Δύο είναι οι βασικές εξαγγελίες του υπουργού Εσωτερικών Ε. Στυλιανίδη που αφορούν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, τις οποίες έκανε με την ομιλία του επί των προγραμματικών δηλώσεων στη Βουλή: Πρώτον, οι δήμοι θα λάβουν φέτος 500 εκ. ευρώ λιγότερα από αυτά που είχε δεσμευτεί η προηγούμενη κυβέρνηση ότι θα αποδοθούν. Δεύτερον, οι δήμοι, ως οι πιο ετοιμοπόλεμοι, θα αναλάβουν να οργανώσουν και να εφαρμόσουν τον πόλεμο κατά της φτώχειας.
Ο υπουργός Εσωτερικών έθεσε δύο βασικές προτεραιότητες για μια, όπως είπε, ισχυρή Αυτοδιοίκηση. «Ισχυρή Αυτοδιοίκηση για μας, είπε ο κ. Στυλιανίδης, σημαίνει οικονομική αυτοτέλεια και διοικητική αυτονομία και στους δύο βαθμούς». Αναγνωρίζοντας μεν τις αντικειμενικές δυσκολίες που υπάρχουν ο υπουργός μίλησε για τον οικονομικό εξορθολογισμό και το λειτουργικό εκσυγχρονισμό των ΟΤΑ, και την οργάνωση μιας Πολιτικής Κοινωνικής Ασπίδας σε επίπεδο Δήμου, με στόχο τον Πόλεμο κατά της Φτώχιας.
Ο κ. Στυλιανίδης μίλησε για την ανάγκη «να επαναπροσδιοριστούν με ακρίβεια οι ρόλοι, τα όρια μεταξύ αποκέντρωσης και Τοπικής ή Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, ώστε να διορθωθούν έτσι οι στρεβλώσεις ή τα λειτουργικά κενά του Καλλικράτη». Όπως εξήγησε «οι αρχές της Συνέχειας του Κράτους από τη μία -με στόχο την εφαρμογή μιας ενιαίας εθνικής στρατηγικής- και της Επικουρικότητας απ’ την άλλη, με στόχο οι αποφάσεις να βρίσκονται κατά το δυνατόν κοντύτερα στους πολίτες, είναι απόλυτα συνδυάσιμες και συμπληρωματικές αρχές».
Ειδικότερα, όπως εξήγησε ο υπουργός, για τον οικονομικό εξορθολογισμό και το λειτουργικό εκσυγχρονισμό των ΟΤΑ, έχουν ήδη συσταθεί Ομάδες Εργασίας μαζί με την Task Force της Ε.Ε., αξιοποιώντας ευρωπαϊκή τεχνογνωσία, ώστε με λιγότερες δαπάνες να επιτυγχάνουμε καλύτερη λειτουργία των δήμων και αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των πολιτών. Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Στυλιανίδη θα συντελεστεί με θεσμικές και λειτουργικές βελτιώσεις του Καλλικράτη και του Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με τον εκσυγχρονισμό και την ανασυγκρότηση των υπηρεσιών των ΟΤΑ και την εφαρμογή της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και τέλος με την εξυγίανση των οικονομικών, τον περιορισμό της σπατάλης και τη χρήση κλασσικών και ευρηματικών μέσων χρηματοδότησης (καταγραφή και αξιοποίηση περιουσίας, ΣΔΙΤ, Πολιτικές φορολογικής αποκέντρωσης, έξυπνη αξιοποίηση εσόδων, κ.α.).
«Έχουμε χρέος να κηρύξουμε τον Πόλεμο κατά της Φτώχιας και της εξαθλίωσης» είπε εξάλλου ο υπουργός Εσωτερικών, ενώ εξειδικεύοντας την εξαγγελία για την οργάνωση μιας «Πολιτικής Κοινωνικής Ασπίδας» ο κ. Στυλιανίδης είπε πως οι δήμοι είναι «το πιο ετοιμοπόλεμο, συγκροτημένο, εκπαιδευμένο δίκτυο για την εφαρμογή της». «Το Υπουργείο των Εσωτερικών μπαίνει μπροστά στο συντονισμό και την ενίσχυση αυτού του Δικτύου» πρόσθεσε . Στόχος είναι η βιωσιμότητα και η ενδυνάμωση των υφιστάμενων κοινωνικών δομών, με νέες θεσμικές πρωτοβουλίες και αποτελεσματική αξιοποίηση κλασικών και νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, εθνικών, ευρωπαϊκών και ιδιωτικών χορηγιών:
- Κοινωνικά Επιδόματα για αναξιοπαθούντες
- Βρεφονηπιακοί σταθμοί
- Βοήθεια στο σπίτι για ασθενείς και γέροντες
- Μέριμνα για τους άστεγους
- Κοινωνικά παντοπωλεία για τους φτωχούς
- Προγράμματα αυτεπιστασίας για τους άνεργους
Παρόλες τις φιλόδοξες εξαγγελίες ο υπουργός παραδέχθηκε πάντως τις δυσκολίες στα οικονομικά των ΟΤΑ λόγω μειωμένων πόρων κατά 500 εκατομμύριο ευρώ φέτος. «Δυστυχώς στους ΟΤΑ, ξεκινούμε την πολιτική μας από πολύ δύσκολο σημείο εκκίνησης. Παρά τη σημαντική μείωση πόρων που προηγήθηκε, παρά την έγγραφη δέσμευση προς την ΚΕΔΕ του πρώην Υπουργού Οικονομικών, κ. Σαχινίδη, ότι θα δοθούν φέτος 2,7 δις. ευρώ μέσω ΚΑΠ και 213,8 εκ. ευρώ για την 4η δόση των οφειλόμενων παρελθόντων οικονομικών ετών, δυστυχώς στον προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί μόλις 2,4 δις., κάτι που φέρνει σε πολύ δύσκολη θέση πολλούς ΟΤΑ» είπε ο κ. Στυλιανίδης.
Ο υπουργός Εσωτερικών αναφέρθηκε εξάλλου και στην ανάγκη ενίσχυσης της συμμετοχής των πολιτών, μέσω και των τοπικών δημοψηφισμάτων. «Όσο περισσότερη ευθύνη μεταβιβάζουμε στους πολίτες, τόσο πιο υπεύθυνα αυτοί εκπαιδεύονται να αποφασίζουν» είπε ο κ. Στυλιανίδης εκτιμώντας πως «ωρίμασαν οι συνθήκες για να ενεργοποιήσουμε τα τοπικά δημοψηφίσματα που προβλέπονται από τον Καλλικράτη, ιδιαίτερα για θέματα τοπικού ενδιαφέροντος ή καθημερινότητας». «Έχει νόημα να θεσμοθετήσουμε την επίσπευση νομοθετικής πρωτοβουλίας από τους πολίτες» υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Τέλος ο νέος υπουργός έδωσε έμφαση στην καθιέρωση νέου θεσμικού πλαισίου για τα οικονομικά και τη χρηματοδότηση των κομμάτων ενώ αναφορικά με το θέμα της χορήγησης ιθαγένειας σε νόμιμους μετανάστες, ανέφερε πως θα προωθηθεί η «εφαρμογή μιας σύγχρονης πολιτικής ιθαγένειας, η οποία θα είναι απόλυτα εναρμονισμένη με το αυστηρότερο ευρωπαϊκό πλαίσιο, ώστε να μην καθιστά την Ελλάδα αποθήκη ανθρώπινων ψυχών.