Με υδρογόνο και ηλεκτρική ενέργεια από φωτοβολταϊκά θα κινούνται τα αυτοκίνητα στον Αϊ – Στράτη, στο πλαίσιο εφαρμογής του προγράμματος μετατροπής του στο πρώτο «πράσινο νησί» της χώρας, στόχος του οποίου είναι το σύνολο των ενεργειακών αναγκών του νησιού να καλύπτεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Ο Άγιος Ευστράτιος ή Αϊ Στράτης- γνωστός στους παλαιότερους και ως τόπος εξορίας – ένα απομονωμένο νησάκι 300 μόνιμων κατοίκων, στο βόρειο Αιγαίο ανάμεσα στη Λήμνο και στη Λέσβο είναι το πρώτο νησί που υπέγραψε τη σχετική προγραμματική σύμβαση, κερδίζοντας τις υποψηφιότητες της Μήλου, της Νισύρου και της Τήλου. Και τα τρία νησιά είχαν συμπεριληφθεί στη λίστα του υπουργείου Ανάπτυξης επειδή συγκέντρωναν κάποιες συγκεκριμένες προδιαγραφές, όπως αποδοχή της τοπικής κοινωνίας, μικρή έκταση, λιγοστός πληθυσμός, για να αποτελέσουν το πρώτο greek green island.
Τα όπλα του Αϊ – Στράτη έναντι των άλλων, χάρη στα οποία και κέρδισε τη μάχη, ήταν αφενός η πολύ μικρή έκτασή του (μόλις 42 τετραγωνικά χιλιόμετρα) – που σημαίνει ότι το κόστος των επενδύσεων θα είναι μικρό, επομένως και ο χρόνος υλοποίησής τους- και αφετέρου ότι παλαιότερα η Κοινότητα του νησιού μαζί με τη Νομαρχία Λέσβου και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου είχαν προχωρήσει σε τεχνικο-οικονομική μελέτη με βάση το πετυχημένο δανέζικο μοντέλο του νησιού Σάμσο, το οποίο καλύπτει αποκλειστικά τις ανάγκες του από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).
Το γεγονός αυτό, ότι είχε γίνει δηλαδή παλαιότερα μια σχετική προεργασία, μέτρησε επίσης στα θετικά του Αϊ-Στράτη έναντι των ανταγωνιστών του.
Σήμερα, οι ενεργειακές ανάγκες του νησιού καλύπτονται μια παλιά και μικρή πετρελαϊκή μονάδα της ΔΕΗ, ενώ με ενέργειες της κοινοτικής αρχής εγκαταστάθηκε προ ενός έτους μια μικρή ανεμογεννήτρια ισχύος 25 κιλοβάτ, γεγονός που προετοίμασε το έδαφος για την απεξάρτηση του νησιού από το ρυπογόνο πετρέλαιο.
Το έργο, ο προϋπολογισμός του οποίου ανέρχεται σε 8,9 εκ. ευρώ, σχεδιάστηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με Φορέα Χρηματοδότησης τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και Φορέα Υλοποίησης το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, με την υποστήριξη πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.
Το έργο αυτό, έχει κυρίως ερευνητικό χαρακτήρα και αποσκοπεί στο συνδυασμό ενεργειακής αυτάρκειας και αυτονομίας. Ακόμα συνδυάζει την περιβαλλοντική προστασία με την ερευνητική δραστηριότητα και τεχνολογική ανάπτυξη σε Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά.
Προβλέπεται η δημιουργία μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και αποθήκευσής της, καθώς και από τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον με τέτοιο τρόπο που θα καλύπτονται σε υψηλό ποσοστό και υπό καθεστώς ασφάλειας εφοδιασμού οι εκάστοτε ανάγκες του νησιού. Επίσης έχουν ήδη προβλεφθεί οι όποιες μεταφορές για την εξοικονόμηση ενέργειας και κάλυψης θερμικών και ψυκτικών φορτίων αλλά και για την ευφυή διαχείριση ηλεκτρικού φορτίου.
Οι σχετικοί διαγωνισμοί θα ξεκινήσουν μέχρι το τέλος του έτους ενώ μέρος των επιδεικτικών έργων θα έχουν ολοκληρωθεί στον επόμενο χρόνο.
Στο Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής υποστηρίζουν ότι ο Αί Στράτης θα είναι ένα εργαστήρι παραγωγής νέας γνώσης και ταυτόχρονα ένα εργαστήρι για μια άλλη κοινωνία πιο φίλο – περιβαλλοντική. Παράλληλα εξετάζουν την επέκταση του προγράμματος και σε άλλα μικρά νησιά, όπως οι Λειψοί, καθώς και σε μικρές ορεινές κοινότητες, όπου θα εφαρμοστεί το πρόγραμμα “Πράσινο Χωριό”.