Το «πάντρεμα» των έργων οδοφωτισμού, υπαίθριου φωτισμού και αστικών αναπλάσεων, ενόψει της ευκαιρίας των πόρων που διατίθενται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και μπορεί να απορροφήσει η χώρα για αυτά τα έργα, με ολοκληρωμένες λύσεις βιώσιμης αστικής κινητικότητας και τη δημιουργία υποδομών για τις μελλοντικές ανάγκες της ηλεκτροκίνησης κάθε είδους οχήματος στους δήμους και τις γειτονιές της Ελλάδας, πρότεινε ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, κατά την εναρκτήρια ομιλία του στην επιστημονική εκδήλωση που διοργάνωσε το ΤΕΕ το βράδυ της Δευτέρας 8 Οκτωβρίου 2018 στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του ΤΕΕ για την παρουσίαση της νέας Τεχνικής Οδηγίας του ΤΕΕ (ΤΟΤΕΕ), με θέμα «Οδηγίες Σχεδιασμού και Ελέγχου Εγκαταστάσεων Οδοφωτισμού».
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ ανακοίνωσε την επίσημη έκδοση και ελεύθερη διάθεση της ΤΟΤΕΕ για τον οδοφωτισμό και ανήγγειλε ότι προωθείται από το ΤΕΕ μία δεύτερη ΤΟΤΕΕ για τους υαλοπίνακες ασφαλείας. Τόνισε τόσο την επιστημονική, όσο και την συμβολική σημασία της εκδήλωσης, ως «επιστροφή του ΤΕΕ στην έκδοση Τεχνικών Οδηγιών, μια λειτουργία του Επιμελητηρίου, που είχε ατονήσει τα τελευταία χρόνια με εξαίρεση τον ΚΕΝΑΚ», ενώ μίλησε για την αποστολή του ΤΕΕ να βρίσκεται στην αιχμή των τεχνικών εξελίξεων και να συμβάλλει στην πρόοδο του τεχνικού κόσμου, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «αυτό αφορά και τα πρότυπα, και την τυποποίηση και την ποιότητα και τον υγιή ανταγωνισμό».
«Πασχίζουμε να πείσουμε το κράτος για απλοποιημένες διαδικασίες, αντικειμενικά και ηλεκτρονικά συστήματα παντού. Στην αδειοδότηση των οικοδομών, στην αδειοδότηση κάθε έργου και δραστηριότητας, στην παρακολούθηση των έργων», τόνισε ο Γ. Στασινός επισημαίνοντας αφενός μεν ότι «δυστυχώς η Πολιτεία ανταποκρίνεται με πολύ αργούς ρυθμούς» αφετέρου δε ότι «πιέζοντας όμως και συμβάλλοντας ουσιαστικά τα καταφέρνουμε».
Αναφερόμενος στις νέες ψηφιακές εφαρμογές, που εφαρμόζει και προωθεί το ΤΕΕ για τη δόμηση και τα έργα, σημείωσε ότι:
- «Την επόμενη εβδομάδα, μετά από τέσσερα χρόνια προετοιμασίας από το ΤΕΕ, όπου εμείς ήμασταν έτοιμο από το 2014, ξεκινά η ηλεκτρονική έκδοση οικοδομικών αδειών.
- ‘Eχει ξεκινήσει ήδη η ηλεκτρονική κατάθεση τοπογραφικών και φυσικά το σύστημα των αυθαιρέτων.
- Ευελπιστούμε ότι θα προωθηθεί σύντομα και η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου
- Και πιέζουμε ώστε να υπάρξει αντίστοιχο «μαύρο κουτί», ηλεκτρονική ταυτότητα, και για τα έργα υποδομής.
- Και φυσικά όλα αυτά θα πρέπει να αλληλεπιδρούν και συντελούν σε έναν ενιαίο ψηφιακό χάρτη με όλα τα γεωχωρικά δεδομένα που είναι απαραίτητα για κάθε είδους αδειοδότηση, που είναι η βασική πρόταση του ΤΕΕ για να περάσει η χώρα σε μια νέα εποχή στα θέματα δομημένου και αστικού περιβάλλοντος».
Παράλληλα ο Γιώργος Στασινός αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει το ΤΕΕ για την προώθηση των έργων, και των αναπτυξιακών επενδύσεων. «Όλοι πρέπει να συμβάλλουμε ώστε να λυθούν, όχι μόνο αυτά τα προβλήματα που με την ΤΟΤΕΕ προσπαθούμε, αλλά κυρίως τα προβλήματα γραφειοκρατίας και αποτελεσματικότητας στην υλοποίηση των δημοσίων έργων και των έργων υποδομής γενικότερα, είτε γίνονται με κρατική είτε με ιδιωτική χρηματοδότηση. Είτε με έναν συνδυασμό των δύο, όπως είναι η τάση για τα επόμενα χρόνια» είπε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ και σημείωσε: «Στο ΤΕΕ έχουμε κάνει πληθώρα προτάσεων για να επιταχυνθεί τόσο η υλοποίηση του νέου νόμου για τις δημόσιες συμβάσεις όσο και να επιλυθούν προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί, όπως οι υψηλές εκπτώσεις στους διαγωνισμούς. Αλλά κυρίως έχουμε κάνει προτάσεις για την επιτάχυνση των διαδικασιών υλοποίησης του τρέχοντος ΕΣΠΑ. Κάτι που είναι απολύτως αναγκαίο γιατί βρισκόμαστε ήδη στο 2018 και οι ρυθμοί πραγματικής απορρόφησης πόρων στην πραγματική οικονομία, ιδιαίτερα στο κομμάτι των έργων που μας αφορούν, είναι πολύ μικροί. Ελπίζω ότι εμείς, ως άνθρωποι της πράξης, θα μπορέσουμε να οδηγήσουμε τα πράγματα πιο γρήγορα προς τα μπροστά. Για να μην λέμε σε πέντε χρόνια από σήμερα πόσες ευκαιρίες χάθηκαν από το τρέχον ΕΣΠΑ, όταν ακόμη δεν ξέρουμε καν αν θα υπάρξει επόμενο, ούτε με τι πόρους. Ας τρέξουμε λοιπόν. Οπλισμένοι με σωστή μεθοδολογία, όπως η ΤΟΤΕΕ για τον οδοφωτισμό».
Γ. Στασινός: Κάθε έργο που γίνεται στη χώρα πρέπει να συμφέρει και να γίνεται σωστά
«Κάθε έργο που γίνεται στη χώρα πρέπει να σχεδιάζεται και να υλοποιείται με τους καλύτερους δυνατούς όρους σε επιστημονικό, τεχνικό και οικονομικό επίπεδο. Δεν έχουμε ως χώρα τους πόρους για να επιτρέπουμε να γίνονται λάθη, τεχνικά και επιστημονικά. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να σχεδιάζουμε και να υλοποιούμε με λάθος τρόπο ή καταπώς συμφέρει κάποιους. Οφείλουμε να κάνουμε τα έργα με σωστό, διαφανή, αποτελεσματικό και άρτιο τρόπο. Για να το πω απλά: κάθε έργο πρέπει να συμφέρει και να γίνεται σωστά. Και επιπλέον να αντέχει στο χρόνο».
Με αυτές τις επισημάνσεις ο Πρόεδρος του ΤΕΕ κατά την εναρκτήρια ομιλία του στην εκδήλωση παρουσίασης της νέας ΤΟΤΕΕ για το οδοφωτισμό σημείωσε ότι: «Μπορούμε να σχεδιάσουμε πραγματικά τεχνικά έργα με μακροχρόνιο ορίζοντα αντί για απλές αναθέσεις προμηθειών λαμπτήρων». «Οφείλουμε να δούμε τις επενδύσεις σε έργα οδοφωτισμού και έργα υπαίθριου φωτισμού και αστικών αναπλάσεων ως γενικότερες αναπτυξιακές ευκαιρίες, σε συνδυασμό με τους σχεδιασμούς του κάθε δήμου, όπως με τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, τα Ανοιχτά Κέντρα Εμπορίου, που πολλοί δήμοι ετοιμάζουν μέσω ΕΣΠΑ, τα Σχέδια Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή και τις μελλοντικές ανάγκες της ηλεκτροκίνησης κάθε είδους οχήματος. Η ηλεκτροκίνηση σε αστικό επίπεδο θα είναι τα επόμενα δέκα χρόνια όχι μόνο αναπτυσσόμενη αλλά πιθανότατα κυρίαρχη, με βάση όλες τις εκτιμήσεις. Επομένως οι ανάγκες φόρτισης σε επίπεδο κάθε δήμου και κάθε γειτονιάς, κάθε δημόσιου χώρου θα αυξηθούν. Δεν μιλάω μόνο για σταθμούς φόρτισης σε ιδιωτικούς χώρους αλλά κυρίως για την ανάγκη να έχουμε σκεφθεί και σχεδιάσει ένα σύστημα φόρτισης για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, σκούτερ, ποδήλατα ακόμη και πατίνια, σε δημόσιους χώρους. Και η βασική υποδομή ρεύματος που έχουν οι δημόσιοι χώροι είναι ο φωτισμός. Το πάντρεμα αυτών των δύο αναγκών, είναι η μελλοντική πρόκληση και θα μπορούσαμε από σήμερα, ενόψει των επενδύσεων που θα υπάρξουν, να σχεδιάσουμε σωστά και αποτελεσματικά τον συνδυασμό τους. Ήδη συνάδελφοι μας σε χώρες της Ευρώπης το υλοποιούν σε πολλές πόλεις. Όχι μόνο σε ερευνητικό ή πιλοτικό επίπεδο, αλλά περνούν ήδη σε εμπορική λειτουργία. Βέβαια, η αγορά στην Ελλάδα σήμερα είναι ίσως ανώριμη ακόμη για τέτοια έργα – και σε αυτό έχει βαριά ευθύνη η Πολιτεία, καθώς άλλες χώρες βρίσκονται πολύ μπροστά από εμάς – αλλά θα πρέπει ο σχεδιασμός να λαμβάνει υπόψη τις μελλοντικές εξελίξεις».
Άρτιος Τεχνικός Επιστημονικός Οδηγός
ρτιος Τεχνικός Επιστημονικός ΟδηγόςΠαρουσιάζοντας τη νέα ΤΟΤΕΕ για τον Οδοφωτισμό ο Πρόεδρος του ΤΕΕ υπογράμμισε ότι «είναι επίκαιρη, καθώς υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον σε όλη τη χώρα για σχετικά έργα, καθώς αρκετά εξελίσσονται και πολλά προγραμματίζονται. Αυτά τα έργα και όσα ακόμη θα γίνουν τα επόμενα χρόνια έχουν πλέον έναν τεχνικά και επιστημονικά άρτιο οδηγό γενικής εφαρμογής αρχών και μεθοδολογίας. Και οι δημόσιες αρχές και οι ιδιωτικές εταιρείες έναν πολύτιμο σύμμαχο». «Η οποία δεν έχει, ως γνωστόν, τυπικά, ισχύ υποχρεωτικής εφαρμογής, μέχρι της τυχόν συνυπογραφής της από τον αρμόδιο Υπουργό, αλλά ως Τεχνική Οδηγία του επίσημου Τεχνικού Συμβούλου της πολιτείας, του ΤΕΕ, έχει αυξημένη βαρύτητα για να μπορεί ο οποιοσδήποτε να τεκμηριώσει τυχόν απόκλιση από όσα εδώ περιλαμβάνονται. Πέρα φυσικά από το ότι πιστεύουμε ότι έχει μια πολύ καλή επιστημονική δουλειά που αξίζει να ακολουθηθεί από τους έχοντες ευθύνη λήψης αποφάσεων…» εξήγησε ο Γ. Στασινός και επισήμανε ειδικότερα:
– Την μεγάλη και αυταπόδεικτη σημασία της νέας ΤΟΤΕΕ του ΤΕΕ, καθώς «ειδικά στον τομέα του ηλεκτροφωτισμού, υπάρχει ανάγκη να επιτευχθούν οι εθνικοί στόχοι για εξοικονόμηση ενέργειας» αλλά «και λόγω της έμφασης που δίνει η χώρα αλλά και το ΤΕΕ και οι μηχανικοί στην εξοικονόμηση ενέργειας», ενώ στο μεταξύ «πολλά έργα οδοφωτισμού ήδη «τρέχουν» και πολλά ακόμη θα γίνουν τα επόμενα χρόνια».
– «Είναι πολλοί οι συνάδελφοι και οι εταιρείες που ασχολούνται με την μελέτη, την κατασκευή, την προμήθεια, τέτοιων έργων, υλικών και υπηρεσιών» είπε χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, συμπληρώνοντας ότι: «Μοιραία ο ανταγωνισμός και το συνεπακόλουθο ενδιαφέρον είναι μεγάλο. Οφείλαμε λοιπόν, και αυτό πράττουμε με την Τεχνική Οδηγία, να βάλουμε ορισμένους κοινά αποδεκτούς κανόνες στο πως σχεδιάζουμε, υλοποιούμε και ελέγχουμε τα έργα οδοφωτισμού. Ώστε όλοι οι εμπλεκόμενοι να έχουν ένα σημείο αναφοράς. Προφανώς η ΤΟΤΕΕ αποτελεί ένα γενικό κείμενο, αλλά είναι κείμενο μεθοδολογίας, αρχών και κατευθύνσεων για τον τεχνικό κόσμο. Που διευκολύνει τη δουλειά όλων, αλλά και τον έλεγχο της ορθότητας των διαδικασιών. Δεν έχει σκοπό να περιορίσει την επιστημονική και τεχνική ανάλυση, την αξιολόγηση, την επιλογή και τον καθορισμό γενικών και ειδικών προδιαγραφών και άλλα, που πρέπει να γίνεται από τους κατά το νόμο υπεύθυνους τεχνικούς επιστήμονες για κάθε έργο οδοφωτισμού. Το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει. Βασίζεται στην εξειδικευμένη αυτή εργασία που παρέχουν οι Έλληνες Μηχανικοί τόσο στο Κράτος όσο και στην Αγορά προκειμένου να διασφαλίσει κοινή τεχνική βάση μεθοδολογίας».
«Η ΤΟΤΕΕ του ΤΕΕ για τον Οδοφωτισμό απελευθερώνει πόρους από το κράτος και την αγορά, τυποποιώντας, την μεθοδολογία ώστε να μην καλούνται κάθε φορά αναθέτουσες αρχές και μελετητές και κατασκευαστές να ανακαλύπτουν εκ νέου τον τροχό» τόνισε ο Γ. Στασινός καθώς επίσης ότι:.
– «Βάζει ένα πλαίσιο γενικών κανόνων που όλοι μπορούμε να ακολουθούμε.
– Είναι η συμβολή του ΤΕΕ και του Τεχνικού Κόσμου για την αρτιότητα στον σχεδιασμό και την υλοποίηση τέτοιων έργων.
– Καλύπτει τις επιστημονικές, τεχνικές, περιβαλλοντικές, και οικονομικές πτυχές που συνδέονται με τον φωτισμό οδών, πλατειών και κοινόχρηστων χώρων».
«Άλλωστε οι υποχρεώσεις και οι ανάγκες όχι μόνο της εποχής γενικά αλλά και ειδικότερα των δημόσιων φορέων μας οδηγούν στην κατεύθυνση της ύπαρξης μίας ορθής μεθοδολογίας, κοινά αποδεκτής» είπε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ και ενδεικτικά αναφέρθηκε:
- Στις θεσμικές υποχρεώσεις της Ελλάδας για την Κλιματική Αλλαγή και την Εξοικονόμηση Ενέργειας, τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και παγκόσμια, μέσω της Συνθήκης των Παρισίων.
- Στις πραγματικές ανάγκες που έχουν προκύψει στους φορείς υλοποίησης, λειτουργίας και συντήρησης τέτοιων έργων, όπως είναι η Κεντρική ή η Γενική Κυβέρνηση αλλά και οι ΟΤΑ Α και Β Βαθμού.
- Στις ανάγκες των φορέων χρηματοδότησης τέτοιων έργων είτε είναι εθνικοί, είτε κοινοτικοί, από τον δημόσιο τομέα, είτε χρηματοπιστωτικοί από τον ιδιωτικό τομέα
- Κυρίως όμως στις απαιτήσεις για οδική ασφάλεια και αισθητική αναβάθμιση των πόλεων
Όλες αυτές οι ανάγκες εξυπηρετούνται καλύτερα με την ύπαρξη τεχνικών οδηγιών που συντελούν στην επίτευξη του βέλτιστου τεχνικά-περιβαλλοντικά- οικονομικά αποτελέσματος. Ο Γ. Στασινός σημείωσε χαρακτηριστικά ότι στόχοι της ΤΟΤΕΕ για τον οδοφωτισμό είναι:
- Να καλύψει το κενό που προκύπτει από την έλλειψη ολοκληρωμένης μεθοδολογίας υλοποίησης έργων οδοφωτισμού.
- Να δώσει συστάσεις σχετικές με το σχεδιασμό και έλεγχο εγκαταστάσεων οδοφωτισμού ώστε να καθορισθούν οι κανόνες της τέχνης και της επιστήμης στα κρίσιμα στάδια ενός έργου οδοφωτισμού.
- Να αποτελέσει ένα καθημερινό εργαλείο όλων των συντελεστών (και όχι μόνο των Μηχανικών) που συνεργάζονται για την υλοποίηση ενός έργου οδοφωτισμού.
«Η νέα ΤΟΤΕΕ για τον Οδοφωτισμό ήταν απαραίτητη και έπρεπε να υπάρξει τόνισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ» αναφέρθηκε στο πλήθος των συζητήσεων και παρουσιάσεων, που έχουν προηγηθεί κατά τη διαβούλευση και την έγκριση της ΤΟΤΕΕ σε ποικίλα forum, λόγω του ενδιαφέροντος που υπάρχει και ευχαρίστησε πολύ την επιστημονική ομάδα που ανέλαβε να τη συντάξει αλλά και τα υπηρεσιακά στελέχη του ΤΕΕ και τα όργανα διοίκησης που αντιλήφθηκαν τη σημασία της και την προώθησαν προς έγκριση.
Οι παρουσιάσεις των εισηγητών της εκδήλωσης
Την αναγκαιότητα της ΤΟΤΕΕ για ποιοτικό, ασφαλή, ενεργειακά αποδοτικό και περιβαλλοντικά σωστό οδοφωτισμό, ανέλυσε με ομιλία του στην εκδήλωση του ΤΕΕ ο Φ. Τοπαλής, Καθηγητής ΕΜΠ και Επιστημονικός Υπεύθυνος της Ομάδας Εργασίας, ενώ έκανε και την εισαγωγή στις αρχές και τους στόχους της Φωτοτεχνίας. Όπως μεταξύ άλλων τόνισε, η νέα ΤΟΤΕΕ έχει να μας μάθει:
- Να εφαρμόσουμε –επιτέλους- τις απαιτήσεις για το φωτισμό του εξωτερικού περιβάλλοντος μας
- Να εξοικονομήσουμε ενέργεια και ανθρώπινους πόρους
- Να αξιοποιήσουμε τις καινοτόμες τεχνολογίες (IoT κ.λπ.)
- Να κάνουμε κερδοφόρα τα δίκτυα οδοφωτισμού
- Να ομορφύνουμε το νυχτερινό τοπίο
- Να αξιολογήσουμε αυτό που πληρώνουμε
- Να βρουν δουλειά οι μηχανικοί, παραγωγική και ανταποδοτική, όχι επιδοματικές 5μηνες συμβάσεις σε Δήμους.
Μέχρι σήμερα τα έργα –όπως επεσήμανε- εκτελούνται ….χωρίς μελέτες φωτισμού, με αντιστοίχιση συμβατικών φωτιστικών με LED σύμφωνα με τα Watt, χωρίς εφαρμογή του υποχρεωτικού από το νόμο Προτύπου ΕΝ13201, χωρίς έλεγχο ικανοποίησης των συνθηκών φωτισμού, με παρωχημένης τεχνολογίας LED, χωρίς dimming, χωρίς τηλεδιαχείριση και χωρίς ένα θεσμοθετημένο οδηγό ορθής εκτέλεσης π.χ. ΤΟΤΕΕ.
Για τον σχεδιασμό των έργων οδοφωτισμού με τη χρήση της νέας ΤΟΤΕΕ και τους τεχνικούς ελέγχους ορθής υλοποίησης μίλησε ο Κ. Μπουρούσης, Δρ. Ηλεκτρολόγος Μηχ/κός και Μηχ/κός ΗΥ, Μέλος της Ομάδας Εργασίας.
Όπως χαρακτηριστικά είπε, η ΤΟΤΕΕ «Οδοφωτισμού»:
- Αποτελεί εργαλείο για το σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός έργου οδοφωτισμού.
- Παρέχει μία ολοκληρωμένη μεθοδολογία εργασίας.
- Παρέχει συστάσεις σχετικά με το σχεδιασμό και έλεγχο εγκαταστάσεων οδοφωτισμού.
- Καθορίζει τεχνικούς κανόνες για τα κρίσιμα στάδια ενός έργου οδοφωτισμού.
- Απευθύνεται σε: Μελετητές, Ερευνητές και Συμβούλους, Φορείς Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα που υλοποιούν έργα οδοφωτισμού, χρηματοπιστωτικό Τομέα και Φορείς Χρηματοδότησης εν γένει και επιχειρήσεις του Ιδιωτικού Τομέα.
Ο κ. Μπουρούσης αναφέρθηκε και ανέλυσε τις βασικές ενότητες της ΤΟΤΕΕ οδοφωτισμού που είναι οι εξής: Απογραφή οδοφωτισμού, Σχεδιασμός φωτισμού, Έλεγχος και διασφάλιση ποιότητας εγκαταστάσεων οδοφωτισμού και Τεχνολογίες και τεχνικές διαχείρισης συστημάτων οδοφωτισμού.
Τέλος, τα Κριτήρια Τεχνο-Οικονομικής Αξιολόγησης, ανέλυσε με ομιλία του ο Χ. Δούκας, Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ, Μέλος της Ομάδας Εργασίας. Ειδικότερα τις ενότητες:
- Είδη Κόστους & περιπτώσεις ανάλυσης (κόστος επένδυσης, Κόστος Καταναλισκόμενης Ενέργειας, Κόστος Συντήρησης, Λειτουργικό Κόστος, Ετήσιο Οικονομικό Όφελος κ.ά.)
- Κριτήρια Οικονομικής Αξιολόγησης (Περίοδος Αποπληρωμής, Απόδοση Επένδυσης, Καθαρή Παρούσα Αξία, Δείκτης Αποδοτικότητας, Σταθμισμένο Κόστος Εξοικονομούμενης Ενέργειας κ.ά)
- Υπολογισμός Πρωτογενούς Ενέργειας – Εκπομπών CO2.
Οι εργασίες της εσπερίδας ολοκληρώθηκαν με ερωτήσεις και συζήτηση , υπό τον συντονισμό του Γ. Ηλιόπουλου, Χημικού Μηχανικού και Μέλους της Ομάδας Εργασίας ΤΕΕ.
Το πλήρες κείμενο της νέας Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. θα το βρείτε εδώ.