Την πεποίθηση πως αν δεν δοθούν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση τα απαραίτητα «εργαλεία» που είναι οι απαιτούμενοι πόροι και οι αρμοδιότητες με αποκέντρωση του κράτους, δεν θα υπάρξει αποτελεσματική διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού ζητήματος, διατύπωσε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Δήμων και Περιφερειών της Ευρώπης (CEMR) Γ. Πατούλης, ανοίγοντας τις εργασίες της συνεδρίασης της Πολιτικής Επιτροπής του CEMR με θέμα «Η Ευρώπη και ο Κόσμος αντιμέτωποι με το προσφυγικό ζήτημα και τη μετανάστευση», που πραγματοποιείται στη Χίο.
«Για να μην παραμένουμε παθητικοί θεατές του προβλήματος και να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στο καθήκον μας, πρέπει αφενός να αλλάξει η αναχρονιστική σκέψη και ο ρόλος των αρμοδίων και αφετέρου να γίνει πράξη η έννοια της διακυβέρνησης σε τοπικό επίπεδο» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Πατούλης στην εισηγητική του ομιλία.
Χαιρετισμούς απεύθυναν επίσης ο Πρόεδρος του CEMR S.Bonaccini, ο Γ.Γ. του CEMR F.Vallier, ο εκπρόσωπος της Διεύθυνσης Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ν. Κατρακάσας, ο εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ Π.Μάστακας, η Αντιπρόεδρος του Κογκρέσου Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών G.Doganoglou, η Πρόεδρος της Σουηδικής Ένωσης Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών L.Micko και ο Δήμαρχος Χίου Μ. Βουρνούς. Τη συνεδρίαση παρακολούθησαν επίσης ο βουλευτής Χίου της ΝΔ Ν. Μηταράκης, Δήμαρχοι από την Ελλάδα και την Ευρώπη και πλήθος αιρετών.
Στην εισηγητική του ομιλία ο κ. Πατούλης αναφέρθηκε στον ιδιαίτερο συμβολισμό της πραγματοποίησης της συνεδρίασης της Επιτροπής στη Χίο με δεδομένο ότι, όπως ανέφερε, πρόκειται για ένα νησί που σήκωσε και εξακολουθεί να σηκώνει ακόμη και σήμερα το μεγάλο βάρος της πρώτης εισόδου, υποδοχής και φιλοξενίας δεκάδων χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών. «Η τοπική κοινωνία του νησιού υπερέβη εαυτόν επιδεικνύοντας περίσσευμα αλληλεγγύης» σημείωσε χαρακτηριστικά. Παράλληλα επισήμανε ότι πρόκειται για το νησί που έχει γεννήσει μερικούς από τους σημαντικότερους Έλληνες εφοπλιστές, των οποίων ο ρόλος είναι πολύ κρίσιμος, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που η ΕΕ προσπαθεί να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής ναυτιλίας έναντι του σκληρού ανταγωνισμού από ναυτιλιακά κέντρα εκτός Ευρώπης.
Παράλληλα, ο κ. Πατούλης επισήμανε ότι οι εργασίες της Επιτροπής του CEMR γίνονται σε μια πολύ ιδιαίτερη συγκυρία για την ελληνική αυτοδιοίκηση, με δεδομένο ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία μεταρρύθμισης του μοντέλου λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης και αυτοδιοίκησης.
Σε αυτό το πλαίσιο εξήρε το ρόλο τόσο του Συμβουλίου Δήμων και Περιφερειών της Ευρώπης όσο και του Κογκρέσου Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών τονίζοντας πως, «οι εκθέσεις τους αποτελούν χρήσιμο εργαλείο για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου οδικού χάρτη που θα περιλαμβάνει πολιτικές, που θα διασφαλίσουν τη μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων από το κεντρικό συγκεντρωτικό κράτος προς τις τοπικές κοινωνίες, όπως συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη».
Σε ότι αφορά το ρόλο της Ελληνικής Αυτοδιοίκησης Α’ βαθμού υπογράμμισε τη βούληση και την αποφασιστικότητα να συμμετέχει ενεργά στα ευρωπαϊκά δρώμενα και εξελίξεις, σε αγαστή και στενή συνεργασία με το CEMR, υιοθετώντας και προωθώντας θέσεις και προτάσεις που θα συμβάλλουν στη βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας του θεσμού της αυτοδιοίκησης.
Επιπρόσθετα τόνισε την ανάγκη στήριξης της Ευρώπης, σημειώνοντας πως, παρά τα προβλήματα που έχει δημιουργήσει η μεταναστευτική κρίση αλλά και η έξαρση των τρομοκρατικών περιστατικών, εξακολουθεί να παραμένει φάρος δημοκρατίας για όλο τον κόσμο έτσι πρέπει να παραμείνει.
«Ζούμε σε μια περίοδο έντονων κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών αναταραχών. Είναι υποχρέωση μας να διασφαλίσουμε στους ευρωπαίους πολίτες και στις τοπικές μας κοινωνίες ότι θα ζουν με περισσότερη κι όχι λιγότερη ελευθερία, με περισσότερη ασφάλεια και προστασία, αλλά όχι απομονωμένοι.
Ο ρόλος της Αυτοδιοίκησης στην επίτευξη αυτού του στόχου θα είναι καθοριστικός και ουσιαστικός» ανέφερε χαρακτηριστικά κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Πατούλης.
CEMR: «Οι κεντρικές κυβερνήσεις και η ΕΕ οφείλουν να στηρίξουν τις τοπικές αρχές»
Οι χρηματοδοτήσεις ευρωπαϊκών κονδυλίων για τους πρόσφυγες δε φθάνουν στις τοπικές αυτοδιοικήσεις. Υπάρχει έλλειψη συντονιστικού οργάνου μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διοίκησης προκειμένου να μπορούν να δίδονται άμεσες λύσεις. Να οριοθετηθούν οι ευθύνες και οι αρμοδιότητες των επιπέδων διοίκησης σε τοπικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα αρμόδια όργανά της θα πρέπει να κινητοποιηθούν ακόμα περισσότερο για να δοθούν μακροπρόθεσμες και αποτελεσματικές λύσεις. Οι σχετικές διαπιστώσεις αποτέλεσαν ένα κεντρικό άξονα των αναφορών των ομιλητών κατά τη διάρκεια της συζήτησης του πρώτου θέματος της ημερήσιας διάταξης της συνεδρίασης της Πολιτικής Επιτροπής του Συμβουλίου Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών (CEMR) .
Ειδικότερα κατά τη διάρκεια της συζήτησης με θέμα “Η Ευρώπη και ο Κόσμος απέναντι στο προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα”, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου S. Bonaccini χαρακτήρισε ως ιδιαίτερα κρίσιμη τη περίοδο που διανύουμε και σημείωσε ότι οι τοπικές αυτοδιοικήσεις είναι εκείνες που κινητοποιούνται άμεσα για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των προσφυγικών ροών. «Χρειάζεται η κινητοποίηση να επεκταθεί σε όλες τις χώρες της ΕΕ, εύχομαι να βρούμε ένα τρόπο να δράσουμε αποτελεσματικά. Πρέπει να εργαστούμε όλοι για να διδαχθούμε ο ένας από τον άλλο. Τοπικές αρχές και κυβερνήσεις είναι ανάγκη να συνεργαστούν».
Ο Δήμαρχος Χίου Μ Βουρνούς αναφέρθηκε στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα νησιά του Αιγαίου από τις αυξημένες προσφυγικές ροές και τόνισε ότι είναι μεγάλη ανάγκη για αποκέντρωση και πραγματική ενδυνάμωση της αυτοδιοίκησης. Επιπλέον θα πρέπει να υπάρξει ειδική πρόβλεψη για τις νησιωτικές περιοχές. Ο δήμαρχος Χίου υπογράμμισε ότι υπάρχει έλλειψη συντονισμού με τη κεντρική διοίκηση και κατήγγειλε ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανένας κυβερνητικός αντιπρόσωπος στο νησί που να μπορεί να αναλάβει την ευθύνη θα αντιμετωπίσει προβλήματα που προκύπτουν. «Είναι ανάγκη συντονισμού και συνεργασίας με τη τοπική κοινωνία να υπάρχει ένας εθνικός συντονιστής σε κάθε νησί. Είναι ανάγκη να στηρίξουμε τις Τοπικές Κοινωνίες», τόνισε ο Μ. Βουρνούς.
Από την πλευρά του ο Ν. Κατρακάσας τόνισε ότι ένα από τα μεγάλα προβλήματα που είχαν να αντιμετωπίσουν κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των hot spot ήταν η έλλειψη συντονισμού των εμπλεκομένων μερών. «Οι τοπικές διοικήσεις καταβάλλουν προσπάθειες να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που υπάρχουν χωρίς να έχουν χρηματοδοτηθεί. Η κυβέρνηση δεν έχει αξιοποιήσει αυτές τις χρηματοδοτήσεις» σημείωσε και πρόσθεσε ότι «κάποιες χώρες δεν έχουν δεχθεί πρόσφυγες. Υπάρχει πρόβλημα με το σύστημα επανεγκατάστασης».
Τέλος έκανε γνωστό ότι στη παρούσα φάση γίνεται συζήτηση προκειμένου οι χώρες που θα αρνούνται να παράσχουν άσυλο σε πρόσφυγες να καταβάλουν ένα μεγάλο χρηματικό αντίτιμο για την εγκατάστασή τους σε άλλες χώρες της Ε.Ε.
Ο Π. Μάστακας αφού αναφέρθηκε στη δράση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, τόνισε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα πρέπει να έχει συγκεκριμένο ρόλο στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των προσφυγικών ροών. «Υπάρχει ανάγκη για εθνικό σχέδιο για τη διαχείριση εισερχομένων ροών. Οι τοπικές κυβερνήσεις θα πρέπει να ενδυναμωθούν ακόμα περισσότερο και να έχουν καλύτερη πρόσβαση σε ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις».
Η G. Doganoglou αναφέρθηκε στις δράσεις που έχει αναλάβει ως δήμαρχος της Αττάλειας και σημείωσε ότι η συμπεριφορά των τοπικών αρχών είναι σημαντική,προκειμένου να βρεθούν οι σωστές λύσεις. Οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς είναι εκείνοι που είναι περισσότερο ευάλωτοι. Η Ευρώπη καλείται να αντιμετωπίσει πολλές δυσκολίες. Η Τουρκία επιχειρεί να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα μέσω του οποίου τα παιδιά πρόσφυγες θα έχουν τη δυνατότητα φοίτησης σε σχολεία. Τέλος αναφέρθηκε στην ανάγκη ουσιαστικής υλοποίησης της δέσμευσης της Ε.Ε. απέναντι στη συμφωνία με τη Τουρκία σχετικά με το προσφυγικό.
Από την πλευρά της η κα Micko επισήμανε την ανάγκη ουσιαστικής στήριξης των τοπικών αρχών από τις κεντρικές κυβερνήσεις και την ΕΕ.