Σε απολογισμό των προσπαθειών που έχουν καταβληθεί, με στόχο να καταστεί η νομοθεσία της Ε.Ε απλούστερη, και λιγότερο δαπανηρή, προέβη χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πολιτικοί, ενδιαφερόμενοι φορείς και εμπειρογνώμονες, εξέτασαν τα όσα επετεύχθησαν μέχρι σήμερα αλλά και τις συνεχείς προκλήσεις στον τομέα της έξυπνης νομοθεσίας, της μείωσης του διοικητικού φόρτου και της καλύτερης εφαρμογής της νομοθεσίας της Ε.Ε.
Τα 5 κύρια επιτεύγματα των προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την έξυπνη νομοθεσία:
- Η Επιτροπή επικέντρωσε τις δράσεις της στις ορθές προτεραιότητες. Υπέβαλε προτάσεις για την αντιμετώπιση σημαντικών πολιτικών προκλήσεων που απαιτούσαν ευρωπαϊκή απάντηση, όπως: η νομοθεσία για τη ρύθμιση και την εποπτεία των χρηματοπιστωτικών αγορών, το ενισχυμένο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ο νέος συντονισμός των οικονομικών πολιτικών στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η στρατηγική ανάπτυξης «Ευρώπη 2020», οι φιλόδοξες προτάσεις για το κλίμα και την ενέργεια, η ολοκλήρωση και η βελτίωση των διασυνδέσεων στην ενιαία αγορά, το κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου, ένας σύγχρονος και φιλικός προς την ανάπτυξη και την απασχόληση προϋπολογισμός της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020, οι εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες, η στήριξη προς την Ουκρανία, κλπ.
- Κατά την κατάρτιση των προτάσεων της, διασφάλισε ότι τηρήθηκε η αρχή της έξυπνης νομοθεσίας. Για την επίτευξη του στόχου αυτού βελτίωσε επίσης τα εργαλεία της: πραγματοποιήθηκαν συστηματικά διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη, εκτιμήσεις επιπτώσεων και αξιολογήσεις , οι οποίες συνέβαλαν σημαντικά στη χάραξη πολιτικής βάσει τεκμηριωμένων στοιχείων. Όλες οι προτάσεις που έχουν σημαντικές επιπτώσεις πρέπει να συνοδεύονται από μια εκτίμηση των επιπτώσεων στην οποία εντοπίζονται διάφορες επιλογές πολιτικής και αξιολογούνται οι δυνητικές οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Πάνω από 680 εκτιμήσεις επιπτώσεων έχουν εκπονηθεί από το 2007 και μετά. Η δισέλιδη σύνοψη της εκτίμησης επιπτώσεων δημοσιεύεται επίσης, έτσι ώστε να καταστούν ακόμα πιο προσβάσιμα τα αποτελέσματα. Η επιτροπή εκτίμησης επιπτώσεων της Επιτροπής, η οποία έχει επιστρέψει την τελευταία διετία πάνω από το 40 % όλων των σχεδίων εκτίμησης των επιπτώσεων για να διορθωθούν από τις υπηρεσίες, εγγυάται την ανεξάρτητη αξιολόγηση και τον έλεγχο ποιότητας. Η Επιτροπή παράτεινε τη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη από 8 σε 12 εβδομάδες. Επιπλέον, η Επιτροπή καλεί πολίτες και επιχειρήσεις να βοηθήσουν στον εντοπισμό των τομέων στους οποίους θα μπορούσε να μειωθεί ο κανονιστικός φόρτος και να απλουστευθεί η νομοθεσία μέσω μιας διαδικτυακής διαβούλευσης συνεχούς ροής. Από το 2010 η Επιτροπή ενίσχυσε προοδευτικά την αρχή που βασίζεται στο ότι «πρώτα πρέπει να γίνει αξιολόγηση» για να εξασφαλιστεί ότι οι προτάσεις της θα στηρίζονται σε εκ των υστέρων αξιολογήσεις πολιτικής.
- Από το 2012, το το πρόγραμμα REFIT της Επιτροπής για τη βελτίωση της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου κατέστη το επίκεντρο όλων των προσπαθειών για την έξυπνη νομοθεσία. Με βάση έναν τακτικό έλεγχο του νομοθετικού αποθέματος της ΕΕ, το εν λόγω κυλιόμενο πρόγραμμα έχει εντοπίσει μέχρι στιγμής περίπου 200 επιμέρους δράσεις, συμπεριλαμβανομένων των προτάσεων για την απλούστευση και τη μείωση του διοικητικού φόρτου, την κατάργηση νομοθεσίας που δεν είναι πλέον αναγκαία, την ανάκληση προτάσεων για τις οποίες δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία στο Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο και την αξιολόγηση τομέων πολιτικής προκειμένου να εντοπιστούν περαιτέρω δυνατότητες απλούστευσης και μείωσης του φόρτου χωρίς να υπονομεύεται η προστασία του δημόσιου συμφέροντος. Συνολικά, από το 2005 και μετά η Επιτροπή κατήργησε άνω των 6.100 νομικών πράξεων και απέσυρε σχεδόν 300 προτάσεις. Στο πλαίσιο του REFIT, η Επιτροπή δεσμεύθηκε επίσης να μην καταθέσει προτάσεις, εκτός εάν είναι αποδεδειγμένο ότι υπάρχει σαφής προστιθέμενη αξία για την ΕΕ. Οι προτάσεις αυτές υποβάλλονται δηλαδή σε πλήρη αξιολόγηση σχετικά με την προστιθέμενη αξία τους για την ΕΕ.
- Σημειώθηκε μείωση κατά τουλάχιστον 25 % του διοικητικού φόρτου σε δεκατρείς τομείς προτεραιότητας που εντοπίστηκαν στο πλαίσιο του Προγράμματος δράσης για τη μείωση του διοικητικού φόρτου της ΕΕ. Με τη στήριξη της «Ομάδας Stoiber», υπολογίζεται ότι οι πρωτοβουλίες που προτάθηκαν από την Επιτροπή και εγκρίθηκαν από τον συννομοθέτη μειώθηκαν κατά περίπου 27 %, ποσοστό που ισοδυναμεί σε εξοικονόμηση ποσού άνω των 33,4 δισεκατ. ευρώ ετησίως για τις επιχειρήσεις. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει 18,8 δισεκατομμύρια ευρώ για εξοικονόμηση τιμολόγησης και 6,6 δισεκατομμύρια ευρώ για ετήσιες λογιστικές ανάγκες
- Η Επιτροπή εφαρμόζει την αρχή «Think Small First» (προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις), λαμβάνοντας υπόψη τον αντίκτυπο της νομοθεσίας για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Για τις ΜμΕ ισχύουν επίσης, όπου αυτό είναι δυνατό και εφόσον δικαιολογείται, απαλλαγές και ηπιότερες μορφές νομοθετικών διατάξεων. Πραγματοποιήθηκαν επιπλέον διαβουλεύσεις με μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις σχετικά με τα βασικά κανονιστικά προβλήματα που τις απασχολούν μέσω της διαβούλευσης «Top-10».Στο πλαίσιο του προγράμματος REFIT έχουν οργανωθεί εκτενή μέτρα παρακολούθησης, όπως για παράδειγμα η μείωση των τελών καταχώρισης στο πλαίσιο του REACH (νομοθεσία περί χημικών ουσιών) για τις ΜμΕ από 35 % έως 95 %, η απλούστευση των επιστροφών ΦΠΑ και η μείωση των διατυπώσεων και των όρων που πρέπει πληρούνται για τη συμμετοχή στις δημόσιες συμβάσεις κ.λπ.