«Είναι μία σπέκουλα που αγγίζει και ξεπερνά μερικές φορές τα όρια της αθλιότητας», δηλώνει στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Δημήτρης Βίτσας, αναφερόμενος στις κατηγορίες για κακοδιαχείριση από την κυβέρνηση, των ευρωπαϊκών κονδυλίων για το προσφυγικό-μεταναστευτικό. Προσθέτει ότι «ο έλεγχος είναι καλοδεχούμενος» και τονίζει: «Η ίδια η Επιτροπή, η αρμόδια δηλαδή πηγή της χρηματοδότησης, ανέφερε ξεκάθαρα ότι δεν έχει βρει κανένα στοιχείο κακοδιαχείρισης κονδυλίων καθ΄ οιονδήποτε τρόπο».
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Βίτσας αναφέρεται επίσης στην προσπάθεια αποσυμφόρησης των νησιών, σημειώνοντας ότι καινούριος στόχος είναι η μεταφορά ακόμη 5-6 χιλιάδων ατόμων στην ενδοχώρα μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου, ενώ εξηγεί τους λόγους που οδήγησαν πάλι «σε μία οριακή κατάσταση τα νησιά».
Όσον αφορά τα δύο στρατόπεδα που έχουν δημιουργηθεί εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης του προσφυγικού-μεταναστευτικού, καθώς επίσης και την άνοδο ακροδεξιών κομμάτων και ξενοφοβικών κινημάτων ο υπουργός αφού σημειώνει ότι οι χώρες που πιστεύουν ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν πρέπει να παραβιάζονται κι ότι η αλληλεγγύη θα πρέπει να είναι ένα σύγχρονο στοιχείο του πολιτισμού μας, συζητούν για να βρουν λύσεις για το μεταναστευτικό τονίζει: «Έχει σημασία να πείσουμε και τις κοινωνίες ώστε να μην πηγαίνουν σε ρατσιστικές και ξενοφοβικές λογικές. Άνθρωποι που έχουν φωλιασμένο στην καρδιά και στην πολιτική τους το μίσος, προσπαθούν να κάνουν τις κοινωνίες να φοβηθούν, κι από πίσω υπάρχει κι ένα κατά τη γνώμη μου οικονομικό κίνητρο».
Τέλος, ερωτηθείς αν η Ελλάδα είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει νέο ενδεχόμενο προσφυγικό- μεταναστευτικό κύμα υπογραμμίζει: «Ανησυχούμε, παίρνουμε μέτρα και μόνο μία συλλογική προσπάθεια από την ΕΕ θα μπορέσει να αντιμετωπίσει ενδεχόμενο νέο προσφυγικό-μεταναστευτικό ρεύμα».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρη Βίτσα στην Ιωάννα Καρδάρα για το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:
ΕΡ: Κύριε υπουργέ το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα βρίσκεται για ακόμη μία φορά στο επίκεντρο. Οι ροές τους καλοκαιρινούς μήνες αυξήθηκαν με αποτέλεσμα, όπως έχετε δηλώσει κι ο ίδιος να δημιουργηθεί μία «οριακή κατάσταση στα νησιά». Τι ενέργειες σκοπεύετε να κάνετε για να επιλύσετε το ζήτημα;
ΑΠ: Η οριακή κατάσταση έχει δημιουργηθεί στα νησιά που έχουν ΚΥΤ (Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης) και ιδιαίτερα στη Λέσβο, στη Σάμο και στη Χίο. Εξαρχής λέγαμε ότι κάνουμε μία προσπάθεια ώστε αυτοί που έχουν το δικαίωμα, να μεταφερθούν στην ηπειρωτική Ελλάδα. Είναι μία προσπάθεια η οποία έχει ξεκινήσει από τον Ιούνιο και συνεχίζεται τώρα και θα συνεχίζεται. Από τα νησιά από τις αρχές του 2018 μέχρι τις 24/9 έχουμε πάρει 18.502 ανθρώπους. Από αυτούς, το Σεπτέμβριο από τη Λέσβο πήραμε 1.728 έως τώρα. Θα πάρουμε άλλους 1.030. Και με αυτόν τον τρόπο ολοκληρώνεται το πρώτο κομμάτι μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου. Μετά θα μεταφέρουμε στην ενδοχώρα αιτούντες άσυλο που έχουν δικαίωμα από τη Σάμο, τη Χίο, και τη Λέσβο. Ο καινούριος μας στόχος είναι, μέχρι το Νοέμβριο να μεταφέρουμε στην ενδοχώρα άλλα 5-6 χιλιάδες άτομα. Αυτό θα ανακουφίσει πάρα πολύ τα νησιά. Ωστόσο, ταυτόχρονα θα πρέπει να έχουμε χαμηλές ροές. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας συνολικά στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένου και του Έβρου, έρχονται πάνω από 200 άτομα την ημέρα. Αυτό είναι κάτι που μας δημιουργεί καινούρια προβλήματα. Αλλά αυτό το σχέδιο κρύβει μέσα του κι άλλες προσπάθειες. Να επιταχύνουμε τους ρυθμούς εξέτασης ασύλου όπως και τους ρυθμούς εξέτασης των προσφυγών. Έχουμε ήδη αυξήσει κατά 30% τις αποφάσεις του Ασύλου και κατά 50% τις επιδόσεις των αποφάσεων, κι αυτή τη στιγμή δημιουργούμε, δύο επιτροπές προσφυγών οι οποίες θα ασχολούνται μόνο με τη Λέσβο, μία για τη Σάμο, μία για τη Χίο και μία για την Κω και τη Λέρο μαζί. Αυτό θα επιταχύνει τις διαδικασίες όσων έχουν το δικαίωμα να μεταφερθούν στην ενδοχώρα, αλλά κι όσων πρέπει να επιστραφούν με βάση την κοινή δήλωση ΕΕ- Τουρκίας. Όσο οι ροές είναι αυξημένες χρειάζεται να κάνεις και καινούριες προσπάθειες. Ο κεντρικός μου στόχος αυτή τη στιγμή είναι να φτάσουμε σε ένα σημείο, θα έλεγα, «μηδέν». Εκείνο το σημείο που τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης στα νησιά θα βρίσκονται κοντά στην ονομαστική τους δυναμικότητα. Από εκεί και πέρα θα είναι πολύ πιο ταχεία κι ελέγξιμη η διαδικασία του Ασύλου και των επιτροπών. Αν αυτή τη στιγμή στη Μόρια είναι 8.000 άνθρωποι είναι πολύ πιο δύσκολο να ελέγχουμε πλήρως και τις διαδικασίες του Ασύλου. Πολύ θετικό στοιχείο με βάση και τον νόμο του Μάιου είναι ότι έχει εμπλακεί και στις διαδικασίες εξέτασης και των ευάλωτων ο ευρωπαϊκός μηχανισμός για το Άσυλο. Αυτό μας δίνει ένα μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων που ασχολούνται με το Άσυλο, άρα περαιώνονται πιο γρήγορα οι υποθέσεις.
ΕΡ: Πώς φτάσαμε πάλι σε αυτή την «οριακή κατάσταση» στη Μόρια;
ΑΠ: Η πίεση αυτή τη στιγμή έχει τρία κομμάτια. Το ένα είναι οι αυξημένες ροές το καλοκαίρι, το δεύτερο είναι τα κλειστά σύνορα κι ότι δεν υπάρχει πρόγραμμα μετεγκατάστασης και το τρίτο κομμάτι είναι ότι μια σειρά από προγραμματισμούς που είχαμε κάνει από το Μάρτιο, για θέσεις φιλοξενίας στην ενδοχώρα, απορροφήθηκαν κατά κύριο λόγο από τις αυξημένες ροές του Απριλίου στον Έβρο. Το 2016 πέρασαν από τον Έβρο 3.300 άνθρωποι, το 2017 5.651, και το 2018 έως τώρα περίπου 11.000. Αυτό συνέβη, κυρίως, λόγω των γεγονότων στο Αφρίν. Το 2017 μετακινήθηκαν εκτός Λέσβου με διάφορους τρόπους 4.365 άνθρωποι, ενώ μέχρι στιγμής, το 2018, 5.172 άνθρωποι. Τον Μάιο του 2018 στη Μόρια ήταν κάτι παραπάνω από 7.000, ενώ τώρα είναι περίπου 8.000. Επικεντρωνόμαστε αυτή τη στιγμή, έχοντας φτιάξει τις αντίστοιχες υποδομές στην ηπειρωτική Ελλάδα, στο να μεταφέρουμε όλους όσοι έχουν το δικαίωμα στην ενδοχώρα, ώστε να ομαλοποιήσουμε την κατάσταση. Όλο το ζήτημα έχει ως εξής: Όταν έχεις μια εισροή, υπάρχει η διαδικασία της εξέτασης κι υπάρχει κι η διαδικασία να φτιαχτούν οι υποδομές. Έχουμε έναν σχεδιασμό για το 2018 και το 2019 που η επιτυχία του θα εξαρτηθεί από δύο πράγματα: τις χρηματοροές και τη θεσμική και κοινωνική ανταπόκριση κι από την άλλη πλευρά από τις ροές και τη γεωπολιτική κατάσταση στις γύρω περιοχές και στην Ευρώπη. Πάντα λέω ότι εργαζόμαστε να λύσουμε το ζήτημα γιατί η προσπάθεια αυτή έχει σημασία.
ΕΡ: Προβλέπεται να δημιουργηθούν νέα κέντρα φιλοξενίας;
ΑΠ: Αυτό που προβλέπεται είναι να αυξήσουμε κατά 3.000 τις θέσεις φιλοξενίας σε διαμερίσματα. Να πάμε δηλαδή στις 30.000 συνολικά. Γιατί βασική μας αρχή δεν είναι να μένει ο κόσμος σε κέντρα φιλοξενίας. Βασική μας λογική είναι να μένει σε διαμερίσματα. Εκτός από τη Βόλβη προβλέπεται μία αντίστοιχη κατάσταση στα Γρεβενά. Ήδη έχει ολοκληρωθεί η αναδιάταξη στη Φιλιππιάδα και στον Κατσικά Ιωαννίνων. Προγραμματίζουμε να αναδιαμορφώσουμε το Βαγιοχώρι ως ένα προσωρινό- μεταβατικό κέντρο (transition camp) και να δημιουργήσουμε ένα ανάλογο κέντρο στο Κυψελοχώρι. Είμαστε επίσης σε συζητήσεις με την Κομισιόν, ώστε να διατεθούν καταλύματα και ξενοδοχεία προς χρήση. Πρόκειται για 5.000 τουλάχιστον καινούριες θέσεις. Τέλος, έχουμε συμφωνήσει ήδη με την Κομισιόν ότι από τις αρχές του 2019 θα φτιαχτεί ένα καινούριο πρόγραμμα, όχι για τους αιτούντες άσυλο αλλά γι αυτούς που έχουν ήδη πάρει άσυλο, που θα συνδέεται με ένα πρόγραμμα ένταξης. Αυτό αφορά 5.000 θέσεις για 6 μήνες, δηλαδή 6 μήνες αυτοί οι άνθρωποι θα μένουν δωρεάν σε διαμερίσματα, θα είναι σε πρόγραμμα ένταξης και μετά τους 6 μήνες, αυτοί οι 5.000 θα φεύγουν και θα έρχονται άλλοι 5.000 κ.ο.κ.
ΕΡ: Συναντηθήκατε πρόσφατα με τον Επίτροπο Δημήτρη Αβραμόπουλο κι εξερχόμενος από τη συνάντησή σας δηλώσατε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπερακόντισε σε σχέση με αυτά που ζητήσατε. Πώς πρόκειται δηλαδή να συνεισφέρει η Κομισιόν;
ΑΠ: Πήγαμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με πολύ συγκεκριμένες προτάσεις και με μία ανάλυση του τι συμβαίνει στην Ελλάδα, τι πρόκειται να συμβεί στο πολιτικό πεδίο στην Ευρώπη και τι χρειαζόμαστε αυτή τη στιγμή. Η Επιτροπή δέχτηκε αυτές τις προτάσεις μας και σε ορισμένα ζητήματα αύξησε και το χρόνο, π.χ. ζητάω εγώ κάτι για 4 μήνες και προσθέτουν περισσότερο χρόνο εκείνοι. Σε αυτό θα έρθουν να προστεθούν και τα χρηματοδοτικά εργαλεία. Είναι στο πλαίσιο λοιπόν της λογικής της καλής συνεργασίας που έχουμε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
ΕΡ: Μιας κι αναφερθήκατε στα χρηματοδοτικά εργαλεία, το τελευταίο διάστημα συζητιέται έντονα το ζήτημα της χρηματοδότησης που έχει λάβει η χώρα μας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού ζητήματος. Μάλιστα, ο κ. Μητσοτάκης κατηγόρησε την κυβέρνηση για διασπάθιση χρήματος στο προσφυγικό. Εσείς, τι έχετε να πείτε σχετικά με αυτό;
ΑΠ: Είναι μία σπέκουλα που αγγίζει και ξεπερνά μερικές φορές τα όρια της αθλιότητας. Θα προσέξατε ότι όλοι αυτοί που μιλάνε γι αυτό και μάλιστα με έναν τρόπο κατηγορίας, πρώτον δεν αναφέρονται καθόλου στα στοιχεία που εμείς τους έχουμε δώσει, με εξαίρεση το ΠΟΤΑΜΙ και δεύτερον δεν παρουσιάζουν κανένα στοιχείο. Το ότι γίνεται έλεγχος είναι καλοδεχούμενο. Η ίδια η Επιτροπή, η αρμόδια δηλαδή πηγή της χρηματοδότησης, ανέφερε ξεκάθαρα ότι δεν έχει βρει κανένα στοιχείο κακοδιαχείρισης κονδυλίων καθ΄ οιονδήποτε τρόπο. Στα χρήματα που μας δίνει η ΕΕ γίνεται έλεγχος από την αρμόδια Γενική Διεύθυνση, δηλαδή τη Γενική Διεύθυνση για την ασφάλεια και το μεταναστευτικό της Κομισιόν, από τη διαχειριστική αρχή της Ελλάδας, από το Ελεγκτικό Συνέδριο της χώρας και υπάρχει κι ο εσωτερικός έλεγχος του κάθε υπουργείου, δηλαδή μιλάμε για 5 ελέγχους. Είναι 2018, μιλάμε για ένα πρόγραμμα που έχει ξεκινήσει από το 2015, το οποίο έχει ολοκληρωθεί κατά τα 2/3. Για την περίοδο 2015-2020, έχουν διατεθεί περίπου 1,5 δισ. ευρώ. Τα περισσότερα χρήματα δίνονται όταν γίνονται οι υποδομές. Δηλαδή, φαντάζομαι ότι το 2020 αν σταθεροποιηθούν οι ροές θα χρειάζονται πολύ λιγότερα χρήματα. Στη σίτιση για παράδειγμα, το 2016 όταν γινόταν η σίτιση με catering, με 5 ευρώ ημερησίως ανά πρόσφυγα, μόνο στη Μόρια με 7.000 ανθρώπους φτάνει τα 35.000 ευρώ το μήνα. Υπάρχουν άλλες χώρες που έχουν πολύ υψηλότερο κόστος. Μην ξεχνάμε ότι σε αυτή την περίοδο, έχουμε 25.000 ανθρώπους που μένουν σε διαμερίσματα, 28 κέντρα φιλοξενίας, εκ των οποίων τα 26 είναι σε άριστη κατάσταση, έχουμε 6 hotspots, κι ένα πολύ μεγάλο μέρος αυτών των χρημάτων έχουν δοθεί σε διεθνείς οργανισμούς, όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ κι ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, που τους ευχαριστούμε πολύ. Δεν ξέρω λοιπόν αν αυτοί που μιλάνε για κακοδιαχείριση κατηγορούν αυτούς τους οργανισμούς. Εμείς τους ευχαριστούμε. Ο κ. Μητσοτάκης ας βγει να πει ότι κατηγορεί, π.χ. την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ. Γι αυτό λέμε ότι με αυτά που λέει με ανεύθυνο τρόπο διασύρει τη χώρα, την βλάπτει. Όλες οι συμβάσεις που έχουν κάνει τα υπουργεία είναι αναρτημένες στη «Διαύγεια». Ο έλεγχος για το ΥΜΕΠΟ, για το 2017, που έκανε το Ελεγκτικό Συνέδριο, έχει ολοκληρωθεί χωρίς παρατηρήσεις. Ο έλεγχος που έχει γίνει από τις αρμόδιες αρχές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα κονδύλια που πήγαν στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας έχει ολοκληρωθεί για το 2017 και έχει πάρει άριστα. Επίσης, είμαστε πιο μπροστά σε απορροφητικότητα από άλλες χώρες.
ΕΡ: Όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση, φαίνεται ότι έχουν διαμορφωθεί, δύο «στρατόπεδα» στον τρόπο που διαχειρίζονται το προσφυγικό-μεταναστευτικό. Από τη μία κάποιες χώρες που προσπαθούν να τηρήσουν τις ευρωπαϊκές αξίες και τα κεκτημένα, αλλά από την άλλη πλευρά είναι οι χώρες του Βίζενγκραντ. Η χώρα μας πώς αντιμετωπίζει τις χώρες εκείνες που μιλάνε για μία «Ευρώπη φρούριο»;
ΑΠ: Έχει μεγάλη σημασία και για εμάς και για την Ευρώπη να απαντάμε πρώτα και κύρια στις ερωτήσεις ομπρέλα. Εδώ το ερώτημα ομπρέλα είναι το εξής: Η συνθήκη της Γενεύης, το πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης και το διεθνές δίκαιο ισχύουν; Ναι ή όχι; Αυτό είναι το βασικό. Μια σειρά από χώρες ξεκινώντας από το τι ισχύει, ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν πρέπει να παραβιάζονται κι ότι η αλληλεγγύη θα πρέπει να είναι ένα σύγχρονο στοιχείο του πολιτισμού μας, συζητούν μέσα σε αυτό το πλαίσιο για να βρουν λύσεις για το μεταναστευτικό. Πρώτον, πρέπει να άρουμε τα αίτια της προσφυγιάς και της μετανάστευσης. Άρα, αυτό σημαίνει ειρηνευτικές διαδικασίες για τη Συρία, για τη Μέση Ανατολή, και χρηματοδότηση ενεργειών στις χώρες από όπου δημιουργούνται μεταναστευτικές ροές, ώστε να έχουν ζωή οι άνθρωποι εκεί, να μην ξεριζώνονται από τον τόπο τους. Το δεύτερο και κύριο είναι διαχείριση των συνόρων με βάση το διεθνές δίκαιο. Αυτό σημαίνει έλεγχος, δηλαδή όποιος κάνει αίτημα ασύλου να ελέγχεται, αλλά συγχρόνως σημαίνει διεθνής συνεργασία ενάντια στους λαθροδιακινητές. Το τρίτο κομμάτι είναι ότι ζούμε στην εποχή ενός μεγάλου προσφυγικού και μεταναστευτικού ρεύματος. Επομένως, θα πρέπει να διαμορφώσεις νόμιμες οδούς από τη μία πλευρά, κι από την άλλη πλευρά θα πρέπει να υπάρχει συνευθύνη και αλληλεγγύη στην Ευρώπη ανάμεσα στα κράτη-μέλη της. Από την άλλη, υπάρχουν χώρες που θέλουν να αναθεωρήσουν στην ουσία διεθνείς συμβάσεις που προχώρησαν μπροστά τον ανθρώπινο πολιτισμό. Δεν προσπαθούν να φτιάξουν μία «Ευρώπη-φρούριο», στην ουσία βάζουν χάρτινα φρούρια στις δικές τους τις χώρες. Αυτό όμως βάζει σε κίνδυνο ολόκληρο το οικοδόμημα της Ευρώπης. Έχει σημασία να πείσουμε και τις κοινωνίες ώστε να μην πηγαίνουν σε ρατσιστικές και ξενοφοβικές λογικές. Η προσωπική μου γνώμη είναι ότι υπάρχουν κι άλλοι τρόποι πειθούς. Αυτοί είναι η εφαρμογή των κανόνων, και σε ορισμένες περιπτώσεις η μη εφαρμογή τους να επισύρει κυρώσεις. Η Ευρώπη πρέπει να προχωρήσει σε τέτοιες διαδικασίες, είναι κάτι που προβλέπεται από το ευρωπαϊκό δίκαιο. Τέλος, κατά τη γνώμη μου το μεταναστευτικό φαινόμενο έχει αλλάξει. Για παράδειγμα επηρεάζεται από την τεχνολογική επανάσταση, το διαδίκτυο κλπ, φαινόμενα που δεν έχουν μελετηθεί.
ΕΡ: Αρκετοί ισχυρίζονται ότι στις «πλάτες» του προσφυγικού γίνεται πολιτική. Παρατηρούμε ότι τα ακροδεξιά κόμματα, τα ξενοφοβικά κινήματα σημειώνουν άνοδο μέσα στην Ευρώπη. Πώς μπορεί να σταματήσει αυτό;
ΑΠ: Είπατε μία μεγάλη αλήθεια… Αν κάποιος κοιτάξει τα στοιχεία μεταξύ του 2015 και του 2018 θα βρει εύκολα ότι οι προσφυγικές-μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη έχουν μειωθεί κατά 95%. Άρα, αυτή η συζήτηση που γίνεται σήμερα θα είχε αξία αν γινόταν το 2015-2016. Το 2016 ήρθαν στην Ελλάδα, 179.161 άτομα, το 2017 36.172. Το 2018 μέχρι τώρα έχουν έρθει περίπου 34.000 άνθρωποι. Αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε μία αύξηση. Στη Λέσβο, το 2016 είχαν έρθει 98.960 άνθρωποι, το 2017 12.862, και μέχρι τώρα έχουν έρθει 12.000 άνθρωποι κι οι περισσότεροι το καλοκαίρι. Αυτή η συζήτηση γίνεται τώρα για πολιτικάντικους κι εκλογικούς λόγους. Άνθρωποι που έχουν φωλιασμένο στην καρδιά και στην πολιτικής τους το μίσος, προσπαθούν να κάνουν τις κοινωνίες να φοβηθούν, κι από πίσω υπάρχει κι ένα κατά τη γνώμη μου οικονομικό κίνητρο. Η ελίτ κάθε κοινωνίας χρησιμοποιεί το μεταναστευτικό ζήτημα διαχρονικά με βάση τι την συμφέρει. Εκείνες οι δυνάμεις οι οποίες πιστεύουμε στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, στην αλληλεγγύη κλπ, πρέπει να επικεντρώσουμε την προσπάθειά μας πάνω σε αυτό, ώστε να νικήσουμε στο πεδίο των αξιών, της νομοθεσίας, της καθημερινής δραστηριότητας αυτές τις ρατσιστικές και ξενοφοβικές δυνάμεις.
ΕΡ: Τον Αύγουστο υπογράφηκε μία συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και στη Γερμανία σχετικά με τις οικογενειακές επανενώσεις και τις επιστροφές προσφύγων. Ποια είναι τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα αυτής της συμφωνίας;
ΑΠ: Μέχρι στιγμής, από τη Γερμανία προς την Ελλάδα, έχουν επιστραφεί δύο άτομα, ενώ από την Ελλάδα προς τη Γερμανία προγραμματίζεται η πρώτη αποστολή οικογενειακών επανενώσεων 350 ανθρώπων. Το νόημα αυτής της συμφωνίας ήταν να ισχύσει μέχρι να έρθει ο κανονισμός «Δουβλίνο 4», να δοθεί δηλαδή ένα σήμα, ιδιαίτερα ανάμεσα στις χώρες πρώτης υποδοχής και στις χώρες προορισμού. Είναι το πολιτικό σήμα ότι υπάρχουν πολιτικές λύσεις, ότι μπορούμε στην Ευρώπη με το διάλογο και τον αμοιβαίο συμβιβασμό, στη βάση του ευρωπαϊκού κεκτημένου, να βρίσκουμε λύσεις.
ΕΡ: Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες η συνάντηση ανάμεσα στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πραγματοποιήθηκε σε βελτιωμένο θετικό κλίμα. Μάλιστα το προσφυγικό-μεταναστευτικό κι η συνεργασία των δύο χωρών ήταν ένα από τα ζητήματα που τέθηκε. Θεωρείτε ότι θα συμβάλει θετικά;
ΑΠ: Σε κάθε περιφερειακή ενότητα πρέπει να διαμορφώνονται προϋποθέσεις ειρηνικής συνύπαρξης χωρίς να υπάρχει κανένας κραδασμός κυριαρχίας, αλλά να υπάρχουν δρόμοι συνανάπτυξης και συνεργασίας. Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε κι εμείς στην Ελλάδα κι οι Τούρκοι στην Τουρκία είναι ότι καλύτερα να έχουμε ένα συναγωνισμό παρά να έχουμε έναν ανταγωνισμό που αποκτά μερικές φορές κι εθνικιστικές «κορώνες». Υποστηρίζω κάθε τέτοιου είδους προσέγγιση και κάθε τέτοιου είδους διαμόρφωση θετικής ατζέντας. Όσον αφορά στο μεταναστευτικό, μία από τις επιμέρους συγκρούσεις μας στην Ευρώπη είναι ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι μας συζητάνε για το μεταναστευτικό χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους την Τουρκία. Είναι γεγονός ότι είναι μία χώρα στην οποία διαβιούν πρόσφυγες και μετανάστες, αλλά είναι και η χώρα διέλευσης. Άρα, η συνεννόηση Ευρώπης- Τουρκίας είναι αναγκαία. Το να παίζει η Ελλάδα ως επισπεύδουσα χώρα έναν τέτοιο ρόλο εκ μέρους της Ευρώπης είναι πάρα πολύ σημαντικό, γιατί δείχνει και τον ρόλο που μπορεί να παίξει η Ελλάδα και στα Βαλκάνια και στη Μέση Ανατολή και σε σχέση με την Τουρκία. Πάμε ένα βήμα παρακάτω.
Έχει πολύ μεγάλη σημασία η Τουρκία μαζί με την Ευρώπη να εντείνουν τις προσπάθειές τους ώστε να μην υπάρχουν ροές. Θα ήταν επίσης ιδιαίτερα σημαντικό να επανενεργοποιηθούν οι συμφωνίες επανεισδοχής Ελλάδας και Τουρκίας.
Το Μάιο έγιναν δύο συναντήσεις, σε υψηλό τεχνικό επίπεδο, με το υπουργείο Εσωτερικών της Τουρκίας, μία στην Κωνσταντινούπολη και μία στην Αθήνα. Αυτές οι συναντήσεις είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση της τεράστιας πίεσης που είχε η Ελλάδα στον Έβρο. Μία ευρωπαϊκή Τουρκία είναι όφελος και για την Τουρκία και για την Ελλάδα. Έχουμε ανοιχτά θέματα, όπως το θέμα της Κύπρου ή το θέμα των παραβιάσεων, τα οποία πρέπει να κλείσουμε, αλλά το ζήτημα είναι πώς τα συζητάς. Ο διπλωματικός κι ο ειρηνικός τρόπος είναι ο καλύτερος.
ΕΡ: Είναι έτοιμη η Ελλάδα να αντιμετωπίσετε ενδεχόμενο νέο προσφυγικό-μεταναστευτικό κύμα, δεδομένου της έκρυθμης κατάστασης στην Ιντλίμπ;
ΑΠ: Πρέπει όλοι να δουλέψουμε ώστε να μην υπάρχει μία καινούρια «έκρηξη» στην Ιντλίμπ. Αυτό είναι το βασικό, γιατί εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα μετακινηθούν προς τις γύρω χώρες και προς την Τουρκία. Αυτό θα σημαίνει μια καινούρια πίεση προς την Ευρώπη. Το γεγονός ότι είναι κλειστά τα σύνορά μας αυτή τη στιγμή δημιουργεί μεγαλύτερες πιέσεις και αυτό δεν μπορεί να διαρκέσει για πολύ. Ανησυχούμε, παίρνουμε μέτρα και μόνο μία συλλογική προσπάθεια από την ΕΕ θα μπορέσει να αντιμετωπίσει ενδεχόμενο νέο προσφυγικό-μεταναστευτικό ρεύμα.
ΑΠΕ-ΜΠΕ