Λάζαρος Κυρίζογλου: Η νέα αυτοδιοικητική περίοδος ξεκίνησε με τους δήμους αντιμέτωπους με πολλά δυσεπίλυτα λειτουργικά προβλήματα, γεγονός που απαιτεί εκ μέρους μας νέα πολιτική ατζέντα διεκδικήσεων
Στο Ηράκλειο συνεχίστηκαν σήμερα οι προσυνεδριακές εκδηλώσεις διαλόγου που πραγματοποιεί η ΚΕΔΕ, ενόψει της διεξαγωγής του Ετήσιου Τακτικού Συνεδρίου, που θα πραγματοποιηθεί 7-9 Νοεμβρίου στη Ρόδο.
Η σημερινή συζήτηση επικεντρώθηκε μεταξύ των άλλων στην ανησυχητική αύξηση του φαινομένου της νεανικής εγκληματικότητας και παραβατικότητας και την ανάγκη ανάληψης δράσεων απ’ όλους τους φορείς και ιδίως της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την αντιμετώπισή του. Συζητήθηκαν επίσης θέματα παιδείας, αθλητισμού και πολιτισμού,
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου στην αρχή της ομιλίας του εξέφρασε τη συμπαράσταση και αλληλεγγύη της ΚΕΔΕ προς τους δήμους Μαλεβιζίου και Βιάννου και τους δημάρχους Μενέλαο Μποκέα και Παύλο Μπαριτάκη «για τις πρωτόγνωρες και πρωτάκουστες σε βάρος της περιουσίας των δήμων τους καταδικαστέες εγκληματικές ενέργειες».
«Οι δήμαρχοι, τόνισε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, δεν πτοούμαστε από τέτοιου είδους εγκληματικές ενέργειες. Και αλλοίμονο αν πιστεύουν κάποιοι πλάνοι ότι μπορούν να ανακόψουν τον ρυθμό προχωρήσεως του δημοτικού έργου ή να επιβάλλουν τις θελήσεις τους στους οικείους δήμους και δημάρχους. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Διότι τα έργα θα προχωρήσουν. Οι δήμοι θα συνεχίσουν να λειτουργούν και να υπάρχουν. Και θα δείξουμε με κάποιον τρόπο την έμπρακτη συμπαράστασή μας προς τον δήμο Μαλεβιζίου που κατέστρεψαν σχεδόν το σύνολο του εξοπλισμού καθαριότητας που διέθετε».
Κατά την ομιλία του ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ υπογράμμισε τον ιδιαίτερο και κρίσιμο χαρακτήρα που αποκτά το φετινό ετήσιο Συνέδριο της ΚΕΔΕ καθώς, όπως είπε «η νέα αυτοδιοικητική περίοδος ξεκίνησε με τους δήμους να βρίσκονται αντιμέτωποι με πολλά δυσεπίλυτα λειτουργικά προβλήματα και προκλήσεις. Γεγονός που απαιτεί εκ μέρους της ίδιας της Αυτοδιοίκησης νέα προσέγγιση, νέα πολιτική ατζέντα διεκδικήσεων, αποφάσεις και δράσεις που θα οδηγήσουν στη δυναμική επανεκκίνηση της, πράγμα που αποτελεί και τον κεντρικό στόχο του συνεδρίου».
Στη συνέχεια ο κ. Κυρίζογλου, υπογράμμισε ότι απαιτείται και νέο πλαίσιο θέσεων που θα δώσει ουσιαστικό περιεχόμενο και θα απαντά δημιουργικά και με θετικό τρόπο στη νέα ατζέντα που ανοίγει το επόμενο διάστημα το υπουργείο Εσωτερικών και η κυβέρνηση, με αφορμή την παρουσίαση της Νέας Χάρτας της Αυτοδιοίκησης, του Νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης. Σκοπός μας είναι μια ουσιαστική μεταρρύθμιση, με τους δήμους στο επίκεντρο του νέου συστήματος διακυβέρνησης. Με έμφαση στην αποκέντρωση ρόλων, ευθυνών, πόρων κι αρμοδιοτήτων. Η Χάρτα της Αυτοδιοίκησης, ως μοχλός θεσμικού εκσυγχρονισμού και η απόδοση των αναγκαίων πόρων στους δήμους για να ασκήσουν αποτελεσματικά τις αρμοδιότητες κι τις ευθύνες που θα τους αποδοθούν, είναι τα αναγκαία επόμενα βήματα. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι σήμερα οι δήμοι μας είναι και πιο δυνατοί και πιο αποτελεσματικοί. Όχι όμως τόσο, όσο επιβάλλεται, για να είμαστε ακόμη πιο χρήσιμοι στους συμπολίτες μας».
Αναφερόμενός στα οικονομικά των δήμων ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ σημείωσε πως παρά την αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης το προηγούμενο διάστημα, οι δήμοι εξακολουθούν να μη δύνανται να αντιμετωπίσουν το λειτουργικό κόστος, καθώς τους έχουν αφαιρεθεί θεσμοθετημένοι πόροι, έχουν επιβαρυνθεί με την κατακόρυφη αύξηση του ενεργειακού κόστους και την άδικη επιβολή του τέλους ταφής.
Τόνισε ότι το ζήτημα των οικονομικών των δήμων η ΚΕΔΕ το έθεσε ως επιτακτική ανάγκη στην Κυβέρνηση ζητώντας την καταβολή επιπλέον 450 εκ. ευρώ για το 2024 και γενναία αύξηση των ΚΑΠ το 2025, την απόδοση των χρημάτων του τέλους ταφής, την απόδοση των θεσμοθετημένων πόρων στους δήμους και την κατάργηση του άρθρου 44 του Ν. 5000/2010, που θεσπίζει ανώτατο πλαφόν 3,528 δισ. ευρώ στους ΚΑΠ.
Υπογράμμισε την υπόσχεση που δόθηκε στη συνάντηση με τον Πρωθυπουργό, για extra οικονομική ενίσχυσή μας με ποσό περίπου 250 εκατομμυρίων ευρώ (μία ΚΑΠ 145 εκατομμύρια + 105 εκατομμύρια ληξιπρόθεσμα και ΚΑΠ).
Παράλληλα χαρακτήρισε «πολύ θετική» την κυβερνητική εξαγγελία για το πρόγραμμα επισκευών και συντηρήσεων των σχολικών εγκαταστάσεων «Μαριέττα Γιαννάκου», με διάθεση 250 εκατ. ευρώ, συν τις όποιες δωρεές εξασφαλιστούν τονίζοντας ότι το πρόγραμμα πρέπει να εφαρμοστεί αυτονόητα σε συνεργασία με τους δήμους. Παράλληλα ανακοίνωσε πως ήδη συμφωνήθηκε και πολύ σύντομα ότι θα σταλεί στους δήμους εγκύκλιος προκειμένου να προβούν οι ίδιοι οι δήμοι στην ιεράρχηση των αναγκών για τα έργα επισκευής και συντήρησης των σχολικών μονάδων στους δήμους τους.
Αναφερόμενος στο ζήτημα του προσωπικού των δήμων ζήτησε την έστω σταδιακή άρση της αναστολής προσλήψεων στους δήμους, την πρόσληψη προσωπικού ιδιαίτερα στη δημοτική αστυνομία, την άμεση συνέχιση εφαρμογής και λειτουργίας του προγράμματος απασχόλησης ανέργων 55-67.
Εγκληματικότητα και παραβατικότητα των νέων
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εγκληματικότητας και Παραβατικότητας των νέων, Μιχαήλ Καραμαλάκης , δημοτικός σύμβουλος Ηρακλείου Κρήτης αναφέρθηκε στην πολύ ανησυχητική αύξηση του φαινομένου της νεανικής εγκληματικότητας και παραβατικότητας που καθιστά αναγκαία την ανάληψη δράσεων απ’ όλους τους φορείς και ιδίως της Τ.Α.
Παραθέτοντας στην εισήγησή του επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας ανέφερε ότι οι υποθέσεις παραβατικότητας ανηλίκων έχουν αυξηθεί κατά 60% μέσα σε λιγότερο από τρία χρόνια, από 4.229 το 2020 σε 6.780 το 2023.
«Ακόμα χειρότερα είναι τα δεδομένα για το 2024, όπου μέσα σε ένα οκτάμηνο – μέχρι τον Αύγουστο, είχαμε σχεδόν 9.000 συλλήψεις ανηλίκων παραβατών, έναντι 6.150 για όλο το 2023 – 50% αύξηση δηλαδή και ο χρόνος δεν έχει ακόμα τελειώσει. Το πιο ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι η ηλικία έναρξης της παραβατικότητας έχει μειωθεί, με παιδιά ηλικίας 12 και 13 ετών να εμπλέκονται σε εγκληματικές δραστηριότητες», είπε.
Παράλληλα, το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού, (bullying), καταγράφει τρομακτικά ποσοστά. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΕΚΠΑ, το 50-60% των εφήβων έχουν βιώσει περιστατικά εκφοβισμού στις διάφορες μορφές του (λεκτικό, σωματικό, κοινωνικό), ενώ ένας στους τρεις νέους έχει δεχθεί διαδικτυακό εκφοβισμό. Αυτά τα φαινόμενα δημιουργούν τεράστιο ψυχολογικό βάρος στους νέους, με το 20% των παιδιών που έχουν δεχτεί bullying να αναγκάζονται να αλλάξουν σχολικό περιβάλλον.
Η παραβατικότητα σε αυτές τις ηλικίες, πρόσθεσε ο κ. Καραμαλάκης, δεν είναι μόνο ένα νομικό ζήτημα αλλά ένα βαθύ κοινωνικό πρόβλημα με πολυδιάστατες επιπτώσεις, τόσο για τους θύτες όσο και για τα θύματα, και αναφέρθηκε εμφατικά στην ανάγκη για δράση, υπογραμμίζοντας ότι οι δήμοι της χώρας, μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη και προώθηση νέων πρακτικών αντεγκληματικής πολιτικής σε τοπικό επίπεδο.
Ο κ. Καραμαλάκης υπογράμμισε ότι η ΚΕΔΕ μπορεί και πρέπει να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο για την αντιμετώπισή του προβλήματος, σε συνεργασία με την κεντρική κυβέρνηση και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, να συντονίσει και να κινητοποιήσει τις τοπικές αρχές, τα σχολεία, και την κοινωνία των πολιτών για την υλοποίηση στοχευμένων δράσεων που μπορούν να φέρουν πραγματική βελτίωση σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Πέρα όμως από τον συντονιστικό ρόλο, η ΚΕΔΕ μπορεί να αναλάβει και η ίδια συγκεκριμένες πρωτοβουλίες σε 4 κατευθύνσεις:
- Έρευνα και βαθύτερη κατανόηση
2.Προγράμματα εκπαίδευσης και πρόληψης
- Ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής
- Συνεργασία με τις τοπικές αρχές
«Η εγκληματικότητα και παραβατικότητα των νέων δεν είναι απλώς ένα πρόβλημα, αποτελούν συμπτώματα μιας συνολικότερης κρίσης που αγγίζει τον πυρήνα των αξιών μας, της ίδιας της κοινωνίας μας. Η αληθινή ασφάλεια δεν επιτυγχάνεται μόνο με αστυνομικά μέτρα, αλλά κυρίως με την πρόληψη και την κοινωνική επανένταξη» τόνισε ο κ. Καραμαλάκης.
Παιδεία και Αθλητισμός
Σε ζητήματα που αφορούν στη χρηματοδότηση και στη βιωσιμότητα των υποδομών και των προγραμμάτων που παρέχονται σε τοπικό επίπεδο στους τομείς Παιδείας και Αθλητισμού καθώς και τις προτάσεις της ΚΕΔΕ αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Επιτροπής Παιδείας και Αθλητισμού Σπύρος Σταματόπουλος, δήμαρχος Συκιωνίων.
Ειδικότερα για τον τομέα της Παιδείας πρόταξε και κατέθεσε προτάσεις για τα εξής θέματα.
Σχολικές καθαρίστριες: Είναι απαραίτητη η μονιμοποίησή τους και η κάλυψη του μισθολογικού κόστους να γίνεται εξ ολοκλήρου από τον κρατικό προϋπολογισμό ή με σχετική αύξηση των ΚΑΠ.
Λειτουργικές ανάγκες των σχολείων: Οι υπάρχουσες χρηματοδοτήσεις, δεδομένης και της εκτόξευσης του ενεργειακού κόστους δεν επαρκούν, ενώ η υποχρεωτική κάλυψή τους από τους δήμους θέτει σε κίνδυνο άλλες σημαντικές λειτουργίες τους. Ως εκ τούτου πρέπει να προβλεφθεί πρόσθετη χρηματοδότηση για τις λειτουργικές ανάγκες των σχολικών μονάδων.
Συντήρηση και επισκευές σχολικών κτιρίων: Πολλά σχολικά κτήρια είναι πλέον παλαιά και παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα συντήρησης. Χρειάζεται συστηματική αναβάθμιση των κτηριακών υποδομών. Για το Πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου» προτείνεται η υπογραφή Προγραμματικής Σύμβασης του υπουργείου Παιδείας με την ΚΕΔΕ για τη διασφάλιση της συμμετοχής της στην εξειδίκευση και την παρακολούθηση της εφαρμογής του Προγράμματος.
Ανάπλαση αύλειων χώρων: Προτείνεται η επαναφορά των σχετικών προγραμμάτων χρηματοδότησης.
Σχολικοί τροχονόμοι: Προτείνεται η κάλυψη των σχετικών δαπανών από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Σχολικές Επιτροπές: Προτείνεται να εξεταστεί η επανασύσταση και λειτουργία των Σχολικών Επιτροπών, καθώς από πολλούς δήμους θεωρείται ως απαραίτητη για την αποτελεσματική διαχείριση και επίλυση των καθημερινών ζητημάτων που αφορούν τα σχολεία.
Προώθηση της Ψηφιακής Εκπαίδευσης και Τηλεκπαίδευσης και αναβάθμιση ηλεκτρονικού εξοπλισμού: Ο υφιστάμενος εξοπλισμός στα σχολεία είναι ανεπαρκής και σε μεγάλο βαθμό παρέχεται με χρηματοδοτήσεις από τα ταμεία των δήμων. Είναι επιτακτική ανάγκη να υλοποιηθούν νέα προγράμματα χρηματοδότησης για την αναβάθμισή του.
Αποχαρακτηρισμός κλειστών σχολικών κτιρίων και αξιοποίησή τους για άλλους σκοπούς: Προτείνεται να νομοθετηθεί ο αποχαρακτηρισμός και η αλλαγή χρήση των ανενεργών σχολικών κτηρίων με μια εύκολη διαδικασία ώστε να αποδεσμευτεί το κτηριακό δυναμικό, εξοικονομώντας πόρους και προάγοντας τη βιώσιμη διαχείριση των δημόσιων χώρων.
Ενίσχυση των δεσμών της Αυτοδιοίκησης με τις φοιτητικές κοινότητες: Αξιοποίηση της δυναμικής και των γνώσεων των φοιτητών και εφαρμογή ελκυστικών πολιτικών με κοινωνικό αποτύπωμα αξιοποιώντας π.χ. το οικιστικό απόθεμα των δήμων δημιουργώντας σε γειτονιές αυτοδιαχειριζόμενα στέκια νεολαίας κ.α .
Η ΚΕΔΕ προτείνει ακόμη την καθιέρωση προγραμμάτων για τα σχολεία που αφορούν την ψυχοκοινωνική υποστήριξη μαθητών και εκπαιδευτικών, την κυκλοφοριακή αγωγή, περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, υγείας και διατροφής.
Στον τομέα του Αθλητισμού οι προτάσεις της ΚΕΔΕ αφορούν:
Προγράμματα χρηματοδότησης για την ενεργειακή αναβάθμιση των σχολείων και των κλειστών γυμναστηρίων
Νέες χρηματοδοτήσεις για την κατασκευή και συντήρηση αθλητικών χώρων
Αναβάθμιση του προγράμματος «Άθληση για Όλους»
Ανάπτυξη προγραμμάτων βελτίωσης της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων
Ανάπτυξη προγραμμάτων αθλητικής εκπαίδευσης σε συνεργασία με σχολεία
Πρόσβαση ΑμεΑ στους αθλητικούς χώρους.
Πολιτισμός και Νεολαία
Ο πρόεδρος Επιτροπής Πολιτισμού και Νεολαίας Παντελής Τσακίρης, δήμαρχος Ωραιοκάστρου αναφερόμενος στην κατάργηση των νομικών προσώπων των δήμων τόνισε ότι υπάρχουν δήμοι που τις θέλανε. Σήμερα όμως σίγουρα εκλείπει η ευελιξία, η οποία είναι πάρα πολύ σημαντική για να υλοποιηθούν οι πολιτιστικές δράσεις των δήμων.
«Συνεπώς, είπε, η ισορροπία που θα έπρεπε να κρατηθεί θα ήταν διαφορετική και να μην πάμε στη λογική «πονάει κεφάλι – κόψε κεφάλι». Θα έπρεπε σε δήμους που έχουν ένα ειδικό πολιτιστικό βάρος και με δραστηριότητες μεγάλου υπερτοπικού χαρακτήρα, να διατηρηθούν. Έγιναν εξαιρέσεις πολύ λανθασμένες. Θα έπρεπε να κριθούν κατά περίπτωση και για το τί ακριβώς εξυπηρετούν και είτε να διατηρηθούν είτε να κλείσουν.
Ο κ. Τσακίρης αναφέρθηκε επίσης στην πρόταση για ψηφιοποίηση των δημοτικών πινακοθηκών, ύψους 5 εκ. ευρώ που έχει κατατεθεί στο ΥΠΠΟ. Παράλληλα τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης και στήριξης των Συμβουλίων Νέων.
Στη σημερινή συνάντηση παραβρέθηκαν και χαιρέτησαν ο δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός, ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης Γιώργης Μαρινάκης, δήμαρχος Ρεθύμνου και ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης.