Η κινητοποίηση επαρκούς χρηματοδότησης τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα είναι «ζωτικής σημασίας» για να μπορέσουν τα κράτη-μέλη της ΕΕ να διαχειριστούν την κλιματική κρίση. Αυτό τονίζει, μεταξύ άλλων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις προτάσεις που δημοσίευσε την Τρίτη 12 Μαρτίου, για τη διαχείριση των κλιματικών κινδύνων στην Ευρώπη.
Οι προτάσεις της Επιτροπής έρχονται την επομένη της δημοσιοποίησης της επιστημονικής έκθεσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, που προειδοποιεί ότι «η Ευρώπη δεν είναι προετοιμασμένη για τους ραγδαία αυξανόμενους κλιματικούς κινδύνους».
Στις προτάσεις της η Επιτροπή παρουσιάζει τρόπους με τους οποίους τα κράτη-μέλη μπορούν να προετοιμάσουν και να εφαρμόσουν πολιτικές που «σώζουν ζωές», που μειώνουν τις ζημιές και προστατεύουν την ευημερία.
Το 2023 ήταν το θερμότερο έτος που είχε καταγραφεί. Σύμφωνα με την έκθεση του Φεβρουαρίου της υπηρεσίας Copernicus για την κλιματική αλλαγή, η παγκόσμια μέση θερμοκρασία κατά τους προηγούμενους 12 μήνες υπερέβη το όριο του 1,5 βαθμού που ορίζεται στη συμφωνία του Παρισιού.
«Δεδομένου ότι η ΕΕ αναλαμβάνει ολοκληρωμένη δράση για τη μείωση των εκπομπών της και τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, πρέπει επίσης να αναλάβει δράση για την προσαρμογή στις ήδη αναπόφευκτες αλλαγές και για την προστασία των ανθρώπων και της ευημερίας», τονίζει η Επιτροπή.
Σύμφωνα με την έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, το 77% των Ευρωπαίων θεωρούν την κλιματική αλλαγή πολύ σοβαρό πρόβλημα, ενώ περισσότεροι από ένας στους τρεις Ευρωπαίους (37%) αισθάνονται ήδη προσωπικά εκτεθειμένοι σε κλιματικούς κινδύνους.
Για να βοηθήσει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να διαχειριστούν τους κλιματικούς κινδύνους, η Επιτροπή προσδιορίζει συγκεκριμένες δράσεις: καλύτερη διακυβέρνηση και στενότερη συνεργασία για την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή μεταξύ του εθνικού, του περιφερειακού και του τοπικού επιπέδου, καλύτερη κατανόηση της διασύνδεσης μεταξύ των κλιματικών κινδύνων, των επενδύσεων και των μακροπρόθεσμων στρατηγικών χρηματοδότησης, βελτίωση του χωροταξικού σχεδιασμού στα κράτη μέλη με ενσωμάτωση των κλιματικών κινδύνων στον σχεδιασμό και τη συντήρηση υποδομών ζωτικής σημασίας και σύνδεση των μηχανισμών αλληλεγγύης σε επίπεδο ΕΕ, όπως το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ και οι διαρθρωτικές επενδύσεις της πολιτικής συνοχής, με επαρκή εθνικά μέτρα ανθεκτικότητας.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, τα συστήματα και τα μέσα πολιτικής προστασίας πρέπει να είναι ανθεκτικά στο μέλλον, μέσω επενδύσεων στη διαχείριση του κινδύνου καταστροφών από την ΕΕ και τα κράτη μέλη, τις ικανότητες αντιμετώπισης και την εμπειρογνωμοσύνη που μπορούν να αναπτυχθούν γρήγορα σε διασυνοριακό επίπεδο.
Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι για να μπορέσουν τα κράτη-μέλη να διαχειριστούν τους κλιματικούς κινδύνους θα πρέπει να υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για τη χρηματοδότηση της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή: «Η κινητοποίηση επαρκούς χρηματοδότησης για την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή, τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, θα είναι ζωτικής σημασίας. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να στηρίξει τα κράτη μέλη ώστε να βελτιώσουν και να ενσωματώσουν την κατάρτιση του προϋπολογισμού για τους κλιματικούς κινδύνους στις εθνικές δημοσιονομικές διαδικασίες. Για να διασφαλιστεί ότι οι δαπάνες της ΕΕ είναι ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή, η Επιτροπή θα ενσωματώσει ζητήματα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στην υλοποίηση των προγραμμάτων και των δραστηριοτήτων της ΕΕ στο πλαίσιο της αρχής της ‘μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης’», τονίζει η Επιτροπή. Επίσης, σημειώνει ότι θα συγκαλέσει προσωρινή ομάδα προβληματισμού για την κινητοποίηση χρηματοδότησης της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή. Η ομάδα προβληματισμού θα φέρει σε επαφή παράγοντες της βιομηχανίας και εκπροσώπους δημόσιων και ιδιωτικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για να εξετάσουν τρόπους διευκόλυνσης της χρηματοδότησης της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή.
Από τομεακή άποψη, η Επιτροπή υποβάλλει συγκεκριμένες προτάσεις για δράση σε έξι κύριες ομάδες επιπτώσεων: φυσικά οικοσυστήματα, νερό, υγεία, τρόφιμα, υποδομές και δομημένο περιβάλλον και οικονομία.
Ενώ η ανακοίνωση επικεντρώνεται στη διαχείριση των κλιματικών κινδύνων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ΕΕ δραστηριοποιείται επίσης σε διεθνές επίπεδο για την αντιμετώπιση των κλιματικών κινδύνων και μεγάλο μέρος της διεθνούς μας χρηματοδότησης για το κλίμα διατίθεται σε μέτρα προσαρμογής. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να ανταλλάσσει εμπειρίες, γνώσεις και εργαλεία για τη διαχείριση των κλιματικών κινδύνων διεθνώς και να συμπεριλαμβάνει τη διαχείριση των κλιματικών κινδύνων σε διμερείς και πολυμερείς συζητήσεις.