«Η αγωνία για τα οικονομικά μας είναι αγωνία για να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες και τα αιτήματα των συμπολιτών μας, για να διατηρήσουμε τις κοινωνικές υπηρεσίες, για να μπορέσουμε να συμπαρασταθούμε αποτελεσματικά στον χειμαζόμενο συμπολίτη μας.  Αγωνία για το ίδιο το μέλλον του τόπου μας» τόνισε ο πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της ΚΕΔΕ Δ. Τσιαντής, τονίζοντας ότι οι παλιές δοκιμασμένες λύσεις δεν λειτουργούν πλέον και ότι πρέπει η Αυτοδιοίκηση να συνδυάσει την αγωνιστική ετοιμότητα με τη διαχειριστική πληρότητα και την επιστημονική υποστήριξη των αιτημάτων της.

Αναφερόμενος στις επιχορηγήσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ανέφερε ότι το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους τις υπολογίζει στα 2.882 εκ. ευρώ, ωστόσο υπογράμμισε ότι κάνει ιδιαίτερη «ανάγνωση» της ισχύουσας νομοθεσίας με αποτέλεσμα  να χάνει η Αυτοδιοίκηση 561 εκ. ευρώ. Το ίδιο ισχύει και με την απόδοση της ΣΑΤΑ

Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) υπολογίζει για το 2013, τη συνολική επιχορήγηση της ΤΑ σε 2.882 εκ. €. Σε αυτά περιλαμβάνονται ΚΑΠ, ΣΑΤΑ, μεταφερόμενες αρμοδιότητες και η απόδοση της ετήσιας δόσης των παρακρατηθέντων

Με τους υπολογισμούς του ΓΛΚ, η ΤΑ διαφωνεί γιατί:

Ο νόμος 3852/2010 στο άρθρο 259 καθορίζει ως βάση υπολογισμού των πόρων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τις συνολικές ετήσιες εισπράξεις του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών Προσώπων όπως και αυτά του ΦΠΑ. Το ΓΛΚ ερμηνεύει το άρθρο αυτό ως τα καθαρά έσοδα από τους δύο παραπάνω φόρους. Μόνο από αυτή την ιδιαίτερη «ανάγνωση» του ΓΛΚ, η ΤΑ χάνει 561 εκ. ευρώ. Το ίδιο ισχύει και με τη ΣΑΤΑ, που την υπολογίζει στα 290 εκ. ευρώ. Ο υπολογισμός όμως γίνεται και πάλι όχι με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, αλλά – σύμφωνα  με την απάντηση που δίνει το ίδιο το ΓΛΚ, με βάση τη δυνατότητα «απορρόφησης των Δήμων.

Αναφερόμενος ο Δ. Τσιαντής στη μεταφορά των 200 αρμοδιοτήτων στους Δήμους το 2013 τόνισε ότι: «Η θέση μας είναι καθαρή: Καμία μεταφορά αρμοδιότητας εάν δεν συνοδεύεται, όπως ορίζει το Σύνταγμα, από τους ανάλογους ανθρώπινους και χρηματοδοτικούς πόρους.». 

Ακολουθεί το κείμενο ομιλίας του Δ. Τσιαντή, προέδρου της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της ΚΕΔΕ και δημάρχου Πλαστήρα.

Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι,

Συνηθίζεται στην αρχή κάθε ανάλογης ομιλίας να τονίζονται τα ιδιαίτερα προβλήματα της συγκυρίας και η σύνδεση της με την επικαιρότητα. Δεν έχω σκοπό να σας μιλήσω για την κρίση. Τις επιπτώσεις της στους δήμους τις ζούμε καθημερινά όλοι και τις ξέρουμε πολύ καλά. Δε θα φάω το χρόνο σας. Μπαίνω κατευθείαν στο «δια ταύτα». 

Όπως γνωρίζετε τα οικονομικά των δήμων είναι ένα επίκαιρο και μεγάλο θέμα για το οποίο θα μπορούσαμε να μιλάμε με τις ώρες. Ο κ. Πρόεδρος στην ομιλία του εξάλλου έθεσε το πολιτικό πλαίσιο και περιεχόμενο. Εγώ θα αρκεστώ σε τρία μόνο θέματα.   

Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) υπολογίζει για το 2013, τη συνολική επιχορήγηση της ΤΑ σε 2.882 εκ. €. Σε αυτά περιλαμβάνονται ΚΑΠ, ΣΑΤΑ, μεταφερόμενες αρμοδιότητες και η απόδοση της ετήσιας δόσης των παρακρατηθέντων

Με τους υπολογισμούς του ΓΛΚ, η ΤΑ διαφωνεί γιατί:

1. Ο νόμος 3852/2010 στο άρθρο 259 καθορίζει ως βάση υπολογισμού των πόρων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τις συνολικές ετήσιες εισπράξεις του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών Προσώπων όπως και αυτά του ΦΠΑ. Το ΓΛΚ ερμηνεύει το άρθρο αυτό ως τα καθαρά έσοδα από τους δύο παραπάνω φόρους. Μόνο από αυτή την ιδιαίτερη «ανάγνωση» του ΓΛΚ, η ΤΑ χάνει 561 εκ. €
2. Το ΓΛΚ παρακρατεί από τους δήμους στο πλαίσιο της εφαρμογής των μέτρων των μεσοπρόθεσμων πλαισίων και μνημονίων, επιπλέον των παραπάνω,  1.282 εκ. €. Αντίθετα, στο άρθρο 259 του νόμου 3852/2010 αναφέρεται ότι σε περίπτωση που οι πόροι από τους ΚΑΠ δεν καλύπτουν το κόστος των  μεταφερομένων αρμοδιοτήτων, με Προεδρικό Διάταγμα το έτος μεταφοράς, θα υπάρξει αύξηση των ποσοστών συμμετοχής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στους αντίστοιχους πόρους. Σας υπενθυμίζω ότι το 2013 σύμφωνα με το Νόμο είναι έτος μεταφοράς. Αναμένεται να μεταφερθούν στους δήμους, 200 νέες αρμοδιότητες. Η θέση μας είναι καθαρή: Καμία μεταφορά αρμοδιότητας εάν δεν συνοδεύεται, όπως ορίζει το Σύνταγμα, από τους ανάλογους ανθρώπινους και χρηματοδοτικούς πόρους. 
3. Η ΣΑΤΑ υπολογίστηκε από το ΓΛΚ στα 290 εκ. €. Όταν ρωτήθηκαν τα στελέχη του ΓΛΚ γιατί 290 και όχι 300 ή 250 εκ. € η απάντηση ήταν ότι ο υπολογισμός έγινε με βάση τη δυνατότητα «απορρόφησης των Δήμων»!  Οι Δήμοι ποτέ, από την ημερομηνία εφαρμογής της ΣΑΤΑ, δεν είχαν πρόβλημα απορροφητικότητας της.
4. Το τελευταίο δωδεκατημόριο (Δεκεμβρίου 2011) υπολογίστηκε από το ΓΛΚ  ως πρώτο δωδεκατημόριο του 2012 με αποτέλεσμα την παρακράτηση ενός δωδεκατημορίου του 2012 δηλαδή επιπλέον μείωση 8,3%
5. Με την ίδια λογική το ΓΛΚ υπολογίζει στους ΚΑΠ του 2012, 185 εκ. €  δαπάνες για μεταφερόμενες αρμοδιότητες του 2011.

Είναι φανερό ότι η προάσπιση των δικαιωμάτων της ΤΑ λαμβάνει πλέον χαρακτήρα προάσπισης του ίδιου του Συντάγματος αλλά και της εφαρμογής των Νόμων. Για το λόγο αυτό η ΚΕΔΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα νόμιμα μέσα υποστήριξης και επαναφοράς της νομιμότητας.

Το ΓΛΚ πρότεινε και έκανε δεκτό ο κ. Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, τα 2.882 εκ. € συνολική ετήσια επιχορήγηση να διαχωριστούν σε 12 δόσεις και να κατανέμεται μηνιαίως 240 εκ. €

Ο κ. Πρόεδρος της ΚΕΔΕ αναφέρθηκε στην ομιλία του στα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για να διασφαλιστεί η ομαλή χρηματοροή, έστω και αυτών των πόρων, στους δήμους. 

Ως εξειδίκευση αυτών που ανέφερε ο κ. Πρόεδρος, για να μπορέσει να υλοποιηθεί άμεσα και αποτελεσματικά το μέτρο αυτό, είναι απαραίτητο να εφαρμοστούν οι παρακάτω προϋποθέσεις:

Α) Έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για ΚΑΠ και ΣΑΤΑ όπως επίσης της ΚΥΑ που ορίζει η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου και της εγκυκλίου για τη σύνταξη προϋπολογισμού των δήμων 2013.

Β) Προγραμματική συνέπεια του κεντρικού κράτους. Συνεπής δηλαδή εκταμίευση τόσο στο μηνιαίο ποσό όσο και στον χρόνο

Γ) Σε περίπτωση μη συνεπούς χρηματοροής, από την πλευρά του κεντρικού κράτους, οι αντίστοιχες επιπτώσεις να μην λογίζονται στο έλλειμμα του δήμου ούτε στο ποσοστό ένταξης του στο πρόγραμμα εξυγίανσης. Είναι προφανές ότι η δημιουργία ελλείμματος λόγω ασυνέπειας του κεντρικού κράτους είναι εξωτερικός παράγων της λειτουργίας του δήμου που δεν μπορεί να τον επηρεάσει.

Η απόδοση των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων των δήμων θα αποτελέσουν αναμφισβήτητα μία ανάσα. Επιτρέψτε μου όμως να κάνω μία μικρή περιγραφή της διαδικασίας αίτησης και εκκαθάρισης για να καταλάβουμε όλοι μας τι μας περιμένει…

 Σύμφωνα με την εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών θα πρέπει:

1. 1.      Το ΓΛΚ να υπογράψει μνημόνιο κατανόησης με τα Υπουργεία, στη δική μας περίπτωση με το Υπουργείο Εσωτερικών
2. 2.      Το Υπουργείο Εσωτερικών να υπογράψει μνημόνιο κατανόησης με κάθε δήμο ξεχωριστά
3. 3.      Οι δήμοι να καταρτίσουν αναλυτική κατάσταση με τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις κατά χρονολογική σειρά και θα την αποστείλουν στο ΥπΕς
4. 4.      Η Γενική διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του ΥπΕς θα αξιολογήσει τα αιτήματα και θα τα αποστείλει στο ΓΛΚ
5. 5.      Το ΓΛΚ θα επαναξιολογήσει τα αιτήματα και θα γνωστοποιήσει στο ΥπΕς τις πιστώσεις που θα μεταφέρει στους προϋπολογισμού του.
6. 6.      Η αποδέσμευση των πιστώσεων θα γίνεται σταδιακά και ανάλογα με τις δυνατότητες απορρόφησης που έχουν οι δήμοι.  

Το συμπέρασμα που βγαίνει από τα παραπάνω; Το 2012 θεωρώ πολύ δύσκολο να μπορέσουμε να πάρουμε χρήματα από τα ληξιπρόθεσμα. Επειδή όμως ως γνωστό το Ελληνικό κράτος χρωστάει σε όλο τον κόσμο θα πρότεινα να προετοιμαστούν όλοι οι δήμοι γιατί τεκμήριο αποπληρωμής των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων θα είναι και η ετοιμότητα. Όσο πιο έτοιμοι είμαστε και δεν εννοώ να έχουμε μόνο τα τιμολόγια, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχουμε να πάρουμε μέσα στο 2013 τα χρήματα μας.

Στην Επιτροπή Οικονομικών υποθέσεων της ΚΕΔΕ, που έχω την τιμή να προΐσταμαι, έχει υποβληθεί από πολλούς συνάδελφους το αίτημα για την αλλαγή του τρόπου κατανομής των ΚΑΠ. Υπενθυμίζω ότι οι ΚΑΠ κατανέμονται σήμερα με βάση το ελάχιστο κόστος λειτουργίας των δήμων που καθορίστηκε πριν τον «Καλλικράτη». Με το Ν. 3852/2010 μεταφέρθηκαν στους δήμους νέες αρμοδιότητες που διαφοροποιούν το ελάχιστο κόστος λειτουργίας τους. Παράλληλα, αναμένουμε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, την απογραφή του πραγματικού πληθυσμού 2011, για να μπορέσουμε η κατανομή να γίνεται με σύγχρονα στοιχεία. Έχουμε αναθέσει στην ΕΕΤΑΑ τη μελέτη του ελάχιστου κόστους λειτουργίας των δήμων με δύο στόχους: α) Η επιτροπή οικονομικών υποθέσεων της ΚΕΔΕ να διατυπώσει και να προτείνει στο ΔΣ της Ένωσης, με βάση τη μελέτη, νέα πρόταση κατανομής των ΚΑΠ και β) να προσδιορίσουμε επιστημονικά το ελάχιστο κόστος λειτουργίας του συνόλου των δήμων, ώστε το κεντρικό κράτος να μην μπορεί να παίζει με το ύψος των επιχορηγήσεων και εμείς να έχουμε μία αντικειμενική βάση συζήτησης και διεκδικήσεων.

Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι,

Οι καιροί είναι δύσκολοι. Οι παλιές δοκιμασμένες λύσεις δεν λειτουργούν πλέον. Θα πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή. Να συνδυάσουμε την αγωνιστική μας ετοιμότητα με την διαχειριστική μας πληρότητα και την επιστημονική υποστήριξη των αιτημάτων μας.

Το κενό που αφήνει το κεντρικό κράτος είναι μεγάλο. Οι συμπολίτες περιμένουν πολλά από μας. Όλοι σε αυτή την αίθουσα καταλαβαίνουν ότι η αγωνία για τα οικονομικά μας είναι αγωνία για να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες και τα αιτήματα των συμπολιτών μας. Αγωνία για να διατηρήσουμε τις κοινωνικές υπηρεσίες. Αγωνία για να μπορέσουμε να συμπαρασταθούμε αποτελεσματικά στον χειμαζόμενο συμπολίτη μας.  Αγωνία για το ίδιο το μέλλον του τόπου μας.  

Είναι ένα δύσκολο στοίχημα. Νομίζω όμως ότι αν το κερδίσουμε η επόμενη μέρα της κρίσης θα βρει τους δήμους αναβαθμισμένους στη συνείδηση του ελληνικού λαού και ίσως τότε το ελληνικό κράτος να μην είναι το πιο συγκεντρωτικό κράτος της Ευρώπης.