Η εκταμίευση κοινοτικών κονδυλίων για προγράμματα που εντάσσονται στο νέο ΕΣΠΑ θα γίνει υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται πιστά τα προγράμματα προσαρμογής, που για την Ελλάδα αντιστοιχούν στα μνημόνια. Αν υπάρχει απόκλιση τότε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να αναστείλει την πληρωμή μέρους ή και του συνόλου των πόρων για τα επιχειρησιακά προγράμματα.
Το νέο καθεστώς χρηματοδότησης της χώρας μας από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποκαλύπτει η πολυσέλιδη μελέτη του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Οικονομικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) για λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδος με θέμα «Οι πολιτικές που χρηματοδοτούνται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό και η ελληνική οικονομία».
Σύμφωνα με τους νέους κανονισμούς των Διαρθρωτικών Ταμείων, που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το πλαίσιο κοινοτικής χρηματοδότης των κρατών- μελών θα αλλάξει ριζικά τη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020.
Ως εκ τούτου οι κοινοτικοί πόροι συνολικού ύψους 19 δις. ευρώ που έχουν εγκριθεί και θεωρούνται απαραίτητοι για την ανάπτυξη της χώρας μας, δεν πρέπει να θεωρούνται πλέον δεδομένοι, καθώς η εκταμίευσή τους θα είναι σε άμεση συνάρτηση με το κατά πόσο οι ελληνικές κυβερνήσεις θα συμμορφώνονται και θα υλοποιούν τις συστάσεις της ΕΕ και τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής.
Όπως αναφέρεται οι νέοι κανονισμοί της Ε.Ε. «εισάγουν για πρώτη φορά ως προϋπόθεση ομαλής ροής των πόρων την τήρηση από το κράτος-μέλος των συστάσεων του Συμβουλίου ως προς τη δημοσιονομική και, γενικότερα, τη μακροοικονομική πολιτική. Επιπλέον, εισάγεται μια δεύτερη μορφή αιρεσιμότητας, η «εκ των προτέρων αιρεσιμότητα» (ex ante conditionality), η δέσμευση για τήρηση συγκεκριμένων προϋποθέσεων πριν από την έναρξη εφαρμογής συγκεκριμένων προγραμμάτων».
Μέχρι σήμερα, μακροοικονομική αιρεσιμότητα υπήρχε μόνο ως προς το Ταμείο Συνοχής.
Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, προκειμένου για χώρες για τις οποίες υπάρχει
Σύσταση του Συμβουλίου για υπερβολικό έλλειμμα ή χρέος ή που βρίσκονται σε καθεστώς ενίσχυσης από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμού σταθερότητας, η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει να τροποποιήσουν τη Σύμβαση Εταιρικής Σχέσης (νέο ΕΣΠΑ) και τα επιχειρησιακά τους προγράμματα, ώστε αυτά να συμβάλλουν στην μακροοικονομική προσαρμογή τους. Σε αντίθετη περίπτωση, η Επιτροπή μπορεί να αναστείλει την πληρωμή μέρους ή και του συνόλου των πόρων για τα επιχειρησιακά προγράμματα. Επίσης η Επιτροπή θα αναστέλλει την καταβολή των πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων μετά από σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου, μετά από δική της εκτίμηση σχετικά με την ελλιπή πρόοδο του προγράμματος προσαρμογής.
«Η εισαγωγή της αρχής της μακροοικονομικής αιρεσιμότητας στη λειτουργία των Διαρθρωτικών Ταμείων αποτελεί μια σοβαρή παρέκκλιση από τη λογική στην οποία στηρίχθηκε μέχρι τώρα η «πολιτική συνοχής», αντιστρατεύεται ευθέως τον περιφερειακό χαρακτήρα που είχε η πολιτική αυτή και θα λειτουργήσει σε ευθεία αντίθεση με τους στόχους της πολιτικής αυτής», τονίζεται στη μελέτη του ΕΛΙΑΜΕΠ.
Εκτός όμως από την μακροοικονομική αιρεσιμότητα υπάρχουν και οι αιρεσιμότητες επιδόσεων που εκτείνονται από την τιμολογιακή πολιτική ύδρευσης έως τις ηλεκτρονικές καταστάσεις απουσιολογίου μαθητών και σπουδαστών. Οι «αιρεσιμότητες» αυτές μεταξύ των άλλων θέτουν πρόσθετα εμπόδια για τη χρηματοδότηση έργων των δήμων -όπως για παράδειγμα μικρών οδικών και άλλων έργων -οι οποίοι μετά τις περικοπές στη χρηματοδότησή τους, το νέο ΕΣΠΑ είναι η μοναδική ίσως πηγή χρηματοδότησης για την υλοποίηση των αναπτυξιακών τους προγραμμάτων.
«Με την εισαγωγή της δεύτερης αιρεσιμότητας, της «εκ των προτέρων αιρεσιμότητας», υπογραμμίζεται στη μελέτη, επιδιώκεται η ρητή σύνδεση της έναρξης της εφαρμογής των επιχειρησιακών προγραμμάτων με την εκπλήρωση προϋποθέσεων ανά Διαρθρωτικό Ταμείο, είτε κατά την έγκριση των σχετικών επιχειρησιακών προγραμμάτων είτε το αργότερο μέχρι τις 31/12/2016. Σε αντίθετη περίπτωση, η Επιτροπή έχει την ευχέρεια να διακόψει τις σχετικές χρηματοδοτήσεις έως ότου εκπληρωθούν οι αντίστοιχες προϋποθέσεις».
Αναλυτικά η μελέτη του ΕΛΙΑΜΕΠ ELIAMEP-vivlio teliko gia WEB