Λίγες μέρες πριν τις προγραμματισμένες κινητοποιήσεις της Αυτοδιοίκησης για τη δραματική οικονομική κατάσταση των δήμων, ο υπουργός Εσωτερικών Ευριπίδης Στυλιανίδης σε μια αποκαλυπτική συνέντευξη στην «Καθημερινή» ανοίγει τα χαρτιά του παρουσιάζοντας το «μανιφέστο» της κυβέρνησης για το μέλλον της Αυτοδιοίκησης.
Η κεντρική ιδέα του «μανιφέστου» συμπυκνώνεται στις εξής δύο βασικές αρχές:
- Πρώτον, κηρύσσει το «τέλος εποχής» για τη χρηματοδότηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από το κεντρικό κράτος.
- Δεύτερον, οι δήμοι θα πρέπει να προσαρμόσουν τη λειτουργία τους, τις υπηρεσίες που θα παρέχουν στους πολίτες, τα έξοδά τους εν γένει, με βάση τα έσοδα που επιτυγχάνουν.
Και τα έσοδα μπορούν να προέλθουν είτε από επενδύσεις αξιοποιώντας την ακίνητη περιουσία τους, είτε από την εκχώρηση υπηρεσιών – πρωτίστως οι κοινωνικές υπηρεσίες και η διαχείριση σκουπιδιών – σε ιδιώτες, είτε με την φορολογική αποκέντρωση και την εφαρμογή της φορολογικής ενημερότητας.
Το κράτος όπως το ξέραμε μέχρι σήμερα έχει τελειώσει, δηλώνει ο κ. Στυλιανίδής. Οι χρηματοδοτικές του δυνατότητες έχουν εξαντληθεί.
Πλέον «το κράτος δίνει την πρώτη ώθηση, διαμορφώνει το θεσμικό πλαίσιο, υποστηρίζει τεχνοκρατικά και σε έναν βαθμό οικονομικά, αλλά από εκεί και πέρα ο καθένας πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες που του αντιστοιχούν».
Ο υπουργός Εσωτερικών θεωρεί ότι οι δήμοι θα μπορέσουν να αποφύγουν το «λουκέτο» και να ανταπεξέλθουν στην οικονομική δυσχέρειά τους και ότι «…αν αναμορφώσουν τους προϋπολογισμούς τους με βάση τα πραγματικά δεδομένα, νομίζω ότι θα τα καταφέρουν. Εμείς βοηθάμε όσο μπορούμε. Διασφαλίσαμε όλους τους πόρους που δικαιούται η Τ.Α. έως το τέλος του έτους, ενώ η παράταση της αποπληρωμής των δανείων τους προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων θα αυξήσει τη ρευστότητά τους κατά 90 εκατ. τον χρόνο».
Παράλληλα ανακοινώνει ότι ήδη το υπουργείο έχει επεξεργαστεί μια σειρά καινοτόμες ιδέες και προτάσεις για τη χρηματοδότηση των δήμων εκτός της κρατικής επιχορήγησης, πολλές από τις οποίες «έχουν εφαρμοστεί αλλού με επιτυχία και μπορούν να προσαρμοστούν στα ελληνικά δεδομένα, πολλές από τις οποίες ήδη τις έχουμε συζητήσει με τους εταίρους μας» .
Αναφερόμενος ενδεικτικά παρουσίασε τις παρακάτω ιδέες για τους νέους τρόπους χρηματοδότησης των δήμων.
- Φορολογική αποκέντρωση: «Το κράτος μεταφέρει τη δυνατότητα είσπραξης ενός συγκεκριμένου φόρου στον δήμο, οπότε απαλλάσσεται από την αντίστοιχη κρατική χρηματοδότηση. Έτσι ο δήμος παίρνει την ευθύνη τα έξοδά του να είναι ανάλογα των εσόδων που επιτυγχάνει».
- Φορολογική ενημερότητα: «Δηλαδή να μην μπορεί κανείς να αναπτύξει δραστηριότητα σε έναν δήμο αν δεν είναι τακτοποιημένες οι οφειλές του προς αυτόν».
- Αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας: «Οι δήμοι θα μπορούσαν να προχωρήσουν αυτόνομα σε επενδύσεις αξιοποιώντας την ακίνητη περιουσία τους, με καινοτόμες μεθόδους. Μπορούν να στήσουν ένα fund, να περάσουν εκεί την ακίνητη περιουσία τους, της οποίας η αντικειμενική αξία θα αποτιμηθεί, και με αυτό τον τρόπο μπορούν να διεκδικήσουν χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Επενδύσεων ή ακόμα και από ελληνικές ιδιωτικές τράπεζες, εξασφαλίζοντας ρευστότητα χωρίς να επιβαρύνεται το δημόσιο έλλειμμα ή το χρέος».
- Φωτοβολταϊκά: «Οι δήμοι διαχειρίζονται όλα τα σχολεία της χώρας, αλλά ο υφιστάμενος νόμος περιορίζει τη δυνατότητα κάλυψης σε ένα μόνο ποσοστό. Αν επιτραπεί η πλήρης κάλυψη, τα κτίρια αυτά θα έχουν ενεργειακή επάρκεια και θα γλιτώνουν πολλά χρήματα. Μπορούν ακόμα να βάλουν φωτοβολταϊκά στους παλαιούς ΧΑΔΑ».
- Συλλογή και διαχείριση των απορριμμάτων: «Είμαστε η μόνη χώρα που δεν βγάζουμε χρήματα από τα σκουπίδια λόγω του συνδυασμού ιδεοληψιών, γραφειοκρατίας και διαπλοκής. Το θεσμικό πλαίσιο δίνει στον δήμαρχο τη δυνατότητα, αν θέλει, να πάρει τον ιδιώτη. Πάντως όσον αφορά τους ΧΥΤΑ, εφαρμόζεται η μέθοδος ΣΔΙΤ και πρέπει να τρέξουμε γιατί υπάρχουν κονδύλια που πρέπει να τα απορροφήσουμε έως το 2014. Αλλιώς θα χαθούν και παράλληλα θα πληρώσουμε υπέρογκα πρόστιμα. Είμαστε ανοιχτοί σε όλες τις λύσεις που μπορούν να φέρουν περισσότερα έσοδα στους δήμους και καλύτερα αποτελέσματα για τους δημότες χωρίς να κινδυνεύουν οι θέσεις των εργαζομένων».
- Κοινωνικές παροχές: «Οι κοινωνικές παροχές των δήμων όπως το «Βοήθεια στο σπίτι», που τώρα χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από το κράτος, θα μπορούσαν να μετεξελιχθούν σε εταιρείες κοινωνικής οικονομίας. Να στηθούν δηλαδή εταιρείες στις οποίες θα συμμετέχουν δήμοι, ιδιώτες και άλλοι κοινωνικοί φορείς (π.χ. Εκκλησία), που θα παρέχουν τις ίδιες ή και περισσότερες κοινωνικές υπηρεσίες σε αναξιοπαθούντες. Οι ίδιες υπηρεσίες μπορούν να προσφέρονται και σε πλούσιους, οι οποίοι μπορούν να πληρώσουν. Έτσι οι πλούσιοι θα χρηματοδοτούν τους φτωχούς. Δώσαμε κάποια χρήματα σε αυτά τα προγράμματα, αλλά τα λεφτά τελειώνουν. Πρέπει λοιπόν να βρούμε άλλες πηγές χρηματοδότησης».