Ολοκληρώθηκε το Πρόγραμμα «Εξοικονόμηση της ενέργειας από τους ΟΤΑ (Πρόγραμμα ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ)» με Ενδιάμεσο Φορέα Διαχείρισης το ΚΑΠΕ, με τη συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013.
Στην έκθεση, που εκπονήθηκε από την επιστημονική ομάδα του έργου στο ΚΑΠΕ, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα από την ολοκλήρωση των Πράξεων και του Προγράμματος (παρεμβάσεις σε δημόσια κτίρια, στους κοινόχρηστους χώρους αστικού περιβάλλοντος, πιλοτικές παρεμβάσεις στις αστικές μεταφορές και σε λοιπές τεχνικές αστικές υποδομές, δράσεις δημοσιότητας).
Στο πλαίσιο του Προγράμματος ολοκληρώθηκαν 59 Πράξεις με συνολικό κόστος 23,4 εκατ. ευρώ και συνολικό συγχρηματοδοτούμενο ποσοστό από την Ε.Ε. ύψους 92,40%. Οι παρεμβάσεις που χρηματοδοτηθήκαν είχαν ως αποτέλεσμα εξοικονόμηση ενέργειας 37,2% και μείωση εκπομπών CO2 9,8 kt ετησίως. Επιπλέον, κατά την υλοποίηση των Πράξεων δημιουργήθηκαν 183 πλήρεις θέσεις εργασίας.
Τα αποτελέσματα επήλθαν κυρίως με:
- την ενεργειακή αναβάθμιση 191 κτιρίων συνολικού εμβαδού 215.309 m2 (κυρίως κτίρια εκπαίδευσης όλως των βαθμίδων, δημοτικά κτίρια γραφείων, καθώς και δομές πολιτισμού / αθλητισμού)
- ενεργειακές παρεμβάσεις σε υπαίθριους χώρους όπου αντικαταστάθηκαν 5.824 φωτιστικά και πραγματοποιήθηκε βιοκλιματική ανάπλαση συνολικής επιφάνειας 21.666 m2.
Επιπλέον, υλοποιήθηκαν πιλοτικές παρεμβάσεις στις αστικές μεταφορές και σε λοιπές τεχνικές αστικές υποδομές, καθώς και δράσεις δημοσιότητας και δράσεις ενημέρωσης/εκπαίδευσης στους τομείς της εξοικονόμησης ενέργειας.
Σύμφωνα με την έκθεση:
Το Πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» σχεδιάστηκε με τρόπο αισιόδοξο στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής για την αειφόρο ανάπτυξη και τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής. Στόχευε στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας σε τοπικό επίπεδο, έτσι ώστε να υπάρξει ένα νέο μοντέλο ολοκληρωμένης προσέγγισης με τεχνικές και άλλες παρεμβάσεις που θα προσέδιδαν σημαντικά περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες.
Ωστόσο οι προκλήσεις και οι δυσκολίες που παρουσιάστηκαν είχαν ως αποτέλεσμα σημαντική καθυστέρηση στην υλοποίηση του Προγράμματος. Η έναρξη υλοποίησης των Πράξεων καθυστέρησε, μεταξύ άλλων, διότι απαιτήθηκε η έκδοση μιας σειράς Υπουργικών Αποφάσεων καθώς και η διενέργεια άλλων διοικητικών ενεργειών προκειμένου να διευθετηθούν διαδικαστικά θέματα απαραίτητα για την έναρξη υλοποίησης των πράξεων και κυρίως την χρηματοδότηση τους (ενδεικτικά αναφέρεται ότι με το νόμο Ν.4203/01.11.2013 επετεύχθη αύξηση χρηματοδότησης από 70% σε 100%). Η μη άμεση ενεργοποίηση των σχετιζόμενων με το έργο υπηρεσιών, η πολυμερισμένη ευθύνη και η διάχυση των αρμοδιοτήτων μεταξύ των φορέων, η πολυπλοκότητα των κανονιστικών κειμένων, η παρεμβολή προσθετών σταδίων ωρίμανσης μεταγενέστερα, η νομοθετική ρύθμιση για εξαίρεση από τον ΚΕΝΑΚ και η εξυγίανση του χρηματοδοτικού προγράμματος ήταν μερικά ακόμη από τα ποικίλα προβλήματα που παρουσιάστηκαν.
ΔΕΙΚΤΕΣ – ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Η προκήρυξη για τη συμμετοχή των ΟΤΑ στο Πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» είχε συνολικό προϋπολογισμό 100.000.000,00 Ευρώ, ποσό που αρχικά είχε σχεδιαστεί να επιμεριστεί σε όλες τις περιφέρειες της χώρας.
Οι προτάσεις που αξιολογήθηκαν θετικά ήταν 106 και ο συνολικός προϋπολογισμός τους ήταν 83.418.665,18 Ευρώ. Από τις Πράξεις που συμμετείχαν στο Πρόγραμμα ολοκληρώθηκαν τελικά 59 Πράξεις με συνολικό κόστος 23.337.531,14 ευρώ.
Το μεγαλύτερο μερίδιο κατέχει η Αττική, η οποία συμμετείχε στο Πρόγραμμα με 42 θετικά αξιολογημένες Πράξεις, από τις οποίες ολοκληρώθηκαν οι 20, με συνολικό κόστος 8.066.447,05 Ευρώ.
Επίσης, το 2ο μεγάλο μερίδιο κατέχει η Κεντρική Μακεδονία, με 21 θετικά αξιολογημένες Πράξεις, που ολοκληρώθηκαν οι 15, με συνολικό κόστος 5.946.598,82 Ευρώ.
Απ’ όλα τα παραπάνω παρατηρείται απόκλιση μεταξύ του προϋπολογισμού από την αξιολόγηση των Πράξεων και του συνολικού κόστους ολοκλήρωσης αυτών. Αυτή οφείλεται κυρίως σε απεντάξεις Πράξεων (ύψους περίπου 33,9 εκατ. €), καθώς και σε μη υλοποίηση υποέργων των 59 Πράξεων που παρέμειναν ενταγμένες (ύψους περίπου 12,5 εκατ. €) συνεπεία της εξυγίανσης. Επίσης, σημαντικό ρόλο στην απόκλιση διαδραμάτισαν και τα υψηλά ποσοστά εκπτώσεων στις προσφορές των αναδόχων (ύψους περίπου 12,3 εκατ. €).
Αναλυτικά η έκθεση εδώ