«Οι λύσεις για τη Στερεά Ελλάδα περνούν μόνο μέσα από την κατασκευή δύο ΜΕΑ στη Χαλκίδα και στη Λαμία. Είμαστε αντίθετοι στην κατασκευή ιδιωτικής μονάδας στην περιοχή της Αυλίδας», τόνισε η δήμαρχος Χαλκιδέων Έλενα Βάκα, στη σύσκεψη που συγκάλεσε σχετικά με το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων που αντιμετωπίζουν οι Δήμοι της Κεντρικής και Νότιας Εύβοιας, η οποία πραγματοποιήθηκε χθες Δευτέρα στη Χαλκίδα.
Στη σύσκεψη συμμετείχαν οι Βουλευτές Εύβοιας κκ. Θανάσης Ζεμπίλης, Σίμος Κεδίκογλου, Κωνσταντίνα Καραμπατσώλη, Συμεών Κεδίκογλου και Κατερίνα Καζάνη, ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός, οι Αντιπεριφερειάρχες Εύβοιας Γιώργος Κελαϊδίτης και Περιβάλλοντος, Χωρικού Σχεδιασμού και Μεταφορών Ευάγγελος Κούκουζας, οι Δήμαρχοι Κύμης-Αλιβερίου Νίκος Μπαράκος, Διρφύων-Μεσσαπίων Γιώργος Ψαθάς και Ερέτριας Νίκος Γουρνής, Επικεφαλής των Δημοτικών Παρατάξεων, Αντιδήμαρχοι και Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου Χαλκιδέων και του Δήμου Κύμης-Αλιβερίου, καθώς και εκπρόσωπος του Φ.Ο.Δ.Σ.Α.
Αναλυτικά η εισήγηση της δημάρχου Χαλκιδέων Ε. Βάκα
Στην εισήγηση της η δήμαρχος Χαλκιδέων, τόνισε για ακόμη μια φορά, τα οικονομικά προβλήματα που έχει δημιουργήσει η μεταφορά των απορριμμάτων και την επιτακτική ανάγκη επίλυσης του προβλήματος, το οποίο εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια ταλαιπωρεί τους Δήμους της Κεντρικής και Νότιας Εύβοιας, προκρίνοντας τις λύσεις που έχουν αποφασιστεί από το Δ.Σ του Φ.Ο.Δ.Σ.Α, στο οποίο είναι μέλος, με τις οποίες είναι σύμφωνοι και όλοι οι ενδιαφερόμενοι Δήμαρχοι.
«Πουθενά στην υπόλοιπη Ελλάδα, με εξαίρεση ίσως την περίπτωση της Κέρκυρας (και μιλάμε για πολύ μικρότερες ποσότητες), δεν γίνεται τέτοιος “ταξιδιωτικός τουρισμός” απορριμμάτων. Είναι αδιανόητο ο Δήμος Χαλκιδέων που είναι ο 12ος μεγαλύτερος Δήμος στη χώρα, με πληθυσμό περίπου 110.000 κατοίκους, να μεταφέρει καθημερινά πάνω από 100 τόνους με συρόμενα φορτηγά, τα σκουπίδια του στην πυρόπληκτη Ιστιαία, μέσα από το, επίσης σε όλους γνωστό, πολύ κακό και άκρως προβληματικό για την μεταφορά αυτή οδικό δίκτυο. Τα φορτηγά που περνούν καθημερινά τον Άγιο και το δρόμο του Βουτά. Αυτό και μόνο του, αναπτύσσει ένα μεγάλο κίνδυνο για την ασφάλεια των μεταφορών και επιβαρύνει και το περιβάλλον και οποιαδήποτε τουριστική ανάπτυξη που ονειρευόμαστε ή σχεδιάζουμε για το νησί μας. Επιπλέον και επίσης σοβαρό, οι Δήμοι μας έχουν ματώσει οικονομικά από το υπέρογκο κόστος της μεταφοράς που στο Δήμο Χαλκιδέων μόνο ετησίως ανέρχεται περίπου στα 3.000.000 ευρώ, χρήματα που λείπουν από τον τόπο, που λείπουν από τους πολίτες, χρήματα που μας κάνουν να μην κοιμόμαστε το βράδυ, όταν πρέπει να συντάξουμε προϋπολογισμούς. Σε αυτά τα κόστη πρέπει να προσθέσουμε και το τέλος ταφής, το οποίο ανέρχεται το 2024 στα 30 ευρώ τον τόνο και κλιμακωτά ανά έτος θα φτάσει σε τρία χρόνια στα 55 ευρώ τον τόνο. Ένα τέλος ταφής που κληθήκαμε οι Δήμοι τον τελευταίο χρόνο να καταβάλλουμε, επειδή η χώρα μας το πληρώνει ως ποινή στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τα απορρίμματα που θάβει, και αυτό το κόστος επιβαρύνει τους Δήμους, όταν οι Δήμοι δεν έχουν ούτε την αρμοδιότητα, ούτε και τους πόρους βέβαια, για να κατασκευάσουν εργοστάσια επεξεργασίας απορριμμάτων τις λεγόμενες ΜΕΑ», ανέφερε μεταξύ άλλων
και συνέχισε, υποβάλλοντας τις προτάσεις του Φορέα και των Δημάρχων, οι οποίες είναι κατασκευή του ΧΥΤΥ Χαλκίδας ως προσωρινή λύση, με παράλληλο «τρέξιμο» της διαδικασίας για την οριστική λύση της κατασκευής ΜΕΑ Χαλκίδας, «βρισκόμαστε πλέον στο σημείο μηδέν και είμαστε έτοιμοι για να προτείνουμε τις λύσεις, οι οποίες έχουν σχεδιαστεί από το ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας, ο οποίος όπως είναι γνωστό έχει και τη ευθύνη της διαχείρισης των απορριμμάτων. Οι λύσεις που θα σας αναφέρω είναι μονόδρομος και λύνουν το πρόβλημα οριστικά αλλά και προσωρινά. Η οριστική λύση στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων της Κεντρικής και της Νότιας Εύβοιας θα έρθει μόνο με την κατασκευή μιας ΜΕΑ σε γήπεδο περίπου 200 στρέμματα, το οποίο βρίσκεται στη θέση ΠΕΙ Δοκού στη Χαλκίδα. Ο φάκελος για τη λειτουργία της ΜΕΑ αρχικά είχε υποβληθεί στις 30/12/2020 για χρηματοδότηση, αλλά ουδέποτε ολοκληρώθηκε η αξιολόγηση της πράξης και ουδέποτε χρηματοδοτήθηκε παρά τις διαβεβαιώσεις που είχαμε από τον αρμόδιο Υπουργό την άνοιξη του 2023. Για να εκμεταλλευτούμε τη νέα προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ 2021-2027, πρέπει καταρχάς να ολοκληρωθεί από τον ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας το σχέδιο του νέου ΠΕΣΔΑ – Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, όπως και των ΠΕΣΔΑ όλης της Ελλάδας και να εγκριθεί και πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι, η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδοτεί πλέον μόνο τις μονάδες για τα αστικά απόβλητα που δεν θάβονται (μπλε και καφέ κάδο) και όχι τα σύμμεικτα του πράσινου κάδου, για αυτό και η κατεύθυνση του ΣΔΙΤ είναι αυτή που συνήθως δίνει τη λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα. Στον ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας ήδη εκπονούμε το νέο ΠΕΔΣΑ, το οποίο προβλέπει την κατασκευή και λειτουργία ΜΕΑ στη Χαλκίδα, στο χώρο που προανέφερα. Οποιαδήποτε όμως τέτοια μονάδα θα κατασκευαστεί και θα λειτουργήσει στην καλύτερη των περιπτώσεων μετά από 6 το λιγότερο χρόνια. Αυτό που μπορεί να προχωρήσει άμεσα, και θα δώσει, συντομότερη λύση έστω και ταφής, είναι το νέο κύτταρο ΧΥΤΥ Χαλκίδας.».
Στη συνέχεια, η δήμαρχος εξήγησε πώς θα λειτουργεί ο ΧΥΤΥ και ενημέρωσε σχετικά με τις ενέργειες που έχουν γίνει ήδη προς αυτή την κατεύθυνση, «Ο ΧΥΤΥ Χαλκίδας προβλεπόταν από τότε που είχε κατατεθεί ο φάκελος για την ΜΕΑ στην ίδια θέση που θα κατασκευαστεί και η ΜΕΑ, γιατί είναι ο χώρος που θα θάβεται το υπόλειμμα από το εργοστάσιο. Η χωρητικότητά του ήταν περίπου 350.000 τόνοι. Πλέον έχει κατατεθεί η τροποποίηση της ΑΕΠΟ με αυξημένη χωρητικότητα για το ΧΥΤΥ στο 1.000.000 τόνους, προκειμένου να καλύψει όχι μόνο την ΜΕΑ που θα κατασκευαστεί εκεί, αλλά και μία μεταβατική περίοδο μέχρι την κατασκευή του εργοστασίου. Περιμένουμε την έγκριση της τροποποίησης της ΑΕΠΟ. Παράλληλα θα πρέπει να εισαχθεί ως θέμα στο επόμενο Υπουργικό Συμβούλιο το αίτημα περί κήρυξης αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ακινήτων, που απαιτούνται για την ολοκλήρωση των έργων. Το αίτημα αυτό υποβλήθηκε στο ΥΠΕΝ στις 31/05 , καθώς υπάρχουν πολύ μικρά ποσοστά ιδιοκτησιών στο συγκεκριμένο χώρο. Με την ολοκλήρωση των ενεργειών αυτών, τις οποίες πρέπει από κοινού όλοι, βουλευτές, περιφερειάρχες, δήμαρχοι να πιέσουμε να γίνουν, καθώς είναι καθαρά διαδικαστικές, πρέπει να βρεθεί χρηματοδότηση, για να μπορέσει να δημοπρατηθεί το έργο, του οποίου ο προϋπολογισμός φτάνει περίπου τα 10.000.000 ευρώ και θα το γνωρίζουμε σύντομα, καθώς ολοκληρώνεται η οριστική μελέτη από τον ΦΟΔΣΑ για το νέο κύτταρο ΧΥΤΥ Χαλκίδας. Έχει ήδη υποβληθεί στις 04/07/204 αίτημα του ΦΟΔΣΑ προς το ΥΠΕΝ, για τη χρηματοδότηση του έργου και έχω ήδη ζητήσει συνάντηση με τον αρμόδιο Υπουργό, τον κ. Σκυλακάκη, για να τον ενημερώσω σχετικά και να ζητήσω τη χρηματοδότηση αυτή, η οποία δεν μπορεί να έρθει από το νέο ΕΣΠΑ, αφού όπως ανέφερα και πιο πριν το νέο ΕΣΠΑ δεν χρηματοδοτεί ταφές, δεν χρηματοδοτεί ΧΥΤΥ και η μόνη λύση, εκτός αν μας υποδείξουν άλλη, όπως είναι το ΠΔΕ. Θεωρώ πραγματικά αδιανόητο η πολιτεία να μην βρει να διαθέσει 10.000.000 ευρώ για να λύσει το τεράστιο αυτό πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων των δήμων της κεντρικής και νότιας Εύβοιας.».
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η δήμαρχος «ο ΧΥΤΥ της Χαλκίδας εκτιμούμε ότι θα μπορέσει σε 2 με 2,5 χρόνια να δώσει λύση στο θέμα της μεταφοράς και πρέπει ούτως ή άλλως να κατασκευαστεί για να μπορέσει να λειτουργήσει και η ΜΕΑ στη συνέχεια. Υπάρχει και άλλη λύση, για το μεσοδιάστημα μέχρι την κατασκευή του ΧΥΤΥ και είναι η ολοκλήρωση της κατασκευής του 3ΟΥ κυττάρου της Θήβας, το οποίο βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας, για το οποίο, αρμόδιος Υπουργός είναι ο κ. Νίκος Παπαθανάσης, καθώς χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ και πρέπει να διασφαλιστεί η γέφυρα της χρηματοδότησης κατά τη νέα προγραμματική περίοδο. Το έργο αυτό μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα στο 2025 και να δώσει μία πρόσκαιρη λύση μεταφοράς των απορριμμάτων της Κεντρικής και της Νότιας Εύβοιας στη Θήβα και όχι στην Ιστιαία και την Άμφισσα. Πρέπει όλοι μαζί ενωμένοι, να φωνάξουμε επιτέλους για το πρόβλημα που πνίγει όλη την Εύβοια και να συνεργαστούμε, ώστε να υλοποιηθούν οι συγκεκριμένες λύσεις».
Ολοκληρώνοντας την εισήγησή της, η δήμαρχος αναφέρθηκε στην άποψη που ακούστηκε σε πρόσφατη σύσκεψη εργασίας από τον Γενικό Γραμματέα Διαχείρισης Αποβλήτων κ. Γραφάκο, σχετικά με τον σχεδιασμό κατασκευής ιδιωτικής ΜΕΑ στην περιοχή της Αυλίδας, τονίζοντας την αντίθεση της Δημοτικής αρχής σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. «Στη δημοτική αρχή είμαστε ρητά και κατηγορηματικά ξεκάθαρα αντίθετοι στην κατασκευή μίας τέτοιας μονάδας στην περιοχή της Αυλίδας. Αυτό το έχουμε ήδη διαμηνύσει παντού και θα παρθούν και σχετικές αποφάσεις και μετά από εισήγηση μου στο ΦΟΔΣΑ, αλλά και στο Δημοτικό Συμβούλιο, αν και εφόσον μία τέτοια μονάδα έρθει για διαβούλευση όπως απαιτεί ο νόμος. Εκ πεποιθήσεως δεν αφορίζω την ιδιωτική πρωτοβουλία, πιστεύω ότι μπορεί να δώσει λύσεις σε πάρα πολλά ζητήματα για την ανάπτυξη ενός τόπου, όμως η λύση στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων μας δεν είναι και δεν μπορεί να είναι η λειτουργία μίας ιδιωτικής ΜΕΑ. Δεν μπορεί να κατασκευαστεί ιδιωτική ΜΕΑ, ειδικά σε μία περιοχή όπως η Αυλίδα, που έχει από δεκαετίες αντέξει ένα από τα μεγαλύτερα φορτία της βιομηχανοποίησης. Σε μία περιοχή που ο προσανατολισμός πρέπει να είναι η περαιτέρω τουριστική της ανάπτυξη και η ανάδειξη της μεγάλης πολιτιστικής της κληρονομιάς. Δεν θα επιτρέψουμε να συμβεί κάτι τέτοιο ούτε ως λύση στη διαχείριση των δικών μας απορριμμάτων, ούτε ως λύση της διαχείρισης των απορριμμάτων άλλων δήμων εκτός Ευβοίας.».
Στη συνέχεια της σύσκεψης, έλαβαν το λόγο όλοι οι παρευρισκόμενοι, με κύριο χαρακτηριστικό των τοποθετήσεών τους τη σοβαρότητα της παρούσας κατάστασης και τη σύμφωνη γνώμη τους στις λύσεις που προτείνονται από τον Φ.Ο.Δ.Σ.Α και τους Δημάρχους, δηλώνοντας ξεκάθαρα ότι θα είναι στο πλευρό τους, με όποιο τρόπο και μέσο διαθέτουν.