Την πρόταση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τη μεταρρύθμιση στη διαχείριση του αστικού νερού της χώρας μας, παρουσίασε ο δήμαρχος Ρεθύμνης και πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ Γιώργης Χ. Μαρινάκης, στην ημερίδα που διοργάνωσε το
Την πρόταση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τη μεταρρύθμιση στη διαχείριση του αστικού νερού της χώρας μας, παρουσίασε ο δήμαρχος Ρεθύμνης και πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ Γιώργης Χ. Μαρινάκης, στην ημερίδα που διοργάνωσε το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος και ο Σύλλογος Ελλήνων Γεωλόγων, με θέμα «Διαχείριση υδατικών πόρων και κλιματική κρίση. Προκλήσεις- προτάσεις» σήμερα στην Αθήνα.
Ο κ. Μαρινάκης κατέστησε σαφές ότι «η ΕΔΕΥΑ δεν είναι κατά των μεταρρυθμίσεων στην διαχείριση των υδάτων αλλά τίθεται κατά των αναγκαστικών συνενώσεων που γίνονται χωρίς μελέτη, χωρίς διαβούλευση, δεν λαμβάνουν υπόψη τις αιτίες των προβλημάτων και την εμπειρία του παρελθόντος, καθώς και την υφιστάμενη κατάσταση των φορέων. Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι υπέρ ενός σχήματος διαχείρισης του αστικού νερού με αυτοδιοικητικά χαρακτηριστικά, ενός λειτουργικού και βιώσιμου σχήματος, με το αναγκαίο ανθρώπινο δυναμικό και ιδίως επιστημονικό δυναμικό και τους αναγκαίους πόρους».
Ο πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ επισήμανε την ανάγκη, το ΥΠΕΝ να κατανοήσει και να συζητήσει την μεταρρύθμιση που προτείνει η Τοπική Αυτοδιοίκηση, η οποία όπως τόνισε «συμπυκνώνει την εμπειρία του παρελθόντος και διεκδικεί ένα βιώσιμο μέλλον για τη διαχείριση του αστικού νερού στην περιφέρεια της χώρας μας».
Αναλύοντας τα δεδομένα, ο κ. Μαρινάκης αναφέρθηκε εκτενώς στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον τομέα της ύδρευσης-αποχέτευσης και τόνισε, ότι «υπάρχει άμεση ανάγκη προσαρμογής των υποδομών και των διαδικασιών των ΔΕΥΑ με ενίσχυση των υπαρχουσών υποδομών, εφαρμογή νέων τεχνολογιών και αναθεώρηση των διαδικασιών για τη διαχείριση των νερών και των λυμάτων, ενισχύοντας παράλληλα την συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών».
Επανέλαβε παράλληλα τις θέσεις του για το νερό άρδευσης, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά: «Το μεγαλύτερο ποσοστό της χρήσης νερού στη χώρα μας, δηλαδή το 85% περίπου, αφορά στο αρδευτικό νερό κι εκεί γίνεται η μεγαλύτερη και αχρείαστη σπατάλη. Χρειάζεται λοιπόν η συνεργασία με τους αντίστοιχους επιστημονικούς φορείς, ώστε να επιτύχουμε ορθολογική διαχείριση του νερού, που συνεπάγεται εξοικονόμηση του φυσικού πόρου, καλύτερο και οικονομικότερο ενεργειακό αποτύπωμα και προστασία της γονιμότητας του εδάφους και του υδροφόρου ορίζοντα».
Αναφερόμενος στην κλιματική αλλαγή που προκαλεί αλλαγές στα μοτίβα των βροχοπτώσεων (μικρής διάρκειας και έντασης βροχοπτώσεις) και που ενδέχεται όπως είπε, να μειώσουν τη διαθεσιμότητα ύδατος σε πολλές περιοχές, επηρεάζοντας την ποσότητα του νερού που είναι διαθέσιμη για την ύδρευση, τόνισε πως: «Σε περιοχές με έντονα φαινόμενα λειψυδρίας έχουμε υπεράντληση του υπόγειου υδροφόρου, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται φαινόμενα υφαλμύρινσης, κάτι που αυξάνει το κόστος και την πολυπλοκότητα της επεξεργασίας του νερού για πόσιμη χρήση. Οι αλλαγές στα μοτίβα των βροχοπτώσεων (αύξηση της έντασης και της συχνότητας των βροχοπτώσεων) λόγω της κλιματικής αλλαγής μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένο κίνδυνο πλημμυρών (χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Θεσσαλίας). Τα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα προκαλούν ζημιές στις υδραυλικές υποδομές και στα δίκτυα ύδρευσης καθώς η ορμή των νερών μπορεί να “αποκαλύψει” και να συμπαρασύρει τα δίκτυα ύδρευσης, αφήνοντας ολόκληρους οικισμούς για ημέρες χωρίς νερό. Επιπρόσθετα, ο αυξημένος όγκος νερού μπορεί να φορτώσει τα δίκτυα αποχέτευσης και να προκαλέσει υπερχείλιση και πλημμύρες, ενώ ζημιές μπορούν να προκληθούν και στα ίδια τα δίκτυα αποχέτευσης (βλάβες λόγω φερτών υλικών και λάσπης), συμπεριλαμβανομένων των αντλιοστασίων και των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων.
Στην Θεσσαλία, με βάση τα στοιχεία που έχει συλλέξει η ΕΔΕΥΑ, καταστράφηκαν χιλιόμετρα δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης, καταστράφηκε ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός στα αντλιοστάσια ύδρευσης και αποχέτευσης, ενώ τέθηκαν εκτός λειτουργίας 5 εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων. Τέλος, η αύξηση των πλημμυρών μπορεί να οδηγήσει σε ρύπανση των υδάτων με χημικές ουσίες και άλλα επιβλαβή στερεά, επηρεάζοντας την ποιότητα του νερού του υδροφόρου ορίζοντα».
Μίλησε επίσης για τις δράσεις που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν για να μετριάσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, οι οποίες σύμφωνα με τον κ. Μαρινάκη είναι:
- Αύξηση της επαναχρησιμοποίησης του επεξεργασμένου νερού (αυτή την στιγμή είναι περίπου στο 2%).
- Εκ νέου σχεδιασμός αντιπλημμυρικής προστασίας της χώρας και σχεδιασμός προγραμμάτων διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας.
- Συνεργασία με τις τοπικές αρχές για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή που να λαμβάνουν υπόψη τις τοπικές ανάγκες και συνθήκες.
- Διαχείριση των νερών βροχής με εγκατάσταση υποδομών για τη συλλογή και αποθήκευση των νερών βροχής για επαναχρησιμοποίηση σε άρδευση και άλλες χρήσεις.
- Οι επιχειρήσεις ύδρευσης – αποχέτευσης πρέπει να επενδύσουν στην αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών ώστε να μειώσουν την σπατάλη/κατανάλωση νερού, την κατανάλωση ενέργειας και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του προσωπικού και των τοπικών κοινωνιών για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής κρίσης.
Τέλος, ο κ. Μαρινάκης σημείωσε: «Οι ΔΕΥΑ εκτέλεσαν ή εκτελούν έργα ύδρευσης-αποχέτευσης και επεξεργασίας αστικών υγρών αποβλήτων ύψους 26,5 δισ., περίπου, ευρώ. Για την υλοποίηση όλων των έργων χρησιμοποιήθηκαν διαχρονικά όλα σχεδόν τα εθνικά και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά και δανεισμός και ίδιοι πόροι. Με τα έργα των ΔΕΥΑ το 99% των πολιτών της περιφέρειας της χώρας μας πίνουν καθαρό και υγιεινό νερό, ενώ το 80% απολαμβάνουν υπηρεσίες αποχέτευσης και επεξεργασίας υγρών αποβλήτων. Το μεγαλύτερο ποσοστό της χρήσης νερού στη χώρα μας, δηλ. το 85%, περίπου, αφορά στο αρδευτικό νερό κι εκεί γίνεται η μεγαλύτερη σπατάλη, περίπου 70%. Οπότε θεωρούμε ότι η Πολιτεία θα πρέπει πρώτα να ασχοληθεί με τη διαχείριση του αρδευτικού νερού, προτεραιοποιώντας τις θεσμικές παρεμβάσεις της και στην συνέχεια να ασχοληθεί με τη διαχείριση του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης και τους διαχειριστές του.Η ΕΔΕΥΑ δεν είναι κατά των εθελοντικών συνενώσεων των ΔΕΥΑ και της μεταρρύθμισης του χώρου για να γίνουν οι ΔΕΥΑ σύγχρονες, “πράσινες” και υγιείς επιχειρήσεις. Είναι κατά των αναγκαστικών συνενώσεων που αγνοούν την εμπειρία του παρελθόντος, όπως για παράδειγμα ο “Καλλικράτης” που ανάγκασε τις ΔΕΥΑ να παραλάβουν αχαρτογράφητη ενδοχώρα χωρίς πόρους, εξοπλισμό και το αναγκαίο προσωπικό. Είναι κατά της αναγκαστικής συνένωσης των δομών, αλλά υπέρ της συνένωσης των λειτουργιών».
Εξέφρασε επίσης τον προβληματισμό του, λέγοντας ότι «η αναγκαστική συνένωση δημοτικών δομών (δήμων και ΔΕΥΑ) με ανομοιογένεια μεταξύ τους σε μεγάλους, απρόσωπους και συγκεντρωτικούς φορείς, δεν θα μπορέσει να διαχειρισθεί την παροχή υπηρεσιών ύδρευσης-αποχέτευσης που απαιτεί γνώση των τοπικών συνθηκών και αμεσότητα στην παροχή των υπηρεσιών ύδατος. Θα παραβιάζει δηλ. την αρχή της εγγύτητας στον πολίτη, αλλά και άλλες συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές, όπως η αρχή της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ, αφού θα πρόκειται για αναγκαστικές συνενώσεις, χωρίς την συναίνεση των δημοτικών συμβουλίων».