Με τη συμμετοχή εκπροσώπων της πλειοψηφίας των κοινοβουλευτικών κομμάτων και με έναν εκτεταμένο και ουσιαστικό διάλογο ολοκληρώθηκε το πρώτο debate για θέματα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που οργανώθηκε με πρωτοβουλία του προέδρου της ΚΕΔΕ Γ. Πατούλη.
Στη συζήτηση συμμετείχαν οι Θ. Γκοτσόπουλος, εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ, Γ. Γεωργαντάς, εκ μέρους της ΝΔ, Στ. Συράκου, εκ μέρους της ΛΑΕ, Κ. Χαρακίδης, εκπρόσωπος του Ποταμιού, Ν. Σοφιανός, εκ μέρους του ΚΚΕ, Π. Κουκουλόπουλος εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, η οποία μεταδόθηκε ζωντανά, διατυπώθηκαν οι θέσεις των κομμάτων για ζητήματα όπως η στρατηγική των κομμάτων για μεταρρυθμίσεις στη Δημόσια Διοίκηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, η αποτίμηση και οι προοπτικές του προγράμματος «Καλλικράτης», ο αναπτυξιακός ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στις σημερινές συνθήκες, οι πόροι και οι αρμοδιότητες των ΟΤΑ Α’ βαθμού, η εφαρμογή των Ε.Π. ΕΣΠΑ 2014-2020, η υποστήριξη-χρηματοδότηση των κοινωνικών δομών και προγραμμάτων των δήμων.
Ειδικότερα μεταξύ των άλλων οι εκπρόσωποι των κομμάτων κατέθεσαν τα εξής:
Ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙZA Θ. Γκοτσόπουλος, αναφορικά με το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, τόνισε ότι στρατηγικός στόχος του κόμματός του είναι ο θεσμός της Αυτοδιοίκησης να αποτελέσει τον δεύτερο πυλώνα στο πλαίσιο του διοικητικού και πολιτικού συστήματος της χώρας.
Αναφορικά με τον Καλλικράτη ο κ. Γκοτσόπουλος, είπε ότι πρόκειται για ένα συγκεντρωτικό σύστημα που έχει αποτύχει. Απαντώντας δε στην επιχειρηματολογία ότι με τον «Καλλικράτη» ισχυροποιήθηκε η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ανέφερε ότι η περικοπή κατά 65% των πόρων της δείχνει την πραγματικότητα, ότι δηλαδή χρησιμοποιήθηκε ο Καλλικράτης για να γίνει «πλιάτσικο» στα οικονομικά των δήμων και να δημιουργηθούν τα δήθεν «πλεονάσματα».
Ο κ. Γκοτσόπουλος επανέλαβε τη θέση του κόμματός του ότι ο Καλλικράτης πρέπει να καταργηθεί, αφού προηγηθεί συλλογική αποτίμηση του όλου συστήματος και αντικατάστασή του από ένα νέο που θα έχει προσδιορισμένες αρμοδιότητες, σταθερούς και διασφαλισμένους πόρους, ουσιαστική ενίσχυση των συλλογικών οργάνων, σταθερές εργασιακές σχέσεις, εθελούσιες μετακινήσεις, αλλαγή του εκλογικού συστήματος με εφαρμογή της απλής αναλογικής και διαφύλαξη του δημόσιου και κοινωφελούς χαρακτήρα των δήμων και όχι τη μετατροπή τους σε εταιρείες κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
Σε ότι αφορά τους οικονομικούς πόρους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ο κ. Γκοτσόπουλος επεσήμανε ότι με τη πρόβλεψη της συμφωνίας για χαμηλά πλεονάσματα στον κρατικό προϋπολογισμό ανοίγει η δυνατότητα να μείνουν χρήματα στους δήμους και να αποκατασταθεί η ροή της χρηματοδότησής τους.
Αναφορικά με τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ για φορολογική αποκέντρωση στην Αυτοδιοίκηση ο κ. Γκοτσόπουλος τόνισε είναι υπέρ, με την προϋπόθεση αυτή να προσδιορίζεται από το κεντρικό φορολογικό σύστημα, να μην επιβαρύνονται επιπλέον οι πολίτες και να έχει να κάνει με συγκεκριμένους αναπτυξιακούς στόχους των δήμων, κοινωνικές προτεραιότητες και αναδιανεμητικό χαρακτήρα. Παράλληλα υπογράμμισε ότι βασική πηγή εσόδων των δήμων πρέπει να παραμείνουν οι ΚΑΠ.
Σε ότι αφορά το ΕΣΠΑ, υπογράμμισε ότι οι δήμοι πρέπει να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο σε έργα μικρής και μεσαίας κλίμακας και με σαφείς αναπτυξιακούς στόχους που θα εντάσσονται στο γενικότερα αναπτυξιακό πλαίσιο της χώρας.
Τέλος σε ότι αφορά τις κοινωνικές δομές και δραστηριότητες των δήμων ο κ. Γκοτσόπουλος τόνισε ότι τα ποσά που προβλέπει το νέο ΕΣΠΑ υπολείπεται των πραγματικών αναγκών. Επισήμανε την ανάγκη να υπάρξει αύξηση των κονδυλίων κατά την έγκριση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, ενώ είπε ότι το κόμμα του θα προωθήσει συγκεκριμένες δράσεις για να αυξηθούν οι πόροι για τα κοινωνικά προγράμματα τόσο από το ΕΣΠΑ όσο και από εθνικούς πόρους.
Ο Γ. Γεωργαντάς, εκπρόσωπος της ΝΔ επισήμανε ότι στο πλαίσιο της Τριετούς Στρατηγικής για Μεταρρυθμίσεις το κόμμα του προωθεί την ανακατανομή των αρμοδιοτήτων, την αποκέντρωση σε τοπικό επίπεδο, τον οργανωτικό και λειτουργικό εκσυγχρονισμό των δήμων με επιχειρησιακό σχέδιο και μέτρα με χρηματοδότηση από το σχέδιο Γιούνκερ.
Αναφορικά τον Καλλικράτη ο κ. Γεωργαντάς ανέφερε ότι το κόμμα του δεν θα καταργήσει τον Καλλικράτη, αλλά θα προχωρήσει στη συγκρότηση ομάδας εργασίας με σκοπό να συμπληρώσει και να βελτιώσει τις διατάξεις του.
Σε ότι αφορά στα οικονομικά των ΟΤΑ ο κ. Γεωργαντάς έκανε λόγο για πρόγραμμα σταδιακής απόδοσης των παρακρατηθέντων πόρων των δήμων το οποίο θα είναι σε συνάρτηση και με την οικονομική πορεία της χώρας. Παράλληλα χαρακτήρισε λογική την πρόταση της ΚΕΔΕ για απόδοση στους δήμους του 10% του πακέτου Γιούνκερ, καθώς θα φέρει μεγάλη προστιθέμενη αξία για τη χώρα.
Σε ότι αφορά στην φορολογική αποκέντρωση ο κ. Γεωργαντάς είπε ότι αυτή μπορεί να ξεκινήσει με τη σταδιακή μεταβίβαση στους δήμους του φόρου ακίνητης περιουσίας, ενώ στη μεταβατική φάση εφαρμογής της θα πρέπει να αναπληρωθούν τυχόν απώλειες λόγω ελλιπούς εισπραξιμότητας.
Για το ΕΣΠΑ ο κ. Γεωργαντάς ανέφερε ότι η ΝΔ θα εξετάσει τη δυνατότητα για ειδικό πρόγραμμα της Αυτοδιοίκησης και ότι αν αυτό δεν καταστεί εφικτό τότε να υπάρξει πρόβλεψη στα Περιφερειακά και Τομεακά Προγράμματα για την ειδική συμμετοχή των δήμων σ΄ αυτά. Παράλληλα, κατηγόρησε την απελθούσα κυβέρνηση για αστοχία στο θέμα των παιδικών σταθμών ενώ δήλωσε την αμέριστη συμπαράσταση για την στήριξη των κοινωνικών δομών και προγραμμάτων των δήμων.
Η Στ. Συράκου, εκπρόσωπος της ΛΑΕ, επεσήμανε ότι όσα προωθούνται με το Γ΄Μνημόνιο δεν συνιστούν μεταρρυθμίσεις για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και ότι οι μεταρρυθμίσεις προαπαιτούν σταθερή χρηματοδότηση των ΟΤΑ, ενίσχυση και ανανέωση του προσωπικού των δήμων.
Η κ. Συράκου τόνισε ότι ο μόνος τρόπος για να δοθεί ώθηση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι η ανατροπή του Καλλικράτη, που έχει φέρει τη συρρίκνωση των υπηρεσιών των δήμων, την αύξηση της γραφειοκρατίας, την επιτροπεία και την αύξηση της αδιαφάνειας.
Σε ότι αφορά στα οικονομικά υπογράμμισε ότι πρέπει να τηρείται το Σύνταγμα και να αποκατασταθεί η χρηματοδοτική σταθερότητα, διότι διαφορετικά δεν μπορεί να γίνεται καν λόγος για ανάπτυξη και αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Σε ότι αφορά στην φορολογική αποκέντρωση είπε ότι η ΛΑΕ δεν συμφωνεί με τη μετατροπή των δήμων σε φοροεισπρακτικό μηχανισμό και υποστήριξε την εφαρμογή ενιαίου φορολογικού συστήματος, με κοστολόγηση των αρμοδιοτήτων των δήμων και απόδοση των αναγκαίων πόρων σε αντιστοιχία με όσα προβλέπει το Σύνταγμα.
Ο Κ. Χαρακίδης, εκπρόσωπος του «Ποταμιού» έκανε λόγο για επανάσταση του αυτονόητου, όλα αυτά που καλείται να κάνει η χώρα και τόνισε ότι το τρίπτυχο για τις μεταρρυθμίσεις στην Αυτοδιοίκηση για το κόμμα του περικλείονται στο «Αυτονομία- Αυτοχρηματοδότηση –Αυτοέλεγχος». Ως πρώτο βήμα έθεσε την αλλαγή του εκλογικού συστήματος για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, με προτεραιότητα τις χωριστές λίστες για την εκλογή των δημάρχων και των δημοτικών συμβούλων.
Ο κ. Χαρακίδης τόνισε επίσης ότι βάση για συνολική μεταρρύθμιση στην Αυτοδιοίκηση είναι ο Καλλικράτης, καθώς και ότι τη βάση την έχει θέσει η ΚΕΔΕ και αφορά στη διασφάλιση πόρων, την αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων και την ενίσχυση με προσωπικό, ενώ τάχθηκε και υπέρ χωροταξικών αλλαγών στη βάση όσων θα προτείνει η ΚΕΔΕ. Παράλληλα υπογράμμισε την ανάγκη να αποδοθούν τα παρακρατηθέντα, εφάπαξ στους μικρούς δήμους και με δόσεις στους μεγάλους.
Για τη φορολογική αποκέντρωση ο κ. Χαρακίδης τάχθηκε υπέρ, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα επιβληθεί κανένας νέος φόρος. Αντιθέτως πρότεινε την μεταβίβαση στους δήμους του φόρου ακινήτων, να παραμείνει το 12% του ΦΠΑ στους δήμους και το 25% του ΦΕΦΝΠ, ενώ ως τρίτη εκδοχή ανέφερε τον τοπικό αναπτυξιακό ανταποδοτικό φόρο, όπως για τις λαϊκές αγορές ή τη διέλευση δικτύων.
Για το ΕΣΠΑ ο κ. Χαρακίδης τάχθηκε κάθετα υπέρ της ύπαρξης ειδικού προγράμματος για τους δήμους, που θα το διαχειρίζονται οι ίδιοι και με διαχειριστική αρχή την ΚΕΔΕ.
Ο Ν. Σοφιανός εκπρόσωπος του ΚΚΕ, εξέφρασε την αντίθεσή του στις μεταρρυθμίσεις που προωθεί το μνημόνιο, δηλώνοντας ότι το κόμμα του θα είναι απέναντι. Αναφορικά με τον Καλλικράτη ο κ. Σοφιανός σημείωσε ότι άλλαξε προς το χειρότερο το τοπίο στην Αυτοδιοίκηση με την εφαρμογή του, και ότι συνεπικουρία των Μνημονίων συρρικνώθηκαν οι λειτουργίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, έγινε αφαίμαξη πόρων και προσωπικού, υπογραμμίζοντας ότι πρέπει να μπει φρένο σε αυτές τις πολιτικές.
Ο κ. Σοφιανός επισήμανε τον κίνδυνο να μείνουν στον αέρα οι προϋπολογισμοί των δήμων, υπογραμμίζοντας παράλληλα την ανάγκη για διεκδίκηση πόρων, χωρίς να μετατίθενται τα βάρη στην πλάτη των πολιτών και ανυπακοής στην εφαρμογή μέτρων αφαίμαξής τους.
Για το ΕΣΠΑ τόνισε την ανάγκη να διεκδικήσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση προγράμματα για υποδομές και κρίσιμους τομείς, όπως παιδικοί σταθμοί, πυροπροστασία, αντισεισμική θωράκιση.
Ο Π. Κουκουλόπουλος, εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, τόνισε ότι τώρα είναι η ώρα για αποκέντρωση με Αυτοδιοίκηση, προτείνοντας ταυτόχρονα να μπει μπροστά η Αυτοδιοίκηση για αξιολόγηση δομών και κινητικότητα χωρίς απολύσεις. Ο κ. Κουκουλόπουλος υπεραμύνθηκε του «Καλλικράτη» λέγοντας ότι, αν δεν υπήρχε, η Αυτοδιοίκηση με την κρίση θα είχε καταρρεύσει.
Ο κ. Κουκούπουλος τάχθηκε υπέρ της απόδοσης του συνόλου του ΕΝΦΙΑ στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, καθώς και ρήτρας αποκέντρωσης για το ΕΣΠΑ. Συγκεκριμένα πρότεινε το 30-40% των ΠΕΠ να πηγαίνει στον α΄ βαθμό Αυτοδιοίκησης , καθώς και να έχουν δικαίωμα βέτο στις προτεραιότητες οι Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων.
Γ. Πατούλης: Οι θέσεις των κομμάτων αποτελούν για μας δέσμευση και για την επομένη των εκλογών
Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης εξέφρασε την ικανοποίησή του τόσο για τη συμμετοχή, όσο και για το υψηλό επίπεδο του διαλόγου που πραγματοποιήθηκε.
«Σε μια περίοδο όπου οι πολίτες απαιτούν συγκεκριμένες και ουσιαστικές απαντήσεις στα προβλήματα που τους απασχολούν είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι εκπρόσωποι όλων των κομμάτων τοποθετήθηκαν με πολύ ξεκάθαρο τρόπο για τα ζητήματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Με δεδομένο μάλιστα, ότι τα τελευταία χρόνια η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρωταγωνίστησε στην εθνική προσπάθεια για την έξοδο της χώρας από την οικονομική κρίση – τόσο με τα πρωτογενή πλεονάσματα που πέτυχε, όσο και με τη στήριξη της κοινωνικής συνοχής – θέλω να ξεκαθαρίσω ότι οι θέσεις αυτές αποτελούν για μας δέσμευση και για την επομένη των εκλογών», επεσήμανε χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ κ. Γ. Πατούλης.