Την ώρα που η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί πάνω από 400.000 πρόωρους θανάτους στην Ευρωπαϊκή Ένωση κάθε χρόνο, οι ευρωπαϊκές κοινωνίες επιτέλους αφυπνίζονται: επτά στους δέκα πολίτες ζητούν από την Ε.Ε. πρόσθετα μέτρα και αντιμετώπιση σε διεθνές επίπεδο, ενώ παρήγορο είναι το γεγονός ότι επτά στους δέκα πολίτες ανέλαβαν τουλάχιστον μία δράση για τη μείωση των επιβλαβών εκπομπών στον αέρα.
Αυτό προκύπτει από έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, στην οποία συμμετείχαν 27.565 πολίτες από τα 28 κράτη-μέλη της Ε.Ε., το διάστημα μεταξύ 11 και 29 Σεπτεμβρίου 2019.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (το γραφείο της στη χώρα μας ειδικότερα), στη νέα έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, πάνω από τα 2/3 των Ευρωπαίων θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να προτείνει πρόσθετα μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα. Από τους 27.000 και πλέον πολίτες που ρωτήθηκαν σε όλα τα κράτη μέλη, περισσότεροι από τους μισούς από όσους απάντησαν, πιστεύουν ότι τα νοικοκυριά, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων, οι παραγωγοί ενέργειας, οι αγρότες και οι δημόσιες αρχές δεν κάνουν αρκετά πράγματα για να προωθήσουν την καλή ποιότητα του αέρα.
Με αφορμή την εν λόγω έρευνα, ο Eπίτροπος Περιβάλλοντος, Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας, Καρμένου Βέλα, χαρακτήρισε «ενθαρρυντικό» το γεγονός ότι «τόσοι πολλοί Ευρωπαίοι υποστηρίζουν την ανάληψη δράσης για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί πάνω από 400.000 πρόωρους θανάτους στην ΕΕ κάθε χρόνο και η κοινωνία πληρώνει βαρύ τίμημα, μεταξύ άλλων για υγειονομική περίθαλψη, χαμένες ημέρες εργασίας και ζημιές στις καλλιέργειες και στα κτίρια». Σύμφωνα με τον Επίτροπο, η Κομισιόν παρέχει εμπειρογνώμονες, ανταλλαγές βέλτιστων πρακτικών και καθοδήγηση στα κράτη-μέλη και τις επιχειρήσεις, καθώς και στήριξη για επενδύσεις και χρηματοδότηση για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα για όλους. «Ταυτόχρονα, όμως, αν παραβιαστεί το ενωσιακό δίκαιο, αναλαμβάνουμε νομική δράση κατά των κρατών μελών», διαμηνύει.
Η έρευνα αποκαλύπτει επίσης την ανάγκη για καλύτερη επικοινωνία, ιδίως σε εθνικό επίπεδο, σχετικά με την ποιότητα του αέρα. Οι περισσότεροι από όσους συμμετείχαν στην έρευνα δεν θεωρούν ότι είναι καλά πληροφορημένοι σχετικά με τα προβλήματα ποιότητας του αέρα στη χώρα τους. Σε σύγκριση με αντίστοιχη έρευνα του 2017, οι συμμετέχοντες είναι πιθανότερο να πιστεύουν ότι η ποιότητα του αέρα επιδεινώθηκε την τελευταία δεκαετία, μολονότι, στην πραγματικότητα, -σύμφωνα πάντα με την Κομισιόν- τα καταγεγραμμένα στοιχεία για την ποιότητα του αέρα δείχνουν σημαντικές βελτιώσεις κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Σήμερα και αύριο εξάλλου θα πραγματοποιηθεί στη Μπρατισλάβα το Φόρουμ της Ε.Ε. για τον καθαρό αέρα, το οποίο θα δώσει την ευκαιρία στους υπεύθυνους για τη λήψη αποφάσεων και στα ενδιαφερόμενα μέρη να μοιραστούν τις γνώσεις τους και να συμβάλουν στην εφαρμογή ευρωπαϊκών, εθνικών και τοπικών πολιτικών για τον αέρα. Το Φόρουμ θα επικεντρωθεί σε τέσσερις τομείς: υγεία και ποιότητα του αέρα, ενέργεια και ποιότητα του αέρα, γεωργία και ποιότητα του αέρα, και μηχανισμοί χρηματοδότησης για τον καθαρό αέρα. Περισσότεροι από 30 ομιλητές από κρατικούς φορείς, σχετικούς οικονομικούς κλάδους και μη κυβερνητικές οργανώσεις θα μοιραστούν τις απόψεις τους για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, επίσης θα διερευνήσουν την ανάπτυξη και την εφαρμογή αποτελεσματικών ευρωπαϊκών, εθνικών και τοπικών πολιτικών, έργων και προγραμμάτων στον τομέα του αέρα.
Αναλυτικά, το Ευρωβαρόμετρο κατέδειξε:
– 71% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι, κατά τη γνώμη τους, η Ε.Ε. θα πρέπει να προτείνει πρόσθετα μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που αφορούν την ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη, ενώ το 38% θα ήθελε να του δοθεί η δυνατότητα να διατυπώσει τις απόψεις του για τα μέτρα αυτά.
– 72% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε διεθνές επίπεδο.
– 44% αξιολογεί ως πιο αποτελεσματικό τρόπο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων ποιότητας του αέρα, την εφαρμογή αυστηρότερων αντιρρυπαντικών ελέγχων στις βιομηχανικές δραστηριότητες και τις δραστηριότητες παραγωγής ενέργειας.
– Επτά στους δέκα πολίτες που συμμετείχαν στην έρευνα ανέλαβαν τουλάχιστον μία δράση για τη μείωση των επιβλαβών εκπομπών στον αέρα (αύξηση κατά οκτώ ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με τις απαντήσεις που δόθηκαν στην έρευνα του 2017). Με κυριότερη δράση, την αντικατάσταση παλαιότερου ενεργοβόρου εξοπλισμού με νέο εξοπλισμό που έχει καλύτερη ενεργειακή απόδοση (41%).
– 54% των ερωτηθέντων δεν θεωρεί ότι είναι καλά πληροφορημένο σχετικά με τα προβλήματα ποιότητας του αέρα στη χώρα τους.
– 58% πιστεύει ότι έχει επιδεινωθεί η ποιότητα του αέρα, 28% ότι παραμένει ίδια και 10% ότι έχει βελτιωθεί. Ας σημειωθεί ότι αυτοί που πιστεύουν ότι η ποιότητα του αέρα έχει επιδεινωθεί, αυξήθηκαν κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες από το 2017.
– Πάνω από το 50% όσων συμμετείχαν στην έρευνα θεωρεί ότι οι παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, το άσθμα και η αλλεργία αποτελούν πολύ σοβαρό πρόβλημα στις χώρες τους.