Αλλαγή του διοικητικού μοντέλου της χώρας, μετεξέλιξη της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης σε Περιφερειακή Διακυβέρνηση που θα έχει κανονιστική αυτονομία στα θέματα ευθύνη της και κατάργηση των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, είναι οι βασικές θέσεις της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ) όπως αποτυπώθηκαν στο ψήφισμα – εγκρίθηκε με συντριπτική πλειοψηφία – του 4ΟΥ Τακτικού Συνεδρίου της, που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 22 Οκτωβρίου στην Αθήνα.
Στις βασικές θέσεις του 4ου Συνεδρίου της ΕΝΠΕ, επισημαίνεται ότι το τεκμήριο αρμοδιότητας για τις περιφερειακές υποθέσεις θα πρέπει να ανήκει στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, ενώ σχετικά με το όποιο νέο εκλογικό σύστημα για την αυτοδιοίκηση τονίζεται ότι πρέπει να τύχει ευρύτερων συναινέσεων και να έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.
Στο ψήφισμα κρίνονται επιβεβλημένες η απόλυτη προστασία της πρώτης κατοικίας και η ορθολογική διαχείριση του ζητήματος των δανείων, ενώ τονίζεται ότι η μεταφορά αρμοδιοτήτων με τους αντίστοιχους πόρους στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση θα βοηθήσει στην ανάληψη ουσιαστικών πρωτοβουλιών στον σχεδιασμό και την εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης της χώρας.
ΨΗΦΙΣΜΑ
Αναλυτικά το ψήφισμα του 4ου Τακτικού Συνεδρίου της ΕΝΠΕ έχει ως εξής:
Στην κρίσιμη περίοδο που διέρχεται η χώρα σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, η Αυτοδιοίκηση επωμίζεται ένα τεράστιο βάρος στην στήριξη της κοινωνίας και των πολιτών.
Στην πρόσκληση της κυβέρνησης για διάλογο με στόχο την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου που διέπει την αυτοδιοίκηση, ανταποκρινόμαστε θετικά.
Ξεκαθαρίζουμε εκ των προτέρων ότι συμφωνούμε στη βελτίωση του Καλλικράτη, στην κατεύθυνση της ολοκλήρωσης της διοικητικής μεταρρύθμισης της χώρας και της άρσης των στρεβλώσεων που διαπιστώθηκαν στη μέχρι σήμερα εφαρμογή του.
Επιτέλους πρέπει να συγχρονιστούμε με το βηματισμό της Ευρώπης και να υιοθετήσουμε τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας. Θεωρούμε πως είναι η ώρα να γίνει η μεγάλη τομή στο διοικητικό μοντέλο της χώρας τόσο στο επίπεδο και της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης. Το σημερινό γραφειοκρατικό, αναποτελεσματικό και αντιπαραγωγικό μοντέλο θα πρέπει να αντικατασταθεί με ένα νέο, που να υπηρετεί τους σκοπούς ενός επιτελικού, ευέλικτου και συνεκτικού κράτους.
Η αλλαγή του κανονιστικού πλαισίου που διέπει την Αυτοδιοίκηση πρέπει να εξασφαλίζει τη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια του θεσμού.
Η νέα Περιφερειακή Διακυβέρνηση θα πρέπει να διαθέτει κανονιστική αυτονομία στα θέματα ευθύνης της. Αυτό άλλωστε απορρέει τόσο από τη συνταγματικά κατοχυρωμένη διοικητική της αυτοτέλεια, όσο και από την ευρεία λαϊκή νομιμοποίησή της. Το τεκμήριο αρμοδιότητας για τις περιφερειακές υποθέσεις θα πρέπει να ανήκει στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.
Είναι επιβεβλημένη η κατάργηση του θεσμού των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων. Όσον αφορά αποκλειστικά στον έλεγχο της νομιμότητας των αποφάσεων των ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, επιβάλλεται η θεσμοθέτηση ενός και μόνου, ενιαίου οργάνου.
Το όποιο νέο εκλογικό σύστημα για την αυτοδιοίκηση πρέπει να τύχει ευρύτερων συναινέσεων με τα εξής χαρακτηριστικά:
Α) Την αποτελεσματικότητα εκπλήρωσης του θεσμικού ρόλου της αυτοδιοίκησης όσον αφορά τη διοίκηση, τη διακυβέρνηση και τη διαχείριση των υποθέσεων ευθύνης της.
Β) Την κατοχύρωση δημοκρατίας σε όλους τους θεσμούς και τους χώρους λειτουργίας της αυτοδιοίκησης με ιδιαίτερο σεβασμό στα δικαιώματα όλων.
Γ) Την έκφραση των πολιτικών διαθέσεων και επιλογών του λαού στη δεδομένη κάθε φορά χρονική στιγμή της κάλπης.
Στην προσπάθεια εξόδου της χώρας από τη βαθιά κρίση που χαρακτηρίζεται από ύφεση, αποεπένδυση και καλπάζουσα ανεργία, η μεταφορά αρμοδιοτήτων με τους αντίστοιχους πόρους στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση θα βοηθήσει στην ανάληψη ουσιαστικών πρωτοβουλιών στον σχεδιασμό και την εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης της χώρας.
Ζητάμε την απόλυτη προστασία της πρώτης κατοικίας και την ορθολογική διαχείριση του ζητήματος των δανείων.
Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΝΠΕ
«Ήρθε η ώρα, ωρίμασαν οι συνθήκες να μετεξελιχθεί η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση σε Περιφερειακή Διακυβέρνηση, να αποκτήσει δηλαδή κανονιστική αυτονομία ήτοι την αρμοδιότητα να θεσπίζει κανόνες δικαίου για θέματα του τομέα ευθύνης της. Να έχει την αρμοδιότητα να λύνει τα προβλήματα στα οποία διεισδύουν οι επιθυμίες των πολιτών», επισήμανε στην ομιλία του ο Πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, Περιφερειάρχης Θεσσαλίας ο κ. Κ. Αγοραστός.
«Η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση ζητά ήδη τη διεύρυνση της κανονιστικής της αρμοδιότητας στους τομείς της ευθύνης της και ιδίως στον τομέα της περιφερειακής ανάπτυξης και σε όποιους άλλους τομείς συνδέονται με την προώθησή του, όπως είναι θέματα Περιφερειακής Χωροταξίας, προώθηση έργων και υποδομών και τελικά προώθηση των περιφερειακών επενδύσεων που θα δώσουν ανάσα στις τοπικές κοινωνίες», εξήγησε ο κ. Κ. Αγοραστός και κατέστησε σαφές ότι «πολιτική αυτονομία των περιφερειών δε μπορεί να υπάρξει χωρίς κανονιστική αυτονομία. Γιατί αλλιώς δε μπορεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση να καθορίζει τους πολιτικούς στόχους, η επίτευξη των οποίων θα επιφέρει την εκπλήρωση της αποστολής της και ειδικότερα της λαϊκής εντολής που έλαβε», σημείωσε.
Ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ επανέφερε την πρόταση για κατάργηση των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, σημειώνοντας ότι με τη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση «εκσυγχρονίζεται, μετασχηματίζεται και αναβαθμίζεται αφού αποτελεί το δεύτερο επίπεδο διοίκησης. Αποκτά επιχειρησιακή ικανότητα ολοκληρωμένης διαχείρισης αναπτυξιακών πολιτικών αλλά και πολιτικών σε μια σειρά από τομείς».
Για το εκλογικό σύστημα της Αυτοδιοίκησης, ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ πρότεινε «να επεκταθεί και στην Αυτοδιοίκηση η διάταξη του Συντάγματος που ισχύει για τις εθνικές εκλογές: Κάθε εκλογικός νόμος θα ισχύει από τις επόμενες εκλογές, μόνο αν ψηφιστεί με πλειοψηφία τουλάχιστον 2/3, δηλαδή από 200 Βουλευτές με τα σημερινά ισχύοντα. Σε αντίθετη περίπτωση, θα ισχύει από τις μεθεπόμενες.
Θεωρώ – υπογράμμισε ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ – ότι θα είναι προφανέστατα τα οφέλη από αυτή την πρόταση. Άλλωστε η λογική λέει ότι αν δεν ήταν ρύθμιση επωφελής και χρήσιμη, τα πολιτικά κόμματα δε θα είχαν συμφωνήσει να ενσωματωθεί στο Σύνταγμα, άρα ν’ αποκτήσει την ύψιστη θεσμική θωράκιση. Με αυτή τη ρύθμιση αποσυνδέεται οριστικά η Αυτοδιοίκηση από το να είναι το πεδίο πειραματισμών ή εκγύμνασης κομματικών στρατευμάτων του κεντρικού πολιτικού συστήματος.
Εμείς παρουσιάζουμε αυτή την πρόταση και την καταθέτουμε στα πλαίσια του διαλόγου. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων θα την υιοθετήσει και μέχρις ότου ολοκληρωθεί η συνταγματική αναθεώρηση, είναι προφανές ότι θα πρέπει να υπάρξει δέσμευση της κυβέρνησης πως δε θα φέρει καμία νομοθετική πρωτοβουλία», πρόσθεσε.
Ο κ. Κώστας Αγοραστός εξέφρασε, πάντως, την άποψη ότι «στη σημερινή συγκυρία επείγουσα προτεραιότητα πρέπει να είναι η αντιμετώπιση της ανεργίας και η έξοδος από την κρίση κι όχι η αλλαγή εκλογικού νόμου στην Αυτοδιοίκηση».
Παράλληλα, επισήμανε ότι τυχόν αλλαγή του εκλογικού συστήματος στην Αυτοδιοίκηση στην κατεύθυνση της απλής αναλογικής «θα οδηγήσει στην ακυβερνησία, τις συναλλαγές κάτω από το τραπέζι, τις αργυρώνητες θέσεις. Άλλωστε όπως είπε χαρακτηριστικά, «δεν λύνεις τα προβλήματα δημιουργώντας μεγαλύτερα. Ούτε συμβάλλεις στην επίλυση των προβλημάτων της χώρας και της κοινωνίας με ακυβέρνητες Περιφέρειες και Δήμους»
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Στην αρχή του συνεδρίου τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του Περιφερειάρχη Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης Γιώργου Παυλίδη.
Οι εργασίες του συνεδρίου ξεκίνησαν με χαιρετισμούς του Αρχιεπισκόπου κ.κ. Ιερωνύμου, της Περιφερειάρχη Αττικής κας Ρένας Δούρου, του Προέδρου της ΚΕΔΕ κ. Γιώργου Πατούλη και της Προέδρου της Ομοσπονδίας Συλλόγων Υπαλλήλων Αιρετών Περιφερειών Ελλάδας (ΟΣΥΑΠΕ) κας Βέτας Πανουτσάκου.
Ακολούθησε η ομιλία του Προέδρου της ΕΝΠΕ, Περιφερειάρχη Θεσσαλίας κ. Κώστα Αγοραστού.
Στη συνέχεια απηύθυναν χαιρετισμούς: ο Πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων κ. Βασίλης Λεβέντης, η Βουλευτής Ά Πειραιά και Νήσων του ΣΥΡΙΖΑ κα Γεωργία Γεννιά, ο Βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας κ. Μάκης Βορίδης, ο Γραμματέας του Τομέα Αυτοδιοίκησης του ΠΑΣΟΚ κ. Γιάννης Ιωαννίδης και ο Βουλευτής του ΚΚΕ, Περιφερειακός Σύμβουλος Δυτικής Ελλάδας κ. Νίκος Καραθανασόπουλος.
Ακολούθησαν οι εισηγήσεις:
– H Αναπτυξιακή διάσταση της Περιφέρειας στη θεσμική της θωράκιση Εισηγητής: κ. Πέτρος Τατούλης, Περιφερειάρχης Πελοποννήσου, μέλος Δ.Σ. ΕΝ.Π.Ε.
– Αλλαγές και Μεταρρυθμίσεις της Περιφέρειας
Εισηγήτρια: κα Ρένα Δούρου, Περιφερειάρχης Αττικής, μέλος Δ.Σ. ΕΝ.Π.Ε.
– Θεσμικά ζητήματα και αρμοδιότητες των Περιφερειών
Εισηγητής: κ. Απόστολος Κατσιφάρας, Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, μέλος Δ.Σ. ΕΝ.Π.Ε.
Στη συνέχεια έγιναν ομιλίες – τοποθετήσεις συνέδρων και το συνέδριο ολοκληρώθηκε με την έγκριση του απολογισμού και του ψηφίσματος.
Στο συνέδριο παρέστησαν ακόμη οι Υφυπουργοί Εσωτερικών κ. Γιάννης Μπαλάφας και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ. Τάσος Πετρόπουλος, ο Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. Νικήτας Κακλαμάνης, οι Γενικοί Γραμματείς Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης κ. Κώστας Πουλάκης και Αγροτικής Πολιτικής και Κοινοτικών Πόρων κ. Χαράλαμπος Κασίμης.