Λάζαρος Κυρίζογλου: Συζητάμε και συνδιαμορφώνουμε τις θέσεις μας για την επανεκκίνηση της Αυτοδιοίκησης, για δήμους ισχυρούς, με οικονομική ανεξαρτησία και λειτουργική αυτοτέλεια
Ξεκίνησαν σήμερα από τα Γιάννενα οι προσυνεδριακές εκδηλώσεις διαλόγου που διοργανώνει η ΚΕΔΕ, ενόψει της διεξαγωγής του Ετήσιου Τακτικού Συνεδρίου, που θα πραγματοποιηθεί 7 – 9 Νοεμβρίου στη Ρόδο και με τη συμμετοχή των αιρετών της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας.
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου κατά την ομιλία του τόνισε πως στόχος αυτών των εκδηλώσεων είναι να ακουστεί η φωνή του κάθε αιρετού στελέχους και οι θέσεις της Αυτοδιοίκησης για τα μεγάλα ζητήματα που αφορούν τις τοπικές κοινωνίες και το θεσμό, να τεθούν στην ατζέντα της Ελληνικής Περιφέρειας τα ζητήματα που αφορούν την τοπική διακυβέρνηση και να είναι το συνέδριο της Ρόδου μια ανοικτή, δημοκρατική και ζωντανή διαδικασία.
«Δεν θέλουμε το συνέδριο της Ρόδου να είναι μια από τα ίδια. Δεν το επιτρέπει η σημερινή πραγματικότητα. Η συγκυρία κάτω από την οποία καλούμαστε να πάρουμε αποφάσεις και να επιλέξουμε τις δράσεις που θα ακολουθήσουμε, είναι κρίσιμη. Τα προβλήματα που αφορούν τη λειτουργία των δήμων μας είναι πολλά και δυσεπίλυτα. Οι δυσκολίες στην καθημερινότητά μας μας πνίγουν. Πλέον από μας απαιτείται μια νέα προσέγγιση των ζητημάτων. Μια νέα πολιτική ατζέντα διεκδικήσεων. Ένα νέο σχέδιο θέσεων, που θα απαντά δημιουργικά και με θετικό τρόπο στην νέα ατζέντα που ανοίγει το επόμενο διάστημα το Υπουργείο Εσωτερικών και η Κυβέρνηση, με αφορμή την παρουσίαση της Νέας Χάρτας της Αυτοδιοίκησης», σημείωσε ο κ. Κυρίζογλου.
Σε ότι αφορά στα ζητήματα που απασχολούν σήμερα την Τοπική Αυτοδιοίκηση τα οποία θα αποτελέσουν τη βάση προσυνεδριακού διαλόγου και θα διαμορφώσουν στο Συνέδριο της Ρόδου το πλαίσιο των θέσεων και διεκδικήσεων για την επανεκκίνηση της Αυτοδιοίκησης, για δήμους ισχυρούς, με οικονομική ανεξαρτησία και λειτουργική αυτοτέλεια, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λ. Κυρίζογλου, έθεσε μεταξύ των άλλων τα εξής ζητήματα:
Για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση: Η ΚΕΔΕ είναι έτοιμη να καταθέσει τις προτάσεις της για τη διοικητική μεταρρύθμιση, με έμφαση στην αποκέντρωση ρόλων, ευθυνών.
«Ζητάμε να γίνει επιτέλους πράξη μια Διοικητική Μεταρρύθμιση, εντός των πλαισίων του Ελληνικού Συντάγματος και με ουσιαστική σύγκληση της ελληνικής, με την Ευρωπαϊκή Τοπική Αυτοδιοίκηση. Με τους Δήμους, στο επίκεντρο του νέου συστήματος διακυβέρνησης της χώρας. Με έμφαση στην αποκέντρωση ρόλων, ευθυνών, πόρων κι αρμοδιοτήτων. Η Χάρτα της Αυτοδιοίκησης ως μοχλός θεσμικού εκσυγχρονισμού και η απόδοση των αναγκαίων πόρων στους Δήμους, για να ασκήσουν αποτελεσματικά τις αρμοδιότητες κι ευθύνες που θα τους αποδοθούν, είναι το αναγκαίο επόμενο βήμα στα σημαντικά βήματα, που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Κυρίζογλου.
Για την οικονομική βιωσιμότητα των δήμων: Παρά την αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης το προηγούμενο διάστημα, οι δήμοι εξακολουθούν να μην μπορούν να αντιμετωπίσουν το λειτουργικό κόστος τους και πολλοί εξ αυτών να βρίσκονται στο «κόκκινο», εξαιτίας της αδυναμίας αντιμετώπισης του λειτουργικού κόστους, της άδικης επιβολής του τέλους ταφής και της αύξησης του μισθολογικού κόστους.
«Βοηθήσαμε στα χρόνια της κρίσης να βγει η χώρα από το “κόκκινο” κι κινδυνεύουμε να μπούμε οι Δήμοι στο “κόκκινο”. Είναι επιτακτική ανάγκη η Κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα στην καταβολή επιπλέον 450 εκ. Ευρώ, πέραν των 12 προβλεπόμενων μηνιαίων δόσεων των ΚΑΠ. Να μας δοθούν τα χρήματα του τέλους ταφής, όπως προβλέπει ο Νόμος, αναλογικά στους δήμους κατά τον λόγο συμμετοχής τους στην παρακράτηση που τους γίνεται. Αναμένουμε μια γενναία αύξηση των ΚΑΠ για το έτος 2025. Ζητάμε την εφαρμογή του άρθρου 259 του Ν.3852/2010 και την κατάργηση του άρθρου 44 Ν. 5000/2022, που θεσπίζει ανώτατο πλαφόν 3,528 δισ. € στους ΚΑΠ, ανεξάρτητα από το άρθρο 259 Ν.3852/2010 και την εξέλιξη των φορολογικών εσόδων (φόρος εισοδήματος, ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ), που χρηματοδοτούν το καλάθι των ΚΑΠ», σημείωσε ο κ. Κυρίζογλου.
Για την πρόσληψη προσωπικού: Οι δήμοι δεν έχουν το απαραίτητο προσωπικό για να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις κι ευθύνες τους, μετά από μια δεκαετία αναστολής νέων προσλήψεων και τη φυγή δεκάδων χιλιάδων υπαλλήλων μας, λόγω συνταξιοδότησης ή μετακίνησης τους σε άλλους φορείς του Δημοσίου.
«Ζητάμε την μερική άρση της αναστολής προσλήψεων στους Δήμους, την πρόσληψη προσωπικού ιδιαίτερα στη δημοτική αστυνομία, την άμεση συνέχιση εφαρμογής και λειτουργίας του προγράμματος απασχόλησης ανέργων 55-67», τόνισε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ.
Για επιπλέον θεσμικά και οικονομικά εργαλεία: Οι δήμοι χρειάζονται επιπλέον θεσμικά και οικονομικά εργαλεία , για να έχουν ισχυρό ρόλο στη διαχείριση των μεγάλων ζητημάτων που θα μας απασχολήσουν τα επόμενα χρόνια, όπως οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης, τα ανοικτά κοινωνικά ζητήματα όπως η ασφάλεια, η στέγαση, η αντιμετώπιση της φτώχειας, η ενεργειακή αυτάρκεια, η ανάπτυξη των πόλεων με ανθρώπινους όρους, η θεσμική αναβάθμιση του αυτοδιοικητικού θεσμού και του αιρετού πολιτικού προσωπικού.
«Θέλουμε εμείς να έχουμε τον πρώτο λόγο σε όλα όσα γίνονται ή πρόκειται να γίνουν στις πόλεις μας. Να μην αποφασίζουν άλλοι από μακριά, για όσα μας αφορούν τοπικά», τόνισε ο κ. Κυρίζογλου.
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ υπογράμμισε ότι όλα τα παραπάνω ζητήματα που αποτελούν τη βάση του δημοκρατικού διαλόγου που διεξάγει η Αυτοδιοίκηση, τέθηκαν διεξοδικά στον Πρωθυπουργό κατά την πρόσφατη συνάντηση. Κάλεσε δε τους αιρετούς να συμμετάσχουν ενεργά στον διάλογο.
«Με τη δύναμη των θέσεων μας, με την ενότητα μας, που είναι η μεγάλη μας δύναμη, πάνω από κόμματα και παρατάξεις, μπορούμε να κάνουμε πράξη την επανεκκίνηση της Αυτοδιοίκησης που είναι το κεντρικό μήνυμα του Συνεδρίου μας. Με τη δύναμη των θέσεων μας, με το ρεαλισμό των προτάσεων μας, με τη γνώση κι εμπειρία που έχουμε, μπορούμε να πάμε την Ελλάδα ακόμη πιο ψηλά, με τους δήμους στην πρώτη γραμμή».
Οι θέσεις της ΚΕΔΕ για ζητήματα ενέργειας
Τα ζητήματα της ενέργειας τα τελευταία χρόνια απέκτησαν για την Τοπική Αυτοδιοίκηση μεγάλο συντελεστή βαρύτητας καθώς οι δήμοι καλούνται καθημερινά να διαχειριστούν μια μεγάλη και ιδιαίτερα σύνθετη ενεργειακή ατζέντα, που περιλαμβάνει ζητήματα όπως το αυξημένο ενεργειακό κόστος , η παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, η ανάγκη προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, η ενεργειακή απόδοση, η ηλεκτροκίνηση, τόνισε ο πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας και Περιβάλλοντος Ελευθέριος Ραβιόλος, δήμαρχος Καρύστου.
«Υπάρχει, λοιπόν, μόνο μια επιλογή και μόνο ένας δρόμος. Οι Δήμοι να γίνουν ενεργειακά «πράσινοι». Να χρησιμοποιήσουν κάθε σύγχρονη τεχνολογία για να εξοικονομήσουν κάθε kWh ηλεκτρικής ενέργειας. Να βελτιώσουν την ενεργειακή τους αποδοτικότητα και να καταστούν ενεργειακά αυτόνομοι σε όλα τα πεδία της καθημερινής τους λειτουργίας.
Να γίνουν συνδιαμορφωτές της περιοχής τους και να έχουν ουσιαστικό ρυθμιστικό λόγο γύρω από τα έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας που χωροθετούνται ή πρόκειται να χωροθετηθούν στα διοικητικά τους όρια.
Να εφαρμόσουν μια νέα αναθεωρημένη ενεργειακή πολιτική για το δημοτικό στόλο οχημάτων, τα δημοτικά κτίρια, τις δημοτικές εγκαταστάσεις τους
Η μετάβαση όμως σε αυτό το νέο μοντέλο της «ενεργειακής λειτουργίας» των Δήμων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτείται ουσιαστική και στοχευμένη στήριξη από τις Κεντρικές Υπηρεσίες του Κράτους. Απαιτείται το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να ακούει τους Δήμους και τις θέσεις τους», τόνισε ο κ. Ραβιόλος.
Σε ότι αφορά τις θέσεις της ΚΕΔΕ επί αυτών των θεμάτων ο κ. Ραβιόλος ανέφερε τα εξής:
Στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι αδιαμφισβήτητη ανάγκη για μετάβαση σε καθαρότερες μορφές ενέργειας, ωστόσο:
- Οι Δήμοι και οι Τοπικές Κοινωνίες θα πρέπει να είναι συνδιαμορφωτές της νέας κατάστασης που αναμένεται να υπάρξει και ουσιαστικοί συνομιλητές.
- Θα πρέπει να ανοίξει η συζήτηση περί των ανστιταθμιστικών οφελών των Δήμων και των Τοπικών Κοινωνιών υπό το πρίσμα της αναλογικότητας.
- Για την εγκατάσταση και λειτουργία έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και έργων αποθήκευσης θα πρέπει να υπάρξουν σοβαροί περιβαλλοντικοί όροι, περιορισμοί και κανόνες που θα διασφαλίζονται πλήρως οι τοπικές παραγωγικές δραστηριότητες.
- Να διασφαλιστεί ουσιαστική συμμετοχή των δήμων κατά την αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας που επίκειται (σύμφωνα με πληροφορίες του ΥΠΕΝ έως τέλη 12/2024), την αναθεώρηση δηλαδή της ΚΥΑ 49828/2008 (ΦΕΚ 2464 Β’)
- Να γίνει αποδεκτό το αίτημα περί συμμετοχής εκπροσώπου του εκάστοτε Δήμου ή εκπροσώπου της ΚΕΔΕ, στον οποίο χωροθετούνται έργα ΑΠΕ, στο Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΚΕΣΠΑ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
- Να υποστηριχθούν και να προωθηθούν οι ενεργειακές κοινότητες και να τους δοθεί κατά προτεραιότητα διασύνδεση με τα ηλεκτρικά δίκτυα
Στον τομέα της Ηλεκτροκίνησης ο ρόλος των δήμων είναι ιδιαίτερα κρίσιμος. Η ΚΕΔΕ και οι δήμοι ανταποκρίθηκαν ενεργά στην επιτάχυνση εκπόνησης και ορθής εφαρμογής των Σχεδίων Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων. Επιπλέον με την «Πράσινη Συμφωνία» συμβάλουν στην προώθηση της ηλεκτροκίνησης, την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, την προώθηση ενός νέου μοντέλου αστικών μετακινήσεων εντός των πόλεων.
Στον τομέα τέλος της Ενεργειακής Απόδοσης η ΚΕΔΕ έχει διατυπώσει τεκμηριωμένες θέσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των νέων κτιρίων και των υφιστάμενων, με την ανάγκη να υπάρξουν χρηματοδοτικά και άλλα κίνητρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, κ.λπ.
Οι θέσεις της ΚΕΔΕ για διαχείριση αποβλήτων και υδάτων
Τα απόβλητα και η διαχείρισή τους ανέκαθεν αποτελούσαν για την Τοπική Αυτοδιοίκηση αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής λειτουργίας της. Ωστόσο σήμερα οι δήμοι καλούνται να διαχειριστούν πολύ πιο σύνθετες και δύσκολες καταστάσεις κύρια λόγω της στρεβλής κατάστασης, όπως έχει διαμορφωθεί τα προηγούμενα χρόνια, από τις Κεντρικές Υπηρεσίες τους Κράτους, αλλά και λόγω της μεθοδευμένης προσπάθειας που γίνεται ανά τακτά διαστήματα αρμοδιότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού να αφαιρεθούν και να εκχωρηθούν στο αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τόνισε ο πρόεδρος της Επιτροπής Διαχείρισης Υδάτων και Κυκλικής Οικονομίας Κ. Ζέρβας.
Υπογράμμισε δε ότι πάγια και αδιαπραγμάτευτη θέση της ΚΕΔΕ είναι πως η διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων αποτελεί ίσως την μεγαλύτερη ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού και ότι ο δημόσιος χαρακτήρας της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων είναι συνταγματικά κατοχυρωμένος.
Ειδικότερα αναφερόμενος στο τέλος ταφής ο κ. Ζέρβας σημείωσε ότι η επιβολή του γονάτισε οικονομικά τους δήμους, φορτώνοντάς τους με ευθύνες που κανονικά θα έπρεπε να αποδοθούν στο Κεντρικό Κράτος για την ολιγωρία του στα θέματα της διαχείρισης των αποβλήτων. Τόνισε ότι η θέση της Αυτοδιοίκησης είναι αδιαπραγμάτευτη: το τέλος ταφής είναι οικονομικοί πόροι των δήμων και θα πρέπει να τους επιστραφούν για την προμήθεια σχετικού εξοπλισμού, την προαγωγή, την ενεργοποίηση του «Πληρώνω όσο Πετάω» (Pay As you Throw), την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών, κ.λπ.
Για τους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) και ειδικά για τις σχετικές διατάξεις που εισήχθησαν στο πρόσφατο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ, ο κ. Ζέρβας ανέφερε ότι η ΚΕΔΕ ζήτησε την απόσυρση των σχετικών άρθρων καθ’ όσον δεν υπήρξε η απαιτούμενη διαβούλευση, δεν υφίστανται μελέτες και επιχειρησιακά σχέδια που να τεκμηριώνουν επαρκώς την αναγκαιότητα των συνενώσεων, δεν επιλύουν χρόνια προβλήματα των ΦοΔΣΑ και δεν διευκρινίζονται με εμπεριστατωμένο τρόπο τα ζητήματα ενημέρωσης και λειτουργίας των νέων Φορέων.
Τέλος, για τα ζητήματα των «Υδάτων» ο κ. Ζέρβας σχολιάζοντας την απόφαση του ΥΠΕΝ που με την πρόφαση της αντιμετώπισης της λειψυδρίας, χωρίς να έχει καταρτίσει και παραδώσει στην ΚΕΔΕ και στην ΕΔΕΥΑ κανένα Σχέδιο Νόμου, όπως είχε δεσμευτεί, υπογράμμισε ότι το ΥΠΕΝ προβαίνει σε αποσπασματικές και μη συνεκτικές μεταξύ τους δηλώσεις για αναγκαστικές συνενώσεις των ΔΕΥΑ, που προφανώς αντίκεινται στο Σύνταγμα και στους Νόμους που διέπουν την λειτουργία τους, καθώς και την προστασία των λειτουργικών και περιουσιακών δικαιωμάτων τους. Επισήμανε δε ότι η ΚΕΔΕ «έχει καταθέσει συγκεκριμένη και επιχειρησιακά τεκμηριωμένη λύση για τις ΔΕΥΑ, την οποία το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας οφείλει να δει με την δέουσα προσοχή».
Η ΚΕΔΕ για το ρόλο των υποδομών και μεταφορών
Τις προτάσεις που έχει καταθέσει η ΚΕΔΕ μέσω της Επιτροπής Υποδομών, Μεταφορών Δικτύων επί νομοσχεδίων και ΚΥΑ, που αφορούν στο ρόλο των υποδομών και των μεταφορών στην οικονομική μεγέθυνση και τη βιώσιμη ανάπτυξη, στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής παρουσίασε ο πρόεδρος της Επιτροπής Μανώλης Κοκοσάλης, δήμαρχος Αρχανών Αστερουσίων.
Συγκεκριμένα οι προτάσεις αφορούσαν μεταξύ των άλλων σε:
- ενίσχυση του ελέγχου, της συντήρησης αλλά και αποκατάστασης των υφιστάμενων έργων υποδομής
- ενίσχυση της οδικής ασφάλειας.
- διαχείριση του κυκλοφοριακού, μέσω της προώθησης της ηλεκτροκίνησης, της χρήσης ποδηλάτου, της ανανέωσης του στόλου των λεωφορείων, με τις κατάλληλες υποδομές που είναι απαραίτητες, για να υποστηριχθούν τα παραπάνω και με γνώμονα την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των μεταφορών.
- αναβάθμιση του παρεχόμενου έργου των αστικών συγκοινωνιών, με την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης.
- αναβάθμιση και αναδιάταξη του συστήματος, των υποδομών και της οργάνωσης του σιδηροδρομικού δικτύου.
- σαφή διαχωρισμό και καταγραφή οδικού δικτύου (εθνικού, περιφερειακού, δημοτικού) και δημιουργία ειδικών προγραμμάτων από τους ΟΤΑ Α΄ και τα συναρμόδια Υπουργεία για τη συντήρηση του δημοτικού, αγροτικού κα δασικού οδικού δικτύου.
- άμεση αποκατάσταση των ζημιών από φυσικές καταστροφές στις υποδομές των πληγεισών περιοχών, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία, προκειμένου κάθε Υπουργείο που δύναται να χρηματοδοτήσει έργα αποκατάστασης από φυσικές καταστροφές να αναλάβει αντίστοιχη δράση με τις εργασίες της Επιτροπής μας.
- υλοποίηση αρδευτικών, εγγειοβελτιωτικών και αντιπλημμυρικών έργων σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία
- πρόγραμμα ενεργειακής αυτάρκειας ΟΤΑ Α΄ μέσω ΑΠΕ
- Κωδικοποίηση της νομοθεσίας και νομοτεχνική βελτίωση της διαδικασίας ανάθεσης δημοσίων έργων.
- Αναθεωρήσεις τιμολογίων δημοσίων έργων
- Θέσπιση κατ’ έτος συνεδρίασης διευρυμένης επιτροπής με τη συμμετοχή της αντίστοιχης της Ένωσης Περιφερειών.
Κλείνοντας τις εργασίες του προσυνεδρίου ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου τόνισε τα εξής: Είναι θετική η εξαγγελία του προγράμματος «Μαριέττα Γιαννάκου» για έργα επισκευής και συντήρησης των σχολικών κτιρίων της χώρας προϋπολογισμού 250 εκ. ευρώ. Είναι επίσης θετική η εξαγγελία έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των δήμων με ποσό μεγαλύτερο των 200 εκ. ευρώ για την αντιμετώπιση του λειτουργικού κόστους. Για το γνωστό πρόβλημα των ΔΕΥΑ αναμένουμε το σχέδιο νόμου από το ΥΠΕΝ και την υποστήριξη εφαρμογής του νέου νόμου με το ποσό των 250 εκ. ευρώ. Κινούνται σε θετική κατεύθυνση τα δύο νομοσχέδια του υπουργείου Εσωτερικών που εισάγονται στη Βουλή για συζήτηση και ψήφιση. Φυσικά, για όσα ζητήματα παραμένουν άλυτα, συνεχίζουμε τον αγώνα και την προσπάθειά μας».
Χαιρετισμό στις εργασίες του προσυνεδρίου απηύθυναν ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης, ο πρόεδρος της ΠΕΔ Ηπείρου δήμαρχος Ηγουμενίτσας Παναγιώτης Νταής, ο πρόεδρος της ΠΕΔ Δ. Μακεδονίας Παναγιώτης Κεπαπτσόγλου δήμαρχος Άργους Ορεστικού, ο δήμαρχος Ιωαννίνων Θωμάς Μπέγκας και η βουλευτής Ιωαννίνων της ΝΔ Μαρία Κεφάλα. Παραβρέθηκε και ο γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας Σεραφείμ Λιάπης.