβαση της γενικής διαφάνειας”. Διαπιστώθηκε δηλαδή πως ο δήμος δεν είχε προχωρήσει στην δημοσιοποίηση, μέσω επιστολών, της πρόθεσής του να συνάψει δάνειο. Οι επιστολές έπρεπε να απευθύνονται τουλάχιστον σε δύο ακόμα τραπεζικά ιδρύματα.
- · Δεύτερον, η διαπίστωση ότι στους όρους του δανείου υπήρχε επαχθής ρήτρα σε βάρος του δήμου. Συγκεκριμένα προέβλεπε ότι το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων θα μπορούσε να κηρύξει το σύνολο του δανείου ληξιπρόθεσμο και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής επιβαρυμένης με τόκους υπερημερίας, ακόμα και στην περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε ετήσιας δόσης. Αυτό σύμφωνα με το Ελεγκτικό Συνέδριο χαρακτηρίζεται ως όρος “καταχρηστικός”.
- · Τρίτον, το Ταμείο Παρακαταθηκών δεν αποσαφήνιζε στη σύμβαση τι εννοεί όταν επισημαίνει ότι ο δήμος είναι υποχρεωμένος να καταβάλει “εξ ιδίων χρημάτων” τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου σε περίπτωση που τα έσοδα του δήμου δεν επαρκούν για την εξυπηρέτησή του.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο, αφού έλαβε υπόψη του το νέο νομοθετικό πλαίσιο, σύμφωνα και με το ν.3852/2010 “Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης -πρόγραμμα Καλλικράτης” και αφού αξιολόγησε όλες τις “επιμέρους περιστάσεις” προχώρησε στη λήψη νέας απόφασης που ξεμπλοκάρει τη διαδικασία.
Συγκεκριμένα, στην απόφαση 552/2012 υπογραμμίζεται ότι “διαπιστώθηκε η αναγκαιότητα σύναψης μακροπρόθεσμου δανείου σταθερού επιτοκίου από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι λειτουργικές ανάγκες του δήμου”. Στη νέα δανειακή σύμβαση το ποσό που ζητεί με απόφαση και του Δημοτικού του Συμβουλίου, ανέρχεται στο 1.497.687, 54 ευρώ.
Τα σημεία “κλειδιά” στις νέες συμβάσεις
Η ανάλυση του σκεπτικού πάνω στο οποίο βασίστηκε το Ελεγκτικό Συνέδριο για να εγκρίνει τη σύναψη του δανείου αποτελεί από τώρα και στο εξής το βασικό πιλότο για όλους τους δήμους. Με βάση τη σχετική απόφαση 552 θα πρέπει οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης να δίνουν δημοσιότητα στη πρόθεσή τους για τη σύναψη δανείου, να συμφωνούν με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για την περίπτωση που θα κριθούν ληξιπρόθεσμες οι οφειλές τους και με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου να προσδιορίζουν από πού θα προέρχονται τα χρήματα, τα οποία θα καταβάλουν για την εξόφληση των δόσεων. Αναλυτικότερα τα σημεία αιχμής παρουσιάζονται παρακάτω:
- 1. Η θέση του Ελεγκτικού για επαρκή δημοσιότητα της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος βασίστηκε στη διαπίστωση ότι η οικονομική κρίση έχει ως συνέπεια τη γενική απροθυμία των τραπεζών να συμβληθούν με τους δήμους και να τους χορηγήσουν δάνεια και ταυτόχρονα το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων αποτελεί αυτόνομο χρηματοπιστωτικό οργανισμό περιφερειακής ανάπτυξης που παρέχει προνομιακά επιτόκια δανεισμού στους ΟΤΑ.
- 2. Ως προς τις ληξιπρόθεσμες οφειλές υπήρξε αναμόρφωση των όρων και συμπλήρωση από τους δήμους και το Ταμείο Παρακαταθηκών. Συγκεκριμένα: “ο οφειλέτης καθίσταται υπερήμερος, και συνεπώς, το σύνολο του δανείου ληξιπρόθεσμο και απαιτητό, εάν δεν εξοφλήσει εμπρόθεσμα δύο οποιεσδήποτε ετήσιες τοκοχρεωλυτικές δόσεις, εκτός εάν άλλως ήθελε αποφασίσει το Διοικητικό Συμβούλιο του ταμείου, κατόπιν υποβολής σχετικής αίτησης εκ μέρους του δήμου, εντός έξι μηνών από την επόμενη της λήξης της δεύτερης ως άνω δόσης”.
Με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου προσδιορίζονται λεπτομερώς οι δημοτικοί πόροι των χρημάτων που θα αξιοποιηθούν για την αποπληρωμή του δανείου. Αναλυτικότερα η απόφαση θα προσδιορίζει πως τα προαναφερόμενα “ίδια χρήματα” συνίστανται α) στο τέλος καθαριότητας και φωτισμού και β) στους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων (ΣΑΤΑ).