Η κατάρτιση ειδικού καθεστώτος φορολογικών κινήτρων για τις λιγνιτικές περιοχές (Φλώρινα, Κοζάνη, Αμύνταιο, Πτολεμαΐδα, Μεγαλόπολη), η οριζόντια επέκταση της Ρήτρας Δίκαιης Μετάβασης (την οποία το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει ήδη ενσωματώσει στο νόμο για την ηλεκτροκίνηση και στο νέο «Εξοικονομώ-Αυτονομώ»), καθώς και η προώθηση πολεοδομικών και χωροταξικών παρεμβάσεων με σύντομη διαδικασία αποφασίστηκαν κατά τη σημερινή συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής για την απολιγνιτοποίηση που πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης.
Στη συνεδρίαση συμμετείχαν ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας -και πρόεδρος της Κυβερνητικής Επιτροπής για την Απολιγνιτοποίηση- Κωστής Χατζηδάκης, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Δημήτρης Οικονόμου, ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Γιάννης Τσακίρης, ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Σκρέκας, ο υφυπουργός Εσωτερικών, Θοδωρής Καράογλου, ο γενικός γραμματέας του υπ. Οικονομικών, Χρήστος Τριαντόπουλος, η γενική γραμματέας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου και ο πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ) Κωστής Μουσουρούλης.
Όπως έγινε γνωστό, συμφωνήθηκε να υποβληθεί αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την υιοθέτηση ειδικών φορολογικών κινήτρων, τα οποία θα ενισχύουν τις υφιστάμενες και θα προσελκύουν νέες επιχειρήσεις στις λιγνιτικές περιοχές.
Τα τρία συναρμόδια υπουργεία, υπουργείο Οικονομικών – υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων – υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, θα στείλουν το ταχύτερο στην ΕΕ τη σχετική «προ-κοινοποίηση» (pre-notification).
Πέραν των ειδικών φορολογικών κινήτρων (φοροαπαλλαγές, φοροελαφρύνσεις, απαλλαγή από τέλη κ.α.), το «πακέτο» θα επιδιωχθεί να περιέχει και επενδυτικά/χρηματοδοτικά κίνητρα (όπως επιδοτήσεις, εγγυήσεις, κεφάλαια συν-επένδυσης κ.α.), λειτουργικά κίνητρα (π.χ. αυξημένοι συντελεστές απόσβεσης για δαπάνες ενεργειακής απόδοσης και δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη, χρηματοδοτική κάλυψη μισθολογικού κόστους, διαφοροποίηση ύψους εργοδοτικών εισφορών) και αδειοδοτικά κίνητρα (για την επιτάχυνση και διευκόλυνση των απαιτούμενων αδειοδοτήσεων).
Πηγές χρηματοδότησης των κινήτρων θα είναι κατά βάση ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης της ΕΕ (που έχει στο επίκεντρό του το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης) και ο κρατικός προϋπολογισμός. Πολύ σημαντική συνιστώσα αποτελεί η συμβατότητα των κινήτρων με τους κανόνες των κρατικών ενισχύσεων.
Το ειδικό καθεστώς, που θα προ-κοινοποιηθεί προς ενημέρωση και έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα λαμβάνει υπόψη τα ειδικά μειονεκτήματα των λιγνιτικών περιοχών, θα διαφοροποιεί την ένταση των ενισχύσεων για τις μεγάλες επιχειρήσεις και θα αποσκοπεί στην προσέλκυση επενδύσεων στους πέντε τομείς προτεραιότητας του σχεδίου (καθαρή ενέργεια, βιοτεχνία-εμπόριο, έξυπνη αγροτική παραγωγή, βιώσιμος τουρισμός, τεχνολογία και εκπαίδευση).
Στη συνεδρίαση αποφασίστηκε επίσης η Ρήτρα Δίκαιης Μετάβασης -που έχει ήδη υιοθετήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες- να διατρέχει το σύνολο των αναπτυξιακών κυρίως παρεμβάσεων όλων των υπουργείων στις λιγνιτικές περιοχές, με στόχο την άμβλυνση του οικονομικού και κοινωνικού κόστους της μετάβασης.
Υπενθυμίζεται ότι το ΥΠΕΝ έχει ήδη ενσωματώσει την εν λόγω ρήτρα στο νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» που προβλέπει προσαύξηση 10% στο βασικό ποσοστό επιχορήγησης για Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη, στον νόμο για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης και στην επιτάχυνση των έργων ΑΠΕ στις λιγνιτικές περιοχές.
Γι’ αυτόν τον λόγο, συμφωνήθηκε ότι ο πρόεδρος της Επιτροπής, Κωστής Χατζηδάκης, θα στείλει επιστολή σε όλους τους υπουργούς προκειμένου μια τέτοια ρήτρα να λαμβάνεται υπόψη σε όλες τις δράσεις των υπουργείων.
Τέλος, προκειμένου να ολοκληρωθεί πιο γρήγορα ο συνολικός σχεδιασμός της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, αποφασίσθηκε η προσαρμογή του Xωροταξικού Σχεδίου της Δυτικής Μακεδονίας και οι αναγκαίες χωροταξικές και πολεοδομικές παρεμβάσεις με επιταχυμένη διαδικασία.
Με την κατάρτιση Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ) για τις λιγνιτικές περιοχές, θα καθοριστούν οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης, οι γενικοί όροι και περιορισμοί δόμησης και όλα τα άλλα απαιτούμενα μέτρα για την εξυπηρέτηση των δράσεων του masterplan. Όλες οι μελέτες που αφορούν στα ΕΠΣ θα χρηματοδοτηθούν από πόρους του Πράσινου Ταμείου.
Με δεδομένη τη βαρύτητα των συγκεκριμένων παρεμβάσεων για τη συνολική επιτυχία του σχεδίου απολιγνιτοποίησης, αποφασίσθηκε για την επιτάχυνση των σχετικών διαδικασιών να γίνουν οι αναγκαίες νομοθετικές ρυθμίσεις.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε:
«H κυβέρνηση δεν σταματά να εργάζεται για τις λιγνιτικές περιοχές. Μετά την απόφαση καταβολής του λιγνιτικού πόρου, τις δράσεις του Πράσινου Ταμείου, την επίλυση του θέματος της τηλεθέρμανσης, τις επενδύσεις της ΔΕΗ και των ΕΛΠΕ στην καθαρή ενέργεια που έχουν δρομολογηθεί, σήμερα ελήφθησαν αποφάσεις για τρία σημαντικά θέματα:
1)την οριζόντια Ρήτρα Δίκαιης Μετάβασης, 2)το αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για θέσπιση ειδικών φορολογικών κινήτρων και 3)την επίλυση χωροταξικών και πολεοδομικών ζητημάτων για την επόμενη μέρα.
Τον Σεπτέμβριο θα ακολουθήσει η παρουσίαση του συνολικού σχεδίου (masterplan) για τις λιγνιτικές περιοχές που θα είναι το σημείο αναφοράς για όλη μας την προσπάθεια.
Συνεργαζόμαστε με την αυτοδιοίκηση και τις τοπικές κοινωνίες έτσι ώστε η Δυτική Μακεδονία και η Μεγαλόπολη να περάσουν σε μια νέα εποχή ανάπτυξης και προοπτικής».
Ο πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής,ΣΔΑΜ Κωστής Μουσουρούλης υπογράμμισε:
«Η σημερινή απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα στήριξης των κατοίκων των λιγνιτικών περιοχών με συγκεκριμένα σχέδια και μέτρα, προκειμένου οι περιοχές αυτές να καταστούν πλήρως βιώσιμες μεταλιγνιτικά αλλά και να αποτελέσουν κέντρα αναφοράς ορθών πρακτικών δίκαιης μετάβασης στην ΕΕ».