Του Λευτέρη Ιωαννίδη, δημάρχου Κοζάνης
Τελευταία, αρχίζει να γίνεται κοινός τόπος –αν και με μεγάλη καθυστέρηση- ότι η περιοχή μας βρίσκεται σε φάση μετάβασης στην μετά τον λιγνίτη εποχή. Απαιτείται, λοιπόν, συντονισμός, σχεδιασμός, διεκδίκηση και προγραμματισμός, καθώς ο χρόνος είναι ελάχιστος και οι προκλήσεις τεράστιες.
Όμως, τα νέα είναι ελπιδοφόρα. Οι συστηματικές προσπάθειες των τελευταίων χρόνων ήταν καθοριστικές και τα αποτελέσματα του πρόσφατου ταξιδιού αντιπροσωπείας από την Περιφέρειά μας στο Στρασβούργο, με επικεφαλής τον Περιφερειάρχη κ. Καρυπίδη, ήταν ενθαρρυντικά. Η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής COAL PLATFORM, σχετικά με τη στήριξη λιγνιτικών περιοχών, σε συνδυασμό με την συγκροτημένη και τεκμηριωμένη παρουσία μας εκεί, είχε σαν αποτέλεσμα η περιφέρειά μας να είναι μία από τις τρεις περιοχές πιλότους, στις οποίες θα εστιάσει πρώτα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. (No region left behind: launch of the Platform for Coal Regions in Transition).
Το επόμενο διάστημα, το ενδιαφέρον όλων μας θα πρέπει να στραφεί προς την όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη προετοιμασία της περιοχής μας, ενόψει μιας πραγματικότητας που πρόκειται να βρούμε μπροστά μας στο πολύ άμεσο μέλλον.
Πιο συγκεκριμένα:
- Δεδομένου ότι, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εντός του 2018 θα ξεκινήσει η διαβούλευση για το επόμενο ΕΣΠΑ, το θέμα της μετάβασης θα πρέπει να τεθεί σε οριζόντιο επίπεδο σε όλα τα ευρωπαϊκά ταμεία. Παράλληλα, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, θα πρέπει η μετάβαση στην μεταλιγνιτική εποχή να γίνει προτεραιότητα στον σχεδιασμό της επόμενης προγραμματικής περιόδου.
- Να επανέλθει και να διεκδικηθεί εκ νέου -καθώς είναι ώριμο τώρα περισσότερο από ποτέ- το δίκαιο αίτημα των 5 ενεργειακών Δήμων για την χρηματοδότηση δράσεων της μετάβασης από τα δημόσια έσοδα της δημοπράτησης των δικαιωμάτων διοξειδίου του άνθρακα, που ως πρόταση απορρίφθηκε το 2016 από την κυβέρνηση.
- Θα πρέπει, τέλος, να βάλουμε το δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων και να συζητήσουμε σοβαρά για την βέλτιστη αξιοποίηση του Τοπικού Πόρου ανάπτυξης. Είναι αναγκαίο να ξεκινήσει μια νέα διαδικασία διαβούλευσης, ώστε, αφενός να διασφαλιστεί η συνεχής και αδιάλειπτη καταβολή του τοπικού πόρου για τα επόμενα χρόνια, αφετέρου να αλλάξει το σχετικό θεσμικό πλαίσιο και, σε συνδυασμό με τα παραπάνω, ο τοπικός πόρος, να συμβάλλει καθοριστικά και χρηματοδοτικά στην εφαρμογή αναπτυξιακών πολιτικών για την μεταλιγνική εποχή. Είναι ξεκάθαρο ότι, με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, οι δυνατότητες βέλτιστης αξιοποίησης του τοπικού πόρου στην κατεύθυνση της χρηματοδότησης της μετάβασης της περιοχής μας σε ένα άλλο παραγωγικό μοντέλο, είναι περιορισμένες.
Κλείνοντας, μετά από όλα όσα έγιναν, θεωρώ ότι είμαστε πλέον έτοιμοι και ενωμένοι, ώστε να προχωρήσει ο διάλογος, στον οποίο θα πρέπει να συμμετάσχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, η κοινωνία των πολιτών και, σαφώς, το αρμόδιο υπουργείο και η ΔΕΗ Α.Ε., για να καταλήξουμε σε έναν οδικό χάρτη για την δίκαιη μετάβαση στην Δυτική Μακεδονία, με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και δεσμεύσεις.
Η περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας έχει πληρώσει πολύ ακριβό τίμημα, περιβαλλοντικό και κοινωνικό, προκειμένου να στηρίξει την ανάπτυξη της εθνικής μας οικονομίας. Τώρα, λοιπόν, που οδηγούμαστε σε καθεστώς μειωμένης λιγνιτικής ισχύος, ο τόπος μας δεν θα πρέπει να πληρώσει για μια ακόμα φορά το τίμημα.