Κίνητρα στους ΟΤΑ για συμπαραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ προβλέπει ν/σχ του ΥΠΕΝ

Κίνητρα σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, ιδιώτες και ΝΠΔΔ, προκειμένου να δραστηριοποιηθούν στην παραγωγή ενέργειας, τη συμπαραγωγή και την ενεργειακή αποδοτικότητα, δίνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τις ενεργειακές κοινότητες, που κατατέθηκε στη Βουλή.

Τα μέτρα στήριξης αφορούν κυρίως την ανάπτυξη σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, από τις τοπικές κοινωνίες με ιδιαίτερη έμφαση στα νησιά με στόχο την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, τη μείωση του κόστους παραγωγής και την αξιοποίηση του ανανεώσιμου δυναμικού (αιολικό, ηλιακό, γεωθερμία). Το νομοσχέδιο ορίζει ρητά τις αγορές στις οποίες επιτρέπεται να δραστηριοποιούνται οι ενεργειακές κοινότητες, τις ελάχιστες προβλέψεις που πρέπει να περιλαμβάνει το καταστατικό τους και τον τρόπο διάθεσης των κερδών για δράσεις κοινής ωφέλειας τοπικού χαρακτήρα, ή διανομής τους στα μέλη του συνεταιρισμού.

Τα οικονομικά κίνητρα περιλαμβάνουν την δυνατότητα ένταξης σε κοινοτικά ή εθνικά προγράμματα χρηματοδότησης επενδύσεων, ειδική διαδικασία αδειοδότησης, απαλλαγή από το ετήσιο τέλος διατήρησης του δικαιώματος κατοχής άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, προνομιακή συμμετοχή ή εξαίρεση από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες που εφαρμόζονται για την αδειοδότηση των μονάδων ΑΠΕ και συμπαραγωγής (θα καθοριστούν με υπουργική απόφαση), κατά προτεραιότητα εξέταση των αιτήσεών τους για άδειες παραγωγής, προσφορά σύνδεσης και έγκριση περιβαλλοντικών όρων, μείωση του ύψους της εγγυητικής επιστολής για τη χορήγηση προσφοράς σύνδεσης κ.ά.. Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για την κάλυψη από τις ενεργειακές κοινότητες, των ενεργειακών αναγκών ευάλωτων καταναλωτών και πολιτών που διαβιούν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Με άλλες διατάξεις αυξάνεται το όριο ισχύος μονάδων ΑΠΕ, που απαλάσσονται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής, ρυθμίζεται η διανομή θερμικής ενέργειας στους καταναλωτές, ενώ παρέχεται και η δυνατότητα στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, να συνάψει συμβάσεις για απευθείας ανάθεση μελετών, προκειμένου να ολοκληρωθεί το 2018 ο μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός.

Τέλος, επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων σε δημόσιους κοινόχρηστους χώρους, με στόχο να διευκολυνθεί η ανάπτυξη του σχετικού δικτύου.

Ειδικότερα, σύμφωνα  με  το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας  στο νομοσχέδιο  προβλέπονται τα εξής:

Νομοσχέδιο Ενεργειακών Κοινοτήτων

Η Ενεργειακές Κοινότητες (Ε.Κοιν.) είναι αστικοί συνεταιρισμοί με αποκλειστικό σκοπό την προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα, την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας και την προαγωγή της ενεργειακής αειφορίας, την παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση, διανομή και προμήθεια ενέργειας, την ενίσχυση της ενεργειακής αυτάρκειας/ασφάλειας σε νησιωτικούς δήμους, καθώς και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας στην τελική χρήση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Βασικές δραστηριότητες των Ε.Κοιν.

Οι Ενεργειακές Κοινότητες δραστηριοποιούνται στους τομείς των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, της Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης, της ορθολογικής χρήσης ενέργειας, της ενεργειακής αποδοτικότητας, των βιώσιμων χερσαίων μεταφορών, της διαχείρισης της ζήτησης και της παραγωγής, διανομής και προμήθειας ενέργειας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Ειδικότερα, έχουν δικαίωμα να ασκούν τις κάτωθι δραστηριότητες:

• Παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση ή πώληση ηλεκτρικής ή θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.
• Παραγωγή, Διανομή και προμήθεια θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας
• Προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου προς Τελικούς Πελάτες
• Διαχείριση πρώτης ύλης για την παραγωγή ενέργειας από βιομάζα ή βιορευστά ή βιοαέριο
• Προμήθεια για τα μέλη της ενεργειακών προϊόντων, ηλεκτροκίνητων οχημάτων και οχημάτων εναλλακτικών καυσίμων.
• Ανάπτυξη, διαχείριση και εκμετάλλευση υποδομών εναλλακτικών καυσίμων και οχημάτων εναλλακτικών καυσίμων
• Εγκατάσταση και λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης νερού με χρήση Α.Π.Ε. εντός της περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν.

Ακόμη δυνητικά μπορούν να ασκούν:

• Διαχείριση ή συμμετοχή σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης
• Παροχή συμβουλών για τη διαχείριση ή συμμετοχή των μελών της σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα
• Παροχή ενεργειακών υπηρεσιών.
• Ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για θέματα ενεργειακής αειφορίας.
• Δράσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας σε ευάλωτους καταναλωτές ή πολίτες κάτω από τα όρια της φτώχειας, ανεξάρτητα αν είναι μέλη της ενεργειακής κοινότητας, όπως ενδεικτικά παροχή ή συμψηφισμός ενέργειας, ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ή άλλα μέτρα που μειώνουν την κατανάλωση της ενέργειας στις κατοικίες των πολιτών αυτών.

Αναμένεται ότι αποτέλεσμα των Ενεργειακών Κοινοτήτων θα είναι η μείωση των τιμολογίων, η περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ καθώς και η αξιοποίηση  των διαθέσιμων εργαλείων της ενεργειακής αγοράς, όπως, για παράδειγμα, ο συμψηφισμός ενέργειας (net metering), ο εικονικός συμψηφισμός ενέργειας (virtual net metering) και οι Έξυπνοι Μετρητές (Smart Meters).

Ποιοι μπορούν να συμμετάσχουν σε Ε.Κοιν.

Δικαίωμα συμμετοχής στις Ενεργειακές Κοινότητες έχουν φυσικά πρόσωπα με πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού της ίδιας περιφερειακής ενότητας εντός της οποίας βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν. ή επιχειρήσεις αυτών και Ο.Τ.Α. β΄ βαθμού εντός των διοικητικών ορίων των οποίων βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν.

Κριτήρια εντοπιότητας

Τουλάχιστον το 50% συν ένα των μελών πρέπει να σχετίζονται με τον τόπο στον οποίο βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν., και συγκεκριμένα τα φυσικά πρόσωπα – μέλη να έχουν πλήρη ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία σε ακίνητο το οποίο βρίσκεται εντός της περιφερειακής ενότητας της έδρας της Ε.Κοιν. ή να είναι δημότες δήμου της περιφερειακής ενότητας αυτής και τα νομικά πρόσωπα μέλη να έχουν την έδρα τους εντός της περιφερειακής ενότητας της έδρας της Ε.Κοιν.

Οι Ε.Κοιν. έχουν μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα

Ο ελάχιστος αριθμός μελών των Ε.Κοιν. είναι:

• 5 στην περίπτωση που τα μέλη είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου εκτός των Ο.Τ.Α ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ή φυσικά πρόσωπα
• 2 στην περίπτωση Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού νησιωτικών περιοχών, με πληθυσμό κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους σύμφωνα με την τελευταία απογραφή
• 3 στην περίπτωση που τα μέλη είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου ή φυσικά πρόσωπα, εκ των οποίων τα δύο (2) τουλάχιστον να είναι Ο.Τ.Α.

Όσον αφορά τη διάθεση των κερδών, αυτά δεν διανέμονται στα μέλη, αλλά παραμένουν στην Ε.Κοιν. υπό τη μορφή αποθεματικών και διατίθενται για τους σκοπούς της με απόφαση της γενικής συνέλευσης.

Εξαίρεση οι Ε.Κοιν. κερδοσκοπικού χαρακτήρα

Οι Ε.Κοιν. δύνανται να έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα κατ’ εξαίρεση και μόνο σε περίπτωση που συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:

• τα μέλη της Ε.Κοιν. είναι τουλάχιστον δεκαπέντε (15)
• δέκα (10) προκειμένου για Ε.Κοιν. με έδρα σε νησιωτικό δήμο

καθώς και εάν το 50% συν ένα εξ αυτών είναι φυσικά πρόσωπα.

Σε αυτή την περίπτωση το υπόλοιπο των καθαρών κερδών μετά την αφαίρεση των αποθεματικών διανέμεται στα μέλη.

Συνεταιριστικές μερίδες

Για όλες τις Ε.Κοιν ισχύει ότι πέραν της υποχρεωτικής συνεταιριστικής μερίδας, κάθε μέλος μπορεί να κατέχει και μία ή περισσότερες προαιρετικές συνεταιριστικές μερίδες, με ανώτατο όριο συμμετοχής του στο συνεταιριστικό κεφάλαιο το 20%. Μόνη εξαίρεση αποτελούν οι Ο.Τ.Α. που μπορούν να συμμετέχουν στο συνεταιριστικό κεφάλαιο με ανώτατο όριο το 40%, καθώς και με ανώτατο όριο συμμετοχής το 50% για τους Ο.Τ.Α. α’ βαθμού νησιωτικών περιοχών με πληθυσμό κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή Όσον αφορά τη μεταβίβαση συνεταιριστικής μερίδας σε μέλος ή σε τρίτο πρόσωπο γίνεται μόνο ύστερα από συναίνεση του διοικητικού συμβουλίου.

Δυνατότητα δημιουργίας Ενώσεων-Ομοσπονδίας

Τουλάχιστον πέντε Ε.Κοιν. με έδρα στην ίδια Περιφέρεια, μπορούν να συστήσουν ένωση ενεργειακών συνεταιρισμών, με σκοπό το συντονισμό και την προώθηση των δραστηριοτήτων τους. Η Γενική Συνέλευση της ένωσης των ενεργειακών συνεταιρισμών απαρτίζεται από τους αντιπροσώπους των Ε.κοιν. που συμμετέχουν στην ένωση.

Οι ενώσεις ενεργειακών συνεταιρισμών όλης της χώρας, δύνανται επιπλέον, να συστήσουν Ομοσπονδία Ενεργειακών Συνεταιρισμών της Ελλάδας, με σκοπό τον συντονισμό και την καλύτερη εκπροσώπηση του ενεργειακού συνεταιριστικού κινήματος της χώρας. Στη γενική συνέλευση της Ομοσπονδίας των Ενεργειακών Συνεταιρισμών της Ελλάδας, προβλέπεται η συμμετοχή όλων των ενώσεων ενεργειακών συνεταιρισμών, με δύο αντιπροσώπους η καθεμία.

Οικονομικά Κίνητρα και Μέτρα Στήριξης των Ε.Κοιν.

• Δυνατότητα Συμμετοχής σε προγράμματα του Αναπτυξιακού Νόμου
• Κίνητρα για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ
• Ειδικές προϋποθέσεις και όροι προνομιακής συμμετοχής ή εξαίρεσης από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών Μειωμένες Χρεώσεις για σταθμούς ΑΠΕ που συμμετέχουν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (Φο.Σ.Ε.Τε.Κ.)

• • Απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής του Ετήσιου τέλους διατήρησης δικαιώματος κατοχής άδειας παραγωγής
  • Μειωμένο ύψος εγγυητικών επιστολών που απαιτούνται κατά την αδειοδότηση
  • Προτεραιότητα κατά την αδειοδότηση
  • Απαλλαγή από το ειδικό τέλος του 1,7%, όταν συμμετέχει ΟΤΑ στην Ε.Κοιν.

• Κίνητρα για συμμετοχή στην αγορά – προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας

• • Ελάχιστο κεφάλαιο για χορήγηση άδειας προμήθειας: 60.000€
  • Μειωμένα ποσά εγγυητικών επιστολών για εγγραφή στο μητρώο Συμμετεχόντων
• Επιτρέπεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών και σταθμών μικρών ανεμογεννητριών από Ε.Κοιν. για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών των μελών τους με εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (Virtual Net Metering με μέλη της Ε.Κοιν).
• Eιδικοί όρους για τις Ε.Κοιν. που λειτουργούν ως Φορείς Εκμετάλλευσης υποδομών Φόρτισης Η/Ο.
• Ειδικές προβλέψεις για Ε.Κοιν. που θα αδειοδοτούν σταθμούς θερμικής ενέργειας για τηλεθέρμανση

Παραδείγματα δυνητικών Ε.Κοιν.

1. Παραδείγματα σε Αστικές Περιοχές

Φ/Β NET METERING

Οι ιδιοκτήτες ή χρήστες των διαμερισμάτων μιας πολυκατοικίας δημιουργούν μία Ενεργειακή Κοινότητα προκειμένου να εγκαταστήσουν ένα φωτοβολταϊκό σύστημα ή και μία ανεμογεννήτρια σε ένα ακίνητο που μπορεί να βρίσκεται ακόμη και σε κάποια άλλη περιοχή και εφαρμόζουν εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από το φωτοβολταϊκό σύστημα ή την ανεμογεννήτρια με τις καταναλώσεις των διαμερισμάτων της πολυκατοικίας. Με αυτόν τον τρόπο οι ιδιοκτήτες ή χρήστες των διαμερισμάτων/μέλη της ΕΚΟΙΝ θα λαμβάνουν μειωμένο λογαριασμό ηλεκτρικής ενέργειας.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ

Οι ιδιοκτήτες ή χρήστες των διαμερισμάτων μιας πολυκατοικίας δημιουργούν μία Ενεργειακή Κοινότητα προκειμένου να συμμετάσχουν σε πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης της πολυκατοικίας.

ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΥΑΛΩΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ

Τρεις ΟΤΑ, δημιουργούν μία Ενεργειακή Κοινότητα, προκειμένου να εγκαταστήσουν ένα φ/β σύστημα ή και μία α/γ και να εφαρμόσουν εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από το φ/β σύστημα ή την α/γ με τις καταναλώσεις τους και καταναλώσεις ευάλωτων καταναλωτών ή πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

2. Παραδείγματα σε Επαρχιακές Περιοχές

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ

Δομή Πινάκων

Παραδείγματα