Σε εθελοντική και όχι σε υποχρεωτική βάση προβλέπεται να είναι οι συγχωνεύσεις των υφιστάμενων Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης, σύμφωνα με το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης, που παρουσίασε ο υπουργός Θ. Σκυλακάκης στο χθεσινό υπουργικό συμβούλιο.
Μάλιστα οι οικειοθελής συγχώνευση των υφιστάμενων ΔΕΥΑ συνοδεύεται με κίνητρα και προϋποθέσεις. Τα κίνητρα σχετίζονται και με την κατά 70% επιδότηση των χρεών τους προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας. Οι διαδικασίες συγχώνευσης θα πρέπει να ολοκληρώνονται εντός έξι μηνών από την έναρξή τους.
Υπενθυμίζεται ότι το αρχικό σχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας προέβλεπε υποχρεωτικές συγχωνεύσεις ΔΕΥΑ, με την κυβέρνηση να επικαλείται το επιχείρημα ότι η αποτελεσματική διαχείριση των υδάτινων πόρων και η αντιμετώπιση της λειψυδρίας, απαιτούν κεντρικό σχεδιασμό και οργάνωση. Το δε ΥΠΕΝ υποστήριζε ότι οι μικρότερες και διάσπαρτες ΔΕΥΑ αντιμετωπίζουν προβλήματα βιωσιμότητας, αδυνατούν να υλοποιήσουν έργα υποδομής, να εξασφαλίζουν επαρκή χρηματοδότηση, ή να αντιμετωπίσουν την υπερχρέωση και τις απώλειες υδάτινων πόρων. Ωστόσο , αυτό το σχέδιο προκάλεσε την σύσσωμη και έντονη αντίδραση της ΚΕΔΕ, της ΕΔΕΥΑ, δήμων και ΔΕΥΑ. Μάλιστα κατέθεσαν ολιστική πρόταση για τη διαχείριση των υδάτων ζητώντας η συζήτηση για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου να γίνει στη βάση αυτής της πρότασης. Οι βασικές ενστάσεις σύσσωμης της Αυτοδιοίκησης επικεντρώθηκαν στη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών ύδρευσης, στην αποτροπή της υποχρεωτικής συγχώνευσης και της ιδιωτικοποίησης καθώς και στον κίνδυνο απώλειας περιουσιακών στοιχείων των δήμων και του ελέγχου από τις δημοτικές αρχές.
Μετά τις έντονες αντιδράσεις, το σχέδιο του ΥΠΕΝ αναδιαμορφώθηκε και οι συγχωνεύσεις των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης θα είναι οικειοθελείς και να υποστηρίζονται από στοχευμένα κίνητρα.
Επίσης το νομοσχέδιο προβλέπει τη δυνατότητα απορρόφησης μικρότερων ΔΕΥΑ από την ΕΥΔΑΠ Α.Ε. στην Περιφέρεια Αττικής και την ΕΥΑΘ Α.Ε. στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης, με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης εντός ενός έτους.
Επιπλέον, εισάγεται η δυνατότητα οικειοθελούς μεταφοράς αρμοδιοτήτων από «όμορες» δημοτικές υπηρεσίες ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρισης δικτύων ομβρίων υδάτων είτε σε άλλες ΔΕΥΑ είτε στις ΕΥΔΑΠ Α.Ε. και ΕΥΑΘ Α.Ε.
Προβλέπεται, επίσης, η επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. και της ΕΥΑΘ Α.Ε., καθώς και η διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας (ΟΔΥΘ Α.Ε.).
Ο ΟΔΥΘ Α.Ε. θα αναλάβει τη διαχείριση αυτόνομων δημοτικών δικτύων ύδρευσης στη Θεσσαλία, όπως και του 25-30% του αρδευτικού νερού της περιοχής, με παράλληλη μεταφορά του αναγκαίου προσωπικού για την υποστήριξη των νέων αρμοδιοτήτων.
Παράλληλα, η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση της διαχειριστικής επάρκειας των παρόχων ύδρευσης. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει την κατηγοριοποίηση των παρόχων σε τέσσερις βαθμίδες, με στόχο την ακριβή αποτύπωση τυχόν αδυναμιών και τη λήψη στοχευμένων διορθωτικών μέτρων.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, «το νομοσχέδιο αναμένεται να επιλύσει ζητήματα που ανακύπτουν λόγω του κατακερματισμού των φορέων παροχής υπηρεσιών ύδατος, επιτυγχάνοντας την προσαρμογή της νομοθεσίας στις σύγχρονες ανάγκες παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης, την αξιολόγηση της διαχειριστικής επάρκειας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος, προκειμένου να προκριθεί η στοχευμένη επίλυση προβλημάτων όπως της αδυναμίας είσπραξης οφειλών εκ μέρους ορισμένων παρόχων ύδατος, καθώς και της ελλιπούς τεχνικής υποδομής τους και της άρδευσης στις περιοχές Βόλβης – Λαγκαδά και της Θεσσαλίας».