Δ. Παπαστεργίου: Αξιόλογη η πρωτοβουλία ελπίζουμε και αναμένουμε άμεσες και ουσιαστικές λύσεις για τη βιωσιμότητα των Δήμων μας
Με μια ευρεία ατζέντα θεμάτων προσήλθε χθες η αντιπροσωπεία της ΚΕΔΕ με επικεφαλής τον πρόεδρο Δημήτρη Παπαστεργίου στην 1η Συνάντηση της Κοινής Προπαρασκευαστικής Ομάδας Εργασίας, ανάμεσα στην ΚΕΔΕ και τα Υπουργεία Οικονομικών και Εσωτερικών, που έχει ως αντικείμενο την οικονομική βιωσιμότητα των ΟΤΑ.
Ειδικότερα εκ μέρους της ΚΕΔΕ τέθηκαν τα εξής θέματα:
Το ενεργειακό κόστος, η ενίσχυση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, το τέλος ταφής, η βελτίωση της εισπραξιμότητας των Δήμων, η επιτάχυνση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και άλλα οικονομικά ζητήματα των ΟΤΑ.
Στη σημερινή συνάντηση συμμετείχαν οι αναπληρωτές υπουργοί Εσωτερικών Στέλιος Πέτσας και Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο ΓΓ του Υπ. Εσωτερικών Μιχάλης Σταυριανουδάκης, ενώ την ΚΕΔΕ εκπροσώπησαν εκτός από τον πρόεδρο Δημήτρη Παπαστεργίου και οι Λάζαρος Κυρίζογλου, α΄ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ – Δήμαρχος Αμπελοκήπων Μενεμένης, Ιωάννης Λυμπέρης, επικεφαλής παράταξης «ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ», Δήμαρχος Ήλιδας, Δημήτρης Μπίρμπας, εκπρόσωπος παράταξης «ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ – Δημοτικός σύμβουλος Αιγάλεω, Γιώργος Ιωακειμίδης επικεφαλής παράταξης ΝΕΑ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ, Δήμαρχος Νίκαιας –Αγ. Ι.Ρέντη, Γιάννης Μουράτογλου, πρόεδρος Επιτροπής Οικονομικών ΟΤΑ της ΚΕΔΕ και ο γενικός διευθυντής της ΚΕΔΕ Γιάννης Καραγιάννης.
Κατά τη συζήτηση ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Δημήτρης Παπαστεργίου χαρακτήρισε αξιόλογη την πρωτοβουλία να ανοίξουν όλα τα ζητήματα που αφορούν στην οικονομική βιωσιμότητα των Δήμων. Σημείωσε ότι η ήδη δύσκολη οικονομική κατάστασή τους, εξαιτίας των τεράστιων περικοπών που υπέστησαν λόγω της οικονομικής κρίσης, επιδεινώθηκε περαιτέρω με την πανδημία και τώρα με τις τεράστιες αυξήσεις στο ενεργειακό κόστος, που δεν μπορούν πλέον να καλυφθούν από τους ΟΤΑ. Υπογράμμισε δε ότι η οικονομική ενίσχυση πρέπει να γίνει άμεσα πράξη για να μην καταρρεύσουν οι Δήμοι.
Ο αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών Στέλιος Πέτσας έθεσε κατά τη διάρκεια της συνάντησης το πρώτο χρονικό ορόσημο αναφορικά με την απορροφητικότητα των χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων από την πλευρά των Δήμων («Αντώνης Τρίτσης» – «Φιλόδημος») η οποία σήμερα αγγίζει τα 2,8 δις Ευρώ, με τον επιθυμητό στόχο να βρίσκεται στο ύψος των 4,1 δις την ερχόμενη άνοιξη, όπως είχε ανακοινώσει και ο ίδιος από το βήμα του τακτικού συνεδρίου της ΚΕΔΕ που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη τον περασμένο Οκτώβριο.
Ο Στέλιος Πέτσας ενημέρωσε τους εκπροσώπους της ΚΕΔΕ για την ατζέντα του Υπουργείου Εσωτερικών που αφορά τρεις άξονες προτεραιότητας, με την αναμόρφωση των ΚΑΠ, την αντιμετώπιση του επιτοκίου του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, όπως και την αύξηση της εισπραξιμότητας από οφειλές τρίτων προς τους Δήμους με μόνιμη λύση (μηχανισμό είσπραξης), να βρίσκονται στις πρώτες θέσεις.
Ο αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών ανέφερε πως έχει υπολογιστεί το κόστος ταφής σε περίπου 80 εκ. Ευρώ, ενώ το ενεργειακό κόστος στα 270 εκ. Ευρώ, με το σύνολο των 350 εκ Ευρώ να αποτελεί τον επιθυμητό στόχο κάλυψης σε ένα «δύσκολο δημοσιονομικά και αβέβαιο περιβάλλον» όπως τόνισε χαρακτηριστικά.
Ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης επεσήμανε επίσης πως «ψάχνουμε δημιουργικές λύσεις και πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση με πραγματικούς όρους.»
Καταλήγοντας ανέφερε πως «το μερτικό της Αυτοδιοίκησης θα συνυπολογιστεί, όταν αξιολογηθεί η τελική διαθεσιμότητα σε πόρους αφού ληφθεί υπόψη και το ανανεωμένο μεσοπρόθεσμο.
Το ενεργειακό κόστος
Σε ότι αφορά το ενεργειακό κόστος όπως υπογράμμισε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Δημήτρης Παπαστεργίου, η ραγδαία αύξησή του θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τη βιωσιμότητα των Δήμων. Τα δε στοιχεία που συλλέγει η ΚΕΔΕ τόσο και από μικρούς και μεγαλύτερους Δήμους όσο και από τις ΔΕΥΑ της χώρας, δείχνουν ότι το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας μεσοσταθμικά κινείται σε ένα ποσοστό αύξησης τουλάχιστον +100% ενώ αυτό του πετρελαίου/αερίου στο +75%.
Ο κ. Παπαστεργίου παρουσίασε την πρόταση της Αυτοδιοίκησης που εστιάζεται σε εξής σημεία:
- Άμεση κάλυψη του 100% των επιπλέον δαπανών των σχολικών επιτροπών, Σύμφωνα με υπολογισμούς της ΚΕΔΕ, για να βγει η σχολική χρονιά θα χρειαστούν τουλάχιστον ακόμη μία (πέμπτη) δόση σχολικής ΚΑΠ ή 31% αύξηση των σχολικών ΚΑΠ.
- Άμεση απόδοση μίας (1) δόσης ΚΑΠ προκειμένου να καλύψουν οι Δήμοι τα κενά που δημιουργούνται ήδη στους προϋπολογισμούς τους, με πρόβλεψη καταβολής άλλων δύο (2) δόσεων ΚΑΠ μέσα στη χρονιά, ανάλογα με την εξέλιξη του φαινομένου.
- Στήριξη των ΔΕΥΑ της χώρας όπως ακριβώς πρόκειται να στηριχθούν και οι λοιπές επιχειρήσεις, με δέσμευση από την πλευρά των ΔΕΥΑ για διατήρηση του σημερινού τιμολογίου
- Τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου, έτσι ώστε οι έκτακτες αυτές χρηματοδοτήσεις, να μπορέσουν να κατευθυνθούν σε ανταποδοτικές και άλλες έκτακτες δαπάνες των Δήμων.
Βελτίωση εισπραξιμότητας Δήμων και άλλες σχετικές ρυθμίσεις
Με δεδομένο ότι η εισπραξιμότητα των Δήμων δεν είναι στο επίπεδο που πρέπει και για αυτό, σημείωσε ο κ. Παπαδημητρίου, παίζει ρόλο και η πολιτική ατολμία Δημοτικών αρχών αλλά και ένα ξεπερασμένο νομοθετικό πλαίσιο που απαντά σε ανάγκες άλλων εποχών, προτείνονται τα εξής:
- Ρύθμιση απόδοσης ανταποδοτικών τελών από εταιρίες ενέργειας.
Η κατάσταση τείνει να ξεφύγει, με καθυστερήσεις που ξεπερνούν τον ένα χρόνο, χωρίς καμία κύρωση από την πλευρά του κράτους και του αρμόδιου Υπουργείου προς τις εταιρίες αυτές. Η παρακράτηση των Δημοτικών Τελών αποτελεί υπεξαίρεση και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα και από το κράτος, το οποίο θα πρέπει άμεσα, με νομοθετική ρύθμιση που πρέπει να προωθηθεί, να αναστέλλει την άδεια των εταιριών αυτών.
- Γνωστοποίηση αποσπάσματος βεβαιωτικού καταλόγου στους οφειλέτες των δήμων με ηλεκτρονικά μέσα, γιατί οι δήμοι αδυνατούν να εφαρμόσουν στην πράξη τα προβλεπόμενα από τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας καθόσον δεν έχουν άμεση πρόσβαση στην φορολογική ηλεκτρονική διεύθυνση του οφειλέτη με βάση τον ΑΦΜ.
- Ενιαία ενημερότητα. Αντί της προβληματικής διαδικασίας ύπαρξης «δημοτικής ενημερότητας», αυτή να αντικατασταθεί από μία ενιαία ενημερότητα.
- Πάγια διαγραφή των ανείσπρακτων οφειλών μέχρι 10
- Άμεση δυνατότητα χρέωσης των ενοικιαστών-οφειλετών των ΔΕΥΑ, μέσω της ΑΑΔΕ.
- Κατάργηση βεβαίωσης ΤΑΠ για τις μεταβιβάσεις. Αντί της κατάργησης της βεβαίωσης ΤΑΠ, που κρίνεται απολύτως άσκοπη και επικίνδυνη για τα οικονομικά των δήμων αντιπροτείνεται η δημιουργία μηχανισμού άμεσης έκδοσης του πιστοποιητικού με παράλληλη εγγυοδοσία ποσού 0,5% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, το οποίο θα συμψηφίζεται μετά από εύλογο διάστημα, αφού εκκαθαριστεί η αίτηση, ενώ φυσικά η αγοραπωλησία θα έχει προχωρήσει κανονικά.
Ενίσχυση των ΚΑΠ των Δήμων και ορθολογικοποίηση τους
Όπως προκύπτει από την παράθεση των σχετικών πινάκων των Εισηγητικών Εκθέσεων των Κρατικών Προϋπολογισμών 2018 και 2022, οι αυξήσεις των ΚΑΠ που προγραμματίζει το Υπουργείο Εσωτερικών για το 2023, δεν θα καλύψουν το ποσό που έλαβαν οι Δήμοι το 2018.
Με δεδομένα όλα τα παραπάνω αυξημένα κόστη, ο κ. Παπαστεργίου παρουσίασε τη σχετική πρόταση της ΚΕΔΕ: να ξεκινήσει η προγραμματισμένη αύξηση των ΚΑΠ από το πρώτο εξάμηνο του 2022 και να συγκροτηθεί επιτροπή για τη διαπραγμάτευση του τελικού ποσού των παρακρατηθέντων ποσών.
Παράλληλα, το αμέσως προσεχές διάστημα η ΚΕΔΕ θα φέρει πρόταση για την ανακατανομή του επιπλέον ποσού των ΚΑΠ με τρόπο τέτοιο ώστε να αρθεί η κυρίως πληθυσμιακή κατανομή τους, με την εισαγωγή εκτατικών και άλλων κριτηρίων.
Άλλα ζητήματα που αφορούν στα οικονομικά των ΟΤΑ
- Τέλος ταφής: Η ΚΕΔΕ προτείνει την αναστολή του για τα επόμενα δύο χρόνια, προκειμένου στα πλαίσια αυτής της προγραμματικής περιόδου, να ολοκληρωθούν σημαντικά έργα ΜΕΑ. Εναλλακτικά θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας διπλός μηχανισμός απομείωσής του ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκονται οι διάφορες μονάδες επεξεργασίας στη χώρα και του βαθμού ανακύκλωσης, προκειμένου το τέλος ταφής να φτάσει σε έναν τέτοιο σημείο που θα μπορεί να απορροφηθεί από Δήμους-ΦΟΔΣΑ χωρίς να φτάσει στους λογαριασμούς ρεύματος των πολιτών, με απρόβλεπτες συνέπειες, ειδικά αυτή την περίοδο.
- Μείωση επιτοκίου δανεισμού του ΤΠΔ. Δεν έχει καταστεί δυνατή η μείωση των επιτοκίων δανεισμού των Δήμων, που παραμένουν σταθερά γύρω ή και πάνω από το 4,5%. Παρότι στο συνέδριο της ΚΕΔΕ τον Οκτώβριο 2021 και ο πρόεδρος του ΤΠΔ συμφώνησε πως κάτι τέτοιο δεν συνάδει με τα τρέχοντα επιτόκια, η οριστική μείωσή τους δεν έχει καταστεί δυνατή.
Επιτάχυνση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης
Τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης αποτελούν μία τεράστια ευκαιρία για τη χώρα και τους ΟΤΑ, υπογράμμισε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ. Παρόλα αυτά, σε σχέση με τους ΟΤΑ και παρά τον εμπροσθοβαρή χαρακτήρα του Ταμείου, μέχρι σήμερα έχουν ανακοινωθεί μόνον δύο προσκλήσεις, αυτές για τις «Έξυπνες πόλεις» και τις «Αστικές Αναπλάσεις», ενώ δεν έχει τίποτε γνωστό για τα έργα ενεργειακής αναβάθμισης σε οδοφωτισμό και κτίρια, για τα έργα οδικής ασφάλειας αλλά και για άλλα σημαντικά έργα υποδομών ύδρευσης, αποχέτευσης και αντιπλημμυρικά. Ερώτημα παραμένει αν θα προκύψουν γέφυρες ανάμεσα στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» και το Ταμείο Ανάκαμψης, ή τι θα γίνει με τα έργα για την πολιτική προστασία και την απόκτηση εξοπλισμού.
«Δεν μπορεί οι Δήμοι να είναι τα εύκολα εξιλαστήρια θύματα, χωρίς να γίνουν επενδύσεις πάνω σε απαραίτητο εξοπλισμό πολιτικής προστασίας. Περιμένουμε μία επίσημη ενημέρωση για όλα τα παραπάνω θέματα, καθώς και ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, προκειμένου οι Δήμοι να προετοιμαστούν κατάλληλα», κατέληξε ο κ. Παπαστεργίου.