«Το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα δεν είναι πρόβλημα μόνο της Ελλάδας και των άλλων μεσογειακών χωρών. Είναι συνολικά όλης της Ευρώπης και έτσι οφείλουμε να το διαχειριστούμε καταρχήν σε πολιτικό επίπεδο». Σε αυτή την επισήμανση προχώρησε ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ και Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Δήμων και Περιφερειών της Ευρώπης (CEMR) Γ. Πατούλης κατά την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση της Ένωσης Δήμων και Περιφερειών Ιταλίας (AICCRE).
Ο κ. Πατούλης υπογράμμισε πως «δεν είναι δυνατόν Ελλάδα και Ιταλία να σηκώνουν το κύριο βάρος του προσφυγικού και η υπόλοιπη Ευρώπη να αδιαφορεί», σημειώνοντας πως η Ελλάδα δεν αντέχει αυτό το βάρος όταν μόνον το 2015 το 85% των ροών προς την Ευρώπη διοχετεύθηκε μέσω του Αιγαίου, έναντι μόλις 22% το 2014. Σχεδόν 1.000.000 πρόσφυγες και μετανάστες χρησιμοποίησαν την Ελλάδα ως «πέρασμα» για τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Παράλληλα διατύπωσε την ανησυχία πως είναι ορατός ο κίνδυνος, αυτός ο αριθμός να αυξηθεί, καθώς, όπως ανέφερε, πάνω από 3 εκατομμύρια πρόσφυγες περιμένουν να περάσουν από την Τουρκία στην Ευρώπη και να εγκλωβιστούν στην Ελλάδα αλλά και αλλού, εξαιτίας του κλεισίματος των συνόρων και πρόσθεσε πως «αυτή η κατάσταση δεν τιμά κανέναν».
Να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης διατυπώθηκε η θέση ότι για να υπάρξει αποκατάσταση της δημοκρατίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα πρέπει να ληφθούν γενναίες αποφάσεις με στόχο να επιτευχθεί δίκαιη κατανομή των προσφύγων. Επιπλέον κρίθηκε αναγκαίο να εξασφαλιστούν ειδικά κονδύλια από συγκεκριμένες πηγές χρηματοδότησης για μέριμνα των μεταναστών.
Κοινή διαπίστωση ήταν επίσης ότι μέχρι τώρα δεν έχουν παρθεί μέτρα ουσίας για την αντιμετώπιση του προσφυγικού μεταναστευτικού. Για να μπορέσει να υπάρξει αποτελεσματική λύση θα πρέπει να αναπτυχθούν συγκεκριμένες και συντονισμένες δράσεις σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Εν τωμεταξύ ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ στη συνέχεια της ομιλίας του ανέφερε πως το προσφυγικό-μεταναστευτικό είναι ένα πρόβλημα με δύο διαστάσεις, την ανθρωπιστική και την πολιτική και τόνισε πως «ως Ευρώπη, ως Αυτοδιοίκηση αλλά πάνω από όλα ως άνθρωποι, έχουμε ηθική και νομική υποχρέωση να στηρίξουμε όσους αναζητούν καταφύγιο κι ασφάλεια, προερχόμενοι από εμπόλεμες ζώνες και περιοχές».
Ο κ. Πατούλης υπογράμμισε τον σημαντικό ρόλο της Αυτοδιοίκησης στη διαχείριση του προβλήματος, «παρά το γεγονός ότι ως Κρατικός Μηχανισμός πιαστήκαμε απροετοίμαστοι», ωστόσο άσκησε κριτική στον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος από πλευράς της Ευρώπης, επισημαίνοντας πως «τα κράτη και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αποδείχθηκαν ανέτοιμες να διαχειρισθούν ένα τόσο εκρηκτικό πρόβλημα. Κι όχι μόνον αποδείχθηκαν ανέτοιμες, αλλά το προσφυγικό έδωσε την ευκαιρία να αναβιώσουν πολιτικές συμπεριφορές που δεν συνάδουν με το κοινό ευρωπαϊκό μας όραμα».
«Δεν μπορώ να σας κρύψω ότι αισθάνομαι ως πολίτης της Ευρώπης αγανάκτηση, για την υποκριτική στάση που κρατάνε κάποιες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι σε αυτό το τεράστιο ανθρωπιστικό πρόβλημα» ανέφερε ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ και πρόσθεσε:
“Δυστυχώς η αύξηση των μεταναστευτικών- προσφυγικών ροών ανέδειξε τα εγγενή προβλήματα της Ένωσης, τις πραγματικές αδυναμίες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Την έλλειψη κοινής στρατηγικής και οράματος στα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής αλλά και το έλλειμμα αλληλεγγύης που επιδεικνύουν κάποιες ευρωπαϊκές ηγεσίες, που αρνήθηκαν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων.
Η αίσθηση που έχει δημιουργηθεί στην Ελλάδα είναι ότι η Ευρώπη απαιτεί από μας να σφραγίσουμε τα σύνορά μας μπροστά στη συνεχή ροή προσφύγων ή μεταναστών από μουσουλμανικές χώρες, αλλά ταυτόχρονα να επιμένει πως οι άνθρωποι αυτοί πρέπει να διασώζονται από τις άγριες θάλασσες και να απολαμβάνουν πολιτισμένων συνθηκών φροντίδας και εγκατάστασης.
Η Ευρώπη από τη μια κατηγορεί την Ελλάδα ότι αδυνατεί να φυλάξει αποτελεσματικά τα σύνορά της αλλά από την άλλη αρνείται να αντιπαρατεθεί με κράτη που υποθάλπτουν κι ενθαρρύνουν την παράνομη διακίνηση προσφύγων και μεταναστών προς την Ευρώπη, δια μέσου της Ελλάδας και των νησιών της .
Δυστυχώς για μια ακόμη φορά τα οικονομικά συμφέροντα υπερισχύουν των ανθρωπιστικών αλλά και πολιτικών υποχρεώσεων.
Στη χώρα μας έχει δημιουργηθεί η βεβαιότητα ότι στόχος των χωρών της ηπειρωτικής Ευρώπης είναι να κρατήσουν το προσφυγικό πρόβλημα μακριά από την αυλή τους και να μετατραπεί η Ελλάδα σε ένα απέραντο στρατόπεδο προσφύγων, διατηρώντας την ίδια στιγμή την συνείδηση των Ευρωπαίων καθαρή.
Αυτό δεν μπορεί να είναι όμως το όραμα της Ευρώπης .
Η Ευρώπη των «κλειστών συνόρων» δεν είναι η Ευρώπη που συμφωνήσαμε. Δεν είναι δυνατόν στην πρώτη μεγάλη δυσκολία η Ευρώπη να κλείνει τα σύνορά της και να επιβάλει ελέγχους στα σύνορά της. Αυτό δεν είναι Ευρώπη, είναι επιστροφή στο παρελθόν».
Ο κ. Πατούλης υπογράμμισε τη σημασία η Αυτοδιοίκηση να πάρει σαφή και καθαρή θέση στο ερώτημα «Ποια Ευρώπη θέλουμε. Την Ευρώπη των ανοικτών συνόρων; Η την Ευρώπη με τα συρματοπλέγματα στα σύνορά της;» και εξέφρασε την πεποίθηση πως «οι Δήμοι οφείλουν να έχουν θέσεις και φωνή στο μεγάλο ζήτημα της εξέλιξης της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης. Δεν μπορεί να αποτελεί το ζήτημα αυτό προνόμιο μόνον των Κυβερνήσεων μας.
Το προσφυγικό μεταναστευτικό αποτελεί ευκαιρία να συμμετάσχουν στο άμεσο μέλλον οι Δήμοι ως θεσμός περισσότερο ενεργά στο ευρωπαϊκό εγχείρημα και στην εξέλιξή του. Γνωρίζουμε καλά ότι η συζήτηση αυτή σήμερα διεξάγεται σε πολλά επίπεδα και θα πρέπει να επιδιώξουμε να συμμετάσχουμε σε αυτήν κι εμείς».
Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ εξέφρασε την ανησυχία του για τις εξελίξεις στην Ελλάδα σε σχέση με το προσφυγικό και τον κίνδυνο εγκλωβισμού χιλιάδων ανθρώπων και αναφέρθηκε εκτενώς στην ενέργειες που έκαναν και κάνουν οι Δήμοι στην Ελλάδα συμμετέχοντας, με όσα μέσα διαθέτουν, στην εθνική προσπάθεια, τονίζοντας πως πρόκειται για ένα ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα.
Ειδικότερα επισήμανε χαρακτηριστικά:
«-Οργανώσαμε εθελοντικές ομάδες και διασφαλίσαμε τη σίτιση, την υγειονομική περίθαλψη και την υποτυπώδη στέγαση των προσφύγων.
-Απαιτήσαμε από την πρώτη στιγμή να υπάρξει ένας ολοκληρωμένος εθνικός σχεδιασμός από την πλευρά της Κυβέρνησης για τη διαχείριση του ζητήματος. Καθώς και να ζητηθεί άμεσα βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί γνωρίζουμε καλά ότι καμία χώρα δεν μπορεί από μόνη της, να διαχειριστεί ένα τόσο δύσκολο πρόβλημα.
-Παράλληλα ήρθαμε ως Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος σε επαφή με τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα και ζητήσαμε να υπάρξει μια ευρωπαϊκή κινητοποίηση καθώς και χρηματοδότηση της προσπάθειας.
Αυτή τη στιγμή που μιλούμε οι Δήμοι συμμετέχουν σε τοπικό επίπεδο στο συντονισμό της επιχείρησης φιλοξενίας των προσφύγων που βρίσκονται στη χώρα , την κύρια όμως ευθύνη έχουν αναλάβει οι Ένοπλες Δυνάμεις , ο Στρατός».
Αναφερόμενος στη συμμετοχή των ΜΚΟ, χαρακτήρισε «κομβικό» τον ρόλο τους σημειώνοντας ότι χρηματοδοτούνται από την Ε.Ε. για το σκοπό αυτό, ωστόσο τόνισε πως «την ίδια στιγμή έχουν αποκλειστεί οι Δήμοι από τη χρηματοδότηση αυτή κι αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί».
«Είναι αναγκαία η οικονομική ενίσχυση των Δήμων από τους πόρους της Ε.Ε. που θα δοθούν για το προσφυγικό» επισήμανε και πρόσθεσε «Πιστεύουμε ότι εφόσον οι Δήμοι είναι αυτοί που σηκώνουν το κύριο βάρος της διαχείρισης του προσφυγικού , πρέπει να είναι αυτοί που θα διαχειριστούν μέρος αυτών των χρημάτων , απευθείας, χωρίς μεσάζοντες. Δεν είναι δυνατόν να αποκλείονται οι Δήμοι και τα χρήματα να τα διαχειρίζονται αποκλειστικά και μόνον οι Μ.Κ.Ο».
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο κ. Πατούλης χαρακτήρισε το προσφυγικό «ένα ζήτημα που μας αφορά όλους» και υποστήριξε πως η Αυτοδιοίκηση πρέπει να ενώσει τις δυνάμεις της σε ευρωπαϊκό επίπεδο, «ώστε να αντιμετωπίσουμε ενωμένοι το ανθρωπιστικό πρόβλημα. Όπως συνάδει άλλωστε με τις αρχές του ανθρωπισμού που διακρίνει τους λαούς μας».