Με αφορμή το θέμα του σχεδίου νόμου για τους ΦοΔΣΑ, ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γ. Πατούλης τοποθετήθηκε στο σημερινό Διοικητικό Συμβούλιο και δήλωσε ότι είναι αναγκαίο να ανοίξει μια σοβαρή και σε βάθος συζήτηση, σε σχέση με τον τρόπο και το βαθμό εμπλοκής της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, τόσο σε πανελλαδικό επίπεδο, όσο και ειδικότερα στο επίπεδο της Αττικής.
Επισήμανε ότι οι Δήμοι είναι αυτοί που έχουν την ευθύνη για την αποκομιδή των απορριμμάτων, το κόστος της οποίας πληρώνουν οι δημότες και γι’ αυτό πρέπει οι Δήμοι να είναι και αυτοί, που θα έχουν τον πρώτο λόγο και την κύρια ευθύνη για τη διαχείρισή τους.
Η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να διεκδικεί να έχει τον πρώτο λόγο σε αυτό το ζήτημα, από τη στιγμή που ούτε εμπλέκεται αλλά ούτε και χρηματοδοτεί την διαδικασία της αποκομιδής των στερεών αποβλήτων.
Ιδιαίτερα στην Αττική, όπως τόνισε ο Γ. Πατούλης, τίθεται ένα ξεκάθαρο ζήτημα, το οποίο υποστηρίζει διαχρονικά η Κ.Ε.Δ.Ε. και το οποίο θέτει ξανά στο τραπέζι : Δεν μπορεί Πρόεδρος στον ΕΣΔΝΑ να είναι ο εκάστοτε Περιφερειάρχης Αττικής, αλλά πρόσωπο που θα προέρχεται και θα εκπροσωπεί τον Α’ Βαθμό Αυτοδιοίκησης. Δεν είναι δυνατόν στην Αττική να έχει τον πρώτο λόγο η Περιφέρεια και η κα Δούρου σήμερα, όταν στο ζήτημα των απορριμμάτων δεν συμβάλλει στο παραμικρό.
Έφτασε πλέον η στιγμή να μπει τέλος στο συστηματικό bulling που γίνεται σε βάρος των Δήμων, από ορισμένες Περιφέρειες, όχι μόνον στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, αλλά και σε άλλα ζητήματα όπως η διανομή της ανθρωπιστικής βοήθειας, η κατανομή των κονδυλίων για την εκτέλεση έργων χωρίς ξεκάθαρα κι αντικειμενικά κριτήρια, οι κοινωνικές υπηρεσίες, κλπ.
Οι λόγοι που πρέπει να ανοίξει ο διάλογος
Όπως τόνισε ο Πρόεδρος της Κ.Ε.Δ.Ε. Γ. Πατούλης, σε πανελλαδικό επίπεδο είναι αναγκαίο να ανοίξει μια τέτοια συζήτηση, διότι:
- Η θεσμική αρμοδιότητα στη διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη ευθύνη της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης, η οποία και εισπράττει από τους πολίτες ανταποδοτικά τέλη για τις υπηρεσίες διαχείρισης που παρέχει. Οι Περιλη την ΕΕ. τικ Σχεδιασμού, αλλφέρειες ούτε συνεισφέρουν στην οικονομική διαχείριση, αλλά ούτε και διαχειρίζονται τις επιπτώσεις από τα προβλήματα διαχείρισης απορριμμάτων που επιβαρύνουν αποκλειστικά τους Δήμους.
- Το πνεύμα και το γράμμα του νέου Εθνικού Σχεδιασμού, αλλά και η υποχρέωση των Δήμων να εκπονήσουν τοπικά σχέδια διαχείρισης, συνηγορούν στην περαιτέρω ενίσχυση του ρόλου των Δήμων, όπως γίνεται και σε όλη την ΕΕ. Οι δήμοι ή οι διαδημοτικές συνεργασίες πρέπει να μπορούν, εφόσον το θέλουν, να εκτελούν το σύνολο των εργασιών διαχείρισης όπως προβλέπονται στον Εθνικό Σχεδιασμό (ενότητα 3.9, Καταμερισμός Αρμοδιοτήτων και Υποχρεώσεων), χωρίς καμία εξάρτηση από τις Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις.
- Πρέπει να αποτιμήσουμε ποια είναι τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα της εμπλοκής των Περιφερειακών Αυτοδιοικήσεων. Ποια προβλήματα έλυσαν και σε ποιες περιπτώσεις; Διευκόλυναν την επίλυση προβλημάτων ή τη δυσκόλεψαν; Αυτός ο απολογισμός είναι απαραίτητος για να προχωρήσουμε στα επόμενα βήματα.
- Ειδικότερα στα θέματα της ανακύκλωσης, που σταδιακά γίνεται ο πυρήνας της διαχείρισης απορριμμάτων, όπου ο ρόλος των Δήμων είναι καθοριστικός, ποια συνεισφορά έχουν οι Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις; Για ποιο λόγο πρέπει να εγκρίνουν τα Περιφερειακά Συμβούλια τα σχέδια διαχείρισης; Και σε ποιον θα λογοδοτούν αν αυτά τα σχέδια αποτύχουν, όπως έχει γίνει σε πολλές περιπτώσεις;
- Ειδικότερα για την Αττική, το υβρίδιο του διαβαθμιδικού συνδέσμου, αποδεδειγμένα έχει οδηγήσει σε μεγάλα αδιέξοδα, χωρίς να έχει καμία θετική συνεισφορά. Η συμμετοχή της Περιφέρειας με 20% τι νόημα έχει; Ποια είναι η ευθύνη της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης όταν τα πάντα είναι τελματωμένα για τέσσερα και πλέον έτη; Ποιες είναι οι λύσεις που έχει φέρει στο τραπέζι; Ποια η πολιτική έστω ευθύνη που έχει αναληφθεί για την επίλυση του προβλήματος των απορριμμάτων της Αττικής;
Δυστυχώς, αν η προηγούμενη Διοίκηση της Περιφέρειας προωθούσε «φαραωνικά έργα» όπως είχαν χαρακτηρισθεί, χωρίς ουσιαστικό σχεδιασμό, η σημερινή Διοίκηση της Περιφέρειας Προώθησε “φαραωνικά έργα” όπως είχαν χαρακτηριστεί, χωρίς σχεδιασμό, η σημερινή Διοίκηση της κας Δούρου προωθεί “φαραωνικούς” σχεδιασμούς Πράσινων Σημείων χωρίς ούτε μισό έργο!
Δύο χρόνια μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, η κα Δούρου πρέπει επιτέλους να μας παρουσιάσει το σχέδιο της για την διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής , στην πράξη κι όχι στα λόγια.
Η Αττική θα βρεθεί σε αδιέξοδο
Η Αττική βαδίζει ολοταχώς προς αδιέξοδο στη διαχείριση απορριμμάτων της. Δεν αποκλείεται αν δεν δράσουμε γρήγορα, να βρεθούμε αντιμέτωποι με εικόνες σαν αυτές που είδαμε στον Πύργο, την Τρίπολη και τη Νάπολη. Δυστυχώς σήμερα ο ΕΣΔΝΑ δεν αντιμετωπίζει με τη δέουσα σοβαρότητα το πρόβλημα. Κι αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Ο ΧΥΤΑ Φυλής έχει το πολύ 1-2 έτη ζωής και η απάντηση του διαβαθμιδικού σε αυτή την κατάσταση είναι το απόλυτο «πάγωμα» όλων των έργων, γιατί κανείς δεν θέλει να πάρει την ευθύνη για χωροθετήσεις και προετοιμασία έργων. Φτάσαμε στο σημείο να συζητιέται ακόμη η εξαγωγή απορριμμάτων στην Κίνα για να αποφευχθεί η ανάληψη πρωτοβουλιών και ευθυνών για την επίλυση του προβλήματος.
Η απάντηση στο πρόβλημα είναι μια: Την ευθύνη της οργάνωσης της διαχείρισης των απορριμμάτων πρέπει να την αναλάβουν οι δήμοι της Αττικής που πληρώνουν 350 – 400 εκ. ευρώ το χρόνο και ζουν μέρα με τη μέρα τη χειροτέρευση της κατάστασης. Χωρίς «προστάτες» και «καπελώματα», είναι βέβαιο ότι οι Δήμοι σίγουρα θα τα καταφέρουν καλύτερα.
Αυτή είναι η θέση της Κ.Ε.Δ.Ε., η διαχείριση των απορριμμάτων πρέπει να αποτελεί ευθύνη των Δήμων και όσον αφορά την Αττική, Πρόεδρος στον ΕΣΔΝΑ πρέπει να είναι πρόσωπο που θα προέρχεται και θα εκπροσωπεί τον Α’ Βαθμό Αυτοδιοίκησης.