Πολύ σημαντικά χαρακτήρισε τα αποτελέσματα από την εφαρμογή της μεγάλης παρέμβασης για την πλαστική σακούλα ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, μιλώντας σε ημερίδα με θέμα “Πλαστικά: επανάσταση ή απειλή; διαβούλευση για το μέλλον της παραγωγής και της διαχείρισης των πλαστικών”, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της 83η Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.
Συγκεκριμένα ο κ. Φάμελλος γνωστοποίησε ότι “με βάση στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, το πρώτο εξάμηνο του 2018 βεβαιώθηκαν 10.788.055 ευρώ από το περιβαλλοντικό τέλος”. Όπως είπε, “αυτό πρακτικά σημαίνει ότι χρησιμοποιήθηκαν από τους Έλληνες 360 εκατ. λεπτές πλαστικές σακούλες στο δίκτυο των μεγάλων σούπερ μάρκετ και των εταιρειών λιανικής (καθώς εξαιρούνται από το μέτρο τα περίπτερα και οι λαϊκές αγορές)”, πράγμα που σημαίνει ότι κάθε μήνα καταναλώθηκαν 60 εκατ. τεμάχια που αντιστοιχούν σε πέντε με έξι τεμάχια ανά πολίτη το μήνα.
Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος διαβεβαίωσε ότι τα χρήματα αυτά θα επιστραφούν στο σύνολό τους στην Πολιτεία, θα γίνουν τσάντες πολλαπλών χρήσεων και μέσα πληροφόρησης. Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι διευρύνθηκαν τα όρια ευθύνης παραγωγού και εγγράφηκαν στα συστήματα 921 νέοι παραγωγοί, εκ των οποίων οι 136 είναι εταιρείες παραγωγής πλαστικής σακούλας. Παράλληλα εφαρμόζεται bar code ώστε να υπάρχει εικόνα των ποσοτήτων της πλαστικής σακούλας που εισάγονται από το εξωτερικό και θα υπάρξει και ένας κωδικός για τη σήμανση κάθε σακούλας ώστε να γίνεται γνωστό πού αποδίδεται η ανακύκλωσή της, ποιος την εισήγαγε και αν έχει καλύψει το κόστος της ανακύκλωσή της.
Αναφερόμενος στην αυτοδιοίκηση υπογράμμισε ότι έχουν αποσαφηνιστεί οι αρμοδιότητες και πλέον εκείνη θα έχει την απόλυτη ευθύνη για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Επιπλέον θα έρχονται τα συστήματα να κάνουν συμβάσεις ώστε να μεγιστοποιηθεί η ανακύκλωση και τα οφέλη που θα προκύψουν να αποτυπωθούν στο λογαριασμό του πολίτη.
Μιλώντας για την κυκλική οικονομία, τόνισε ότι η κυβέρνηση έλαβε τη σχετική πρωτοβουλία για την προώθησή της και εισήγαγε θεσμικές αλλαγές στις οποίες περιλαμβάνονται η ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για τα πράσινα σημεία, οι ειδικές απαιτήσεις για τα υλικά συσκευασίας που πρέπει να έχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές, η πρόβλεψη ώστε να λαμβάνεται υπόψη ο οικολογικός σχεδιασμός και η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης της συσκευασίας, η ευθύνη των κατασκευαστών και εισαγωγέων συσκευασιών για την εναλλακτική διαχείριση και η θεσμοθέτηση της χωριστής συλλογής χαρτιού, γυαλιού, πλαστικού, αλουμινίου, μετάλλου αλλά και του οργανικού απορρίμματος.
“Ζητήσαμε από το ΠΕΠ να προκηρύξει τον καφέ κάδο και έχει 50 εκατ. στην Κεντρική Μακεδονία για το σκοπό αυτό, για να αναπτύξετε την κομποστοποίηση, ενώ ο Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) έχει δεσμευτεί ότι μέχρι τις αρχές του 2019 θα έχει στην Κεντρική Μακεδονία μεταβατικές μονάδες για συλλογή οργανικού (υλικού)” πρόσθεσε. Ταυτόχρονα και μέχρι το τέλος του Νοεμβρίου, όλοι οι φορείς συνάθροισης κοινού, (όπως η Διεθνής Έκθεση, μεγάλα εμπορικά κέντρα, κινηματογράφοι, αεροδρόμια, ναυτιλία) θα πρέπει να έχουν σχέδιο για χωριστή συλλογή υλικών. Τέλος και οι δήμοι θα μπορούν να έχουν έσοδα από την πώληση των υλικών αυτών.
Με αφορμή τις συζητήσεις που γίνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την εναλλακτική διαχείριση του πλαστικού, ο κ. Φάμελλος τόνισε ότι η κυβέρνηση επέλεξε να συζητήσει το θέμα με την αυτοδιοίκηση και τη βιομηχανία, προκειμένου να είναι προετοιμασμένη για τις αλλαγές. Αναφερόμενος στο σχέδιο οδηγίας για τα πλαστικά, που θα συζητηθεί το επόμενο τετράμηνο στα συμβούλια υπουργών της ΕΕ, τόνισε ότι το σχέδιο αυτό:
-προτείνει τη μείωση της κατανάλωσης ορισμένων πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης, όπως είναι οι συσκευασίες τροφίμων,
-προβλέπει την απαγόρευση της κατανάλωσης για κάποια προϊόντα μιας χρήσης όπως πιάτα, μαχαιροπήρουνα, μπατονέτες, καλαμάκια,
-εισάγει απαιτήσεις για την ανακυκλωσιμότητα πλαστικών όπως φιάλες ποτών ή αναψυκτικών
-προβλέπει τη διευρυμένη ευθύνη παραγωγού ώστε να καταβάλλει τα ποσά που υποχρεώνεται όχι μόνο για την παραγωγή της συσκευασίας αλλά και την ανακύκλωσή της.
“Αυτές οι αλλαγές μας υποχρεώνουν να μιλήσουμε για καλύτερο σχεδιασμό προϊόντων” είπε και πρόσθεσε με έμφαση: “δεν μπορεί ένα προϊόν που έχει τέσσερα ή πέντε είδη πλαστικού, που είναι αδύνατο να διαχωριστούν και να ανακυκλωθούν κρατώντας υψηλή την ποιότητα του πλαστικού στο ανακυκλώσιμο δευτερογενές προϊόν να είναι πάνω σε μια συσκευασία”. Υπογράμμισε, τέλος ότι θα πρέπει να οδηγηθούμε στην παραγωγή όσο γίνεται καθαρότερων πλαστικών και γενικότερα υλικών συσκευασίας, ώστε να είναι εφικτή η ανακύκλωσή τους και η παραγωγή δευτερογενών προϊόντων.
Από την πλευρά του ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος Δημαράς, μιλώντας στην ημερίδα, τόνισε ότι είναι χρέος της κυβέρνησης η εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας για την επιβίωση των επόμενων γενεών. “Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ζούμε σε μια χαρακτηριστική στιγμή στην ιστορία της ανθρωπότητας, που από ανθρωπογενείς παράγοντες κινδυνεύουμε με κατάρρευση του πλανήτη” τόνισε και σημείωσε ότι πρέπει να αλλάξει το μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης.
Για τις επιδόσεις της χώρας μας στον τομέα της ανακύκλωσης ανέφερε ότι πάνω από το 80% των απορριμμάτων καταλήγει στην ταφή, ενώ στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 31%. Ειδικά για τη Θεσσαλονίκη σχολίασε ότι πάνω από το 90% των απορριμμάτων θάβονται, γεγονός που καθιστά ακόμη μεγαλύτερη την ευθύνη όλων απέναντι στα νέα παιδιά που έρχονται στον κόσμο, “να αλλάξουμε τα πράγματα και να επανορθώσουμε πολλά από αυτά που έχουμε καταστρέψει”.