Θέλοντας να υπογραμμίσει τα ‘πράσινα’ διαπιστευτήρια της πόλης Βαγιαδολίδ, η υπουργός Περιβάλλοντος της Ισπανίας Τερέσα Ριμπέρα έφθασε με το ποδήλατο σε μια σύνοδο για το Κλίμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκεί την περασμένη εβδομάδα.
Αν και έκανε πετάλι μέχρι το σημείο της συνόδου πάνω σε έναν πρόσφατα κατασκευασμένο ποδηλατόδρομο, προγράμματα που έχουν κάνει τη Βαγιαδολίδ μία από τις ‘τοπ’ πόλεις πράσινης κινητικότητας θα βρεθούν στον πάγκο του χασάπη αν ένας συνασπισμός του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος (PP) και του ακροδεξιού Vox αναλάβει την εξουσία εκεί.
Τα δύο κόμματα έχουν δεσμευθεί να περιορίσουν τη ζώνη χαμηλών εκπομπών (LEZ) της πόλης και να αλλάξουν τη διαδρομή των ποδηλατοδρόμων και των λεωφορειολωρίδων ώστε να διευκολύνουν την κυκλοφορία των αυτοκινήτων.
Παρόμοια σχέδια αναφέρονται ή υλοποιούνται σε πόλεις όπως η Χιχόν, η Καστεγιό και η Έλτσε όπου τα δύο κόμματα έχουν καταλήξει σε συμφωνία για δημιουργία συνασπισμών μετά τη διενέργεια των τοπικών εκλογών τον Μάιο.
Με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν πως μια κυβέρνηση συνασπισμού PP/Vox είναι το πιο πιθανό αποτέλεσμα των εκλογών της ερχόμενης Κυριακής, η ανατροπή δείχνει αυτό που θα μπορούσε να είναι μια ευρύτερη αλλαγή στην πολιτική της Ισπανίας για το Κλίμα.
Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αλλάξει την ισορροπία στην Ευρώπη, όπου η αντιπαράθεση για έναν νόμο για την αποκατάσταση των υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων έδειξε ρωγμές στην υποστήριξη της πράσινης ατζέντας της ΕΕ. Οι ευρωβουλευτές τον ενέκριναν με μικρή πλειοψηφία στις 12 Ιουλίου.
Ο Αλμπέρτο Γκουτιέρεθ, ο νέος επικεφαλής κινητικότητας της Βαγιαδολίδ, δήλωσε πως η πόλη θα επανασχεδιάσει τους ποδηλατόδρομους και τις λεωφορειολωρίδες προκειμένου να βελτιώσει την κυκλοφορία, αρνούμενος τις κατηγορίες ποδηλατικών οργανώσεων ότι πρόκειται για έναν συγκαλυμμένο τρόπο να τους μειώσει.
“Θα συνεχίσουμε να κατασκευάζουμε λεωφορειολωρίδες”, δήλωσε στο Reuters.
Υπεραμύνθηκε της απόφασης να μειωθεί η LEZ λέγοντας πως η Βαγιαδολίδ έχει ήδη χαμηλά επίπεδα μόλυνσης.
“Ενεργειακή αυτοκτονία”
Ο 26χρονος Μιγκέλ Ντίαθ, κάτοικος της Βαγιαδολίδ, ο οποίος εργάζεται στον τομέα των οπτικοακουστικών μέσων, δήλωσε πως χρησιμοποιεί κυρίως λεωφορεία και ποδήλατο για να κυκλοφορήσει στην πόλη. Οι περιορισμοί στην κυκλοφορία των αυτοκινήτων στο κέντρο δεν τον απασχολούν καθώς είναι πιο γρήγορα με το ποδήλατο.
Με τον απερχόμενο υπό την ηγεσία των Σοσιαλιστών κυβερνώντα συνασπισμό, η Ισπανία είναι από τους ένθερμους υποστηρικτές της ενεργειακής μετάβασης της ΕΕ σε μηδενικές εκπομπές άνθρακα, περιλαμβανομένης μιας επένδυσης 6,5 δισ. ευρώ για τη μείωση της χρήσης ΙΧ.
Το Vox έχει επίσης δεσμευθεί να ανακαλέσει τον νόμο της Ισπανίας για το Κλίμα, που εγκαθιδρύει την υποχρέωση δημιουργίας LEZ στις πόλεις. Το μανιφέστο του PP δεν κάνει ρητή αναφορά σε μέτρα που προωθούν την πράσινη κινητικότητα.
“Οι ποδηλατόδρομοι πρέπει να είναι χρήσιμοι και να μην δημιουργούν κοινωνική ταραχή, άρα κάθε δήμος πρέπει να εξετάσει ποια είναι η πιο κατάλληλη τοποθεσία”, δήλωσε αξιωματούχος του PP στο Reuters.
Το Vox, που ιδρύθηκε το 2013,, είναι όλο και περισσότερο εχθρικό σε περιβαλλοντικά μέτρα. Λέει πως δεν θα χρησιμοποιήσει βοήθεια που προορίζεται για την Ατζέντα 2030 των Ηνωμένων Εθνών, που περιλαμβάνει τη βιώσιμη κινητικότητα. Ο ηγέτης του Vox Σαντιάγο Αμπασκάλ χαρακτήρισε τις κλιματικές πολιτικές του ΟΗΕ “ενεργειακή αυτοκτονία”.
Ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, που υπολείπεται στις δημοσκοπήσεις, επιδίωξε να εκμεταλλευθεί την απειλή που θέτει η δεξιά για τις περιβαλλοντικές πολιτικές προκειμένου να κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους του.
“Τοποθετούν ανθρώπους επικεφαλής των δημοτικών συμβουλίων και των περιφερειακών κυβερνήσεων οι οποίοι από δράση ή θέση είναι αρνητές του κλίματος”, δήλωσε ο Σάντσεθ στις 6 Ιουλίου.
“Λαϊκή πολιτική”
Η στρατηγική του Vox στοχεύει σε μια μειονότητα ανθρώπων που ενοχλούνται από τους ποδηλατοδρόμους ή τις λεωφορειολωρίδες, πλαισιώνοντάς τες ως τμήμα ενός πολιτιστικού πολέμου, δήλωσε η πολιτική επιστήμονας Κριστίνα Μόνχε του Πανεπιστημίου της Θαραγόθα.
Η κατάργηση των LEZ οι περισσότερες από τις οποίες χρηματοδοτούνται από πόρους του ταμείου ανάκαμψης της ΕΕ, θα μπορούσε να επηρεάσει επίσης περαιτέρω μεταβιβάσεις προς την Ισπανία.
Τα δημοτικά συμβούλια που εξετάζουν την κατάργηση των LEZ δήλωσαν πως εξετάζουν πώς θα αποφύγουν την υποχρέωση να επιστρέψουν χρηματικά ποσά στις Βρυξέλλες. Η Βαγιαδολίδ έχει λάβει 10,6 εκατ. ευρώ προκειμένου να δημιουργήσει μια LEZ και περίπου 4 εκατομμύρια για ποδηλατοδρόμους.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε πως αυτά τα προγράμματα συνδέονται με την τέταρτη εκταμίευση την οποία η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να εφαρμόσει το φθινόπωρο. Αρνήθηκαν περαιτέρω σχόλια.
Η Χιχόν στη βόρεια Ισπανία είναι άλλη μία πόλη που αλλάζει διαδρομή στις πολιτικές αστικής κινητικότητας.
Η νεοεκλεγείσα δήμαρχος Κάρμεν Μοριγιόν από την τοπική οργάνωση του PP, που χρειάστηκε την υποστήριξη του Vox για να κυβερνήσει, έχει ήδη αλλάξει τη διαρρύθμιση των ποδηλατοδρόμων και κατήργησε την υποχρέωση των οχημάτων να διαθέτουν περιβαλλοντική αυτοκόλλητη ετικέτα έτσι ώστε να μπορούν να σταθμεύουν στη Χιχόν.
Τα αυτοκίνητα στη Χιχόν, μία από τις πιο μολυσμένες πόλεις στην Ευρώπη σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος, θα είναι και πάλι “ελεύθερα”, είπε.
Επισκεπτόμενος τη Βαγιαδολίδ, ο ανώτατος αξιωματούχος της ΕΕ για το Κλίμα Φρανς Τίμερμανς δήλωσε πως οι περιβαλλοντικές πολιτικές δεν πρέπει να πολιτικοποιούνται.
“Η βελτίωση της ποιότητας του αέρα — είναι αυτό αριστερή πολιτική ή δεξιά πολιτική; Είναι μια λαϊκή πολιτική”, είπε.